Dîvân-ı Mesâbîh (Dil incelemesi-metin-sözlük)
Dîvân-i Mesâbîh language analysis, text, dictionary
- Tez No: 794876
- Danışmanlar: PROF. DR. KAZIM KÖKTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1219
Özet
Klasik Osmanlı Türkçesi döneminde eser veren Kuloğlu Şeyh Hacı İlyas'ın [ö. 1068/1657-58 ] Dîvân-ı Mesâbîh adlı eseri üzerine yapılan bu çalışma“Giriş”,“Dil İncelemesi”,“ Metin”ve“Sözlük”bölümlerinden oluşmaktadır.“Giriş”kısmında Klasik Osmanlı Türkçesi, eserin müellifi, hayatı, sanatı ve eserleri, eserin konusu, şekil özellikleri, dili ve üslubu, nüshaları ve eserde kullanılan vezinler üzerine bilgi verilmiştir.“Dil İncelemesi”bölümünde eserin imla, ses bilgisi, şekil bilgisi, cümle bilgisi ve söz varlığı özellikleri üzerine incelemeler yapılarak eserin dil özellikleri ortaya konmuş ve dönemin dil özelliklerine katkı sağlamak amaçlanmıştır.“Metin”bölümünde Dîvân-ı Mesâbîh'in Tavşanlı Zeytinoğlu İlçe Halk Kütüphanesi (Arşiv nu: 43 Ze 362)'da kayıtlı müellif hatlı nüshasının transkripsiyon harfleri kullanılarak çeviri yazısı yapılmıştır. Beyazıt Devlet Kütüphanesi (B1222)'de kayıtlı nüshası ile karşılaştırılarak tenkitli metni verilmiştir.“Sözlük”bölümü,“Sözlük”ve“Özel Adlar Sözlüğü”olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır.“Sözlük”başlığı altında metinde geçen tüm kelime ve kelime grupları, köken dili belirtilerek alfabetik sıraya göre dizilmiş, karşılarına metinde geçen anlamları yazılmıştır.“Özel Adlar Dizini”başlığı altında metinde geçen tüm özel adlar verilerek, alfabetik sıraya göre dizilmiş ve karşılarına anlamları yazılmıştır. Çalışmanın sonunda faydalanılan kaynaklar“Kaynakça”başlığı altında alfabetik sıraya göre verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study, which is based on the work called Dîvân-ı Mesâbîh of Kuloğlu Şeyh Hacı İlyas, who wrote in the Classical Ottoman Turkish period, [date of death: 1068/1657-58 ] consists of the sections“Introduction”,“Language Analysis”,“Text”and“Dictionary”. In the“Introduction”section, information is given on Classical Ottoman Turkish, the author of the work, his life, art and works, the subject of the work, its shape features, language and style, copies and meters used in the work.“In the ”Language Analysis“ section, the language features of the work were revealed by examining the spelling, phonetics, morphology, syntax and vocabulary of the work, and it was aimed to contribute to the language features of the period. In the ”Text“ section, the transcription was made using the transcription letters of the author's calligraphy copy of Dîvân-ı Mesâbîh registered in Tavşanlı Zeytinoğlu District Public Library (Archive nu: 43 Ze 362). The ”Dictionary“ section consists of two sections, ”Dictionary“ and ”Dictionary of Proper Names“. All the words and word groups in the text under the title of ”Dictionary“ are arranged in alphabetical order by specifying their origin language, and their meanings in the text are written opposite them. All the proper names in the text are given under the title of ”Directory of Proper Names“, they are arranged in alphabetical order and their meanings are written opposite them. At the end of the study, the sources used are given in alphabetical order under the title of ”References".
Benzer Tezler
- Hasırizade Mehmed Elif Efendi' nin hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri
The life, works and sufi way of Hasırizade Mehmed Elif Efendi
HÜSEYİN KURT
Doktora
Türkçe
2003
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
- Kuloğlu İlyas Divanı
Divan of Kuloğlu İlyas
UĞURTAN YAPICI
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR ÜN
- Kuloğlu Şeyh Hacı iİlyas 'Bâğ-i Behişt' (iİnceleme-tenkitli metin)
Kuloğlu Şeyh Hacı iİlyas 'Bâğ-i Behişt' (Study-critical edition)
BÜNYAMİN TAŞ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN ÖBEK
- Çerkeşîzade Mehmet Tevfîk Efendi ve Kasâid-i Tevfîk'i
Çerkeşîzade Mehmet Tevfîk Efendi and His Kasâid-i Tevfîk
ŞEYMA YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULMECİT İSLAMOĞLU
- Bursalı Mehmed Tahir'in Osmanlı Müellifleri adlı eserinin tashihi: Tarikatlar ve Meşayıh faslı
The correction of Bursalı Mehmed Tahir's work entitled 'Osmanlı Müellifleri': Chapter of tariqas and sufi masters
HATİCE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURREZZAK TEK