Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve HEC-RAS yazılımı ile Borçka ilçesindeki derelerde taşkın modellemesinin yapılması ve taşkın yayılım haritalarının üretilmesi
Flood modelling and creating flood inundation maps in Borçka district with geographic information systems (GIS) and HEC-RAS software
- Tez No: 782435
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SAMED İNYURT, PROF. DR. HALİL AKINCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Dünyada en yaygın görülen doğal afetlerinden biri olan taşkınlar, ciddi ekonomik zararlara ve can kayıplarına neden olmaktadırlar. Ülkemizde de depremden sonra en çok can ve mal kaybına neden olan doğal afet taşkındır. Türkiye'de doğal afetlerin en sık görüldüğü illerden biri olan Artvin ili genelinde, özellikle meteorolojik koşullar (aşırı yağışlar) ve antropojenik aktiviteler (tarımsal faaliyetler, aşırı sulama ve yol kazıları gibi insan faaliyetleri) nedeniyle hemen hemen her yıl taşkınlar ve heyelanlar meydana gelmektedir. Artvin'in en fazla yağış alan Arhavi, Hopa, Kemalpaşa ve Borçka ilçelerinde aşırı yağışların neden olduğu taşkın ve toprak kayması gibi meteorolojik kaynaklı doğal afetler sıklıkla görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Artvin ilinin Borçka ilçesi sınırları içerisinde bulunan Aksu (Deviskel) ve İçkale (Cihala) derelerinin taşkın yayılım haritalarının yapılmasıdır. Çalışmanın nihai hedefi, adı geçen derelerin taşkın yayılım haritalarının belirlenmesidir. Çalışmada kullanılan maksimum tekerrür debileri (Q50, Q100, Q500 ve Q1000) ile derelerin manning pürüzlülük katsayıları Artvin'de bulunan DSİ 26. Bölge Müdürlüğünden temin edilmiştir. Çalışma alanının Sayısal Yükseklik Modeli (SYM)'ni üretmek için gerekli olan konumsal veriler (1/1.000 ölçekli hâlihazır haritalar) Borçka Belediyesinden temin edilmiştir. Modelleme ve analiz aşamasında; SYM, taşkın debileri, manning pürüzlülük değerleri ve baz akımlar kullanılarak bir ve iki boyutlu taşkın modellemeleri yapılmıştır. Bu modellemeler sonucunda taşkın su yüzü profilleri ve taşkın yayılım alanlarına ait haritalar üretilmiştir. Çalışma sonunda Q1000 tekerrür debisinde İçkale deresi çevresinde 50 adet bina ve müştemilatın, Deviskel deresi çevresinde 211 adet bina ve müştemilatın, yine İçkale deresi çevresinde 105.591 m², Deviskel deresi çevresinde 90.984 m² alanın taşkından etkilenebileceği tespit edilmiştir. Elde edilen haritaların, çalışma alanındaki olası taşkınların önlenmesi ve/veya hasarlarının en aza indirilmesi için alınacak tedbirlere altlık oluşturması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Floods, one of the most common natural disasters in the world, cause serious economic damage and loss of life. It is one of the natural disasters that cause the most loss of life and property after earthquakes in our country. Almost every year, floods and landslides occur due to meteorological conditions (excessive precipitation) and anthropogenic activities (human activities such as agricultural activities, excessive irrigation and road excavations) throughout the province of Artvin, which is one of the provinces where natural disasters are most common in Turkey. In the Arhavi, Hopa, Kemalpaşa and Borçka districts of Artvin, which receive the most precipitation, natural disasters with meteorological characteristics such as floods and landslides triggered by excessive precipitation are frequently seen, causing loss of life. The main purpose of this study is to carry out flood risk analyzes of Aksu (Deviskel) and İçkale (Cihala) creeks located within the borders of Borçka district of Artvin province. The ultimate goal of the study is to determine the flood spread maps of the aforementioned streams. The maximum return periods (Q50, Q100, Q500 and Q1000) and the Manning roughness coefficients of the streams used in the study were obtained from the 26th Regional Directorate of SHW in Artvin. The spatial data required to produce the Digital Elevation Model (DEM) of the study area (1/1000 scale current maps) were obtained from Borçka Municipality. In the modeling and analysis phase; one and two dimensional flood models were made using DEM, flood flow rates, manning roughness values and base flows. As a result of these models, flood water surface profiles and flood spreads were produced. At the end of the study, it was determined that 50 buildings and outbuildings around İçkale Stream, 211 buildings and outbuildings around Deviskel Stream, 105.591 m² around İçkale Stream and 90.984 m² around Deviskel Stream could be affected by floods at Q1000 recurrence flow rate. It is aimed that the maps obtained will form a basis for the measures to be taken to prevent possible floods in the study area and/or to minimize their damage.
Benzer Tezler
- Delibekirli (Kırıkhan) Havzası'nın flüvyo-tektonik özellikleri ve uygulamalı jeomorfolojisi'nin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile analizi
Analysis of the fluvio-tectonic features and applied geomorphology of the Delibekirli (Kırıkhan) Basin with Geographical Information Systems (GIS)
MAHSUM BOZDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERGİN CANPOLAT
- Taşkın risk alanlarının coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak incelenmesi: Murat Nehri (Ağrı) örneği
Investigation of flood risk areas by using gis: Case study Murat River (Agri)
MEHMET NACİ BULAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat MühendisliğiGümüşhane Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİM SERKAN NAS
- CBS yardımıyla orman yolu ve sanat yapılarının taşkın riski açısından değerlendirilmesi (Artvin Tütüncüler Orman İşletme Şefliği örneği)
Assessment of forest roads and art structures in terms of flood risk with the help of GIS (A case study from Tutunculer Forest Enterprise, Artvin)
SELİM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KARAMAN
- Arhavi ilçesi için dron verisine dayalı sel ve taşkın modellemesi
Flood and flash flood modeling in Arhavi district Artvin province based on drone data
ADIDANT DOLO
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Coğrafyaİstanbul ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN TUROĞLU
- Atatürk barajı'nın yıkılması durumunda oluşabilecek subaskınının CBS kullanılarak modellenmesi
GIS based flood risk modelling of possible damage of theAtaturk dam
FATİH YEKELER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET KARAMAN