Elazığ tadem venk kilisesi (Surp Asdvadzadzin) koruma sorunları ve değerlendirilmesi
Elazig tadem venk church (Surp Asdvadzadzin): Conservation issues and evaluation
- Tez No: 812860
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCAHİT YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat bölümünde bulunan Elazığ tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Paleolitik Çağ'dan beri yerleşim bölgesi olan Harput Elazığ şehrinin merkezinde 5 km kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Mezopotamya ve Orta Anadolu bölgeleri arasında köprü görevi gören Elazığ stratejik öneminden dolayı paylaşılamamıştır, birçok kavmin egemenliği altına girmiştir. Bunlardan en önemlileri Urartular, Bizans, Selçuklular ve Osmanlı devletidir. Elazığ tarih süresince farklı inançlara sahip medeniyetlerin kültürlerini barındırmış bir şehirdir. Bu dönemlerde birçok yapı türü inşa edilmiştir, bunlar içerisinden dini yapılarda geniş yer kaplamaktadır. Bizans döneminde ve daha sonrasında Osmanlı döneminde gayrimüslimlere tanınan haklarla inşa edilen kiliseler de dini mimari açısından önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle bu bölgelerde yaşayan Ermeni halkı ibadet mekanları olan kiliseler kent dokusu içinde farklı mekanlarda konumlandırılmıştır. Tadem Venk (Surp Asdvadzadzin) Kilisesi Ermeni mimarisi çok önemli olan yonca plan tipli, kırsalda bulunan bir kilisedir. Bugün ki durumunda Elazığ ili Merkez ilçesi, Yalnız Köyü, Venk Mezrasında bulunan yapı korunmasız bir şekilde bulunmaktadır. Tadım Bizans İmparatorluğu'na bağlı Ermenistan'ın yönetim merkezi olan Dadima olarak bilinmektedir. Bu yüzden bölge Ermeniler için önemli bir merkezdir. Tadem Venk (Surp Asdvadzadzin) Kilisesi doğuda apsis ve naos, batıda jamatun, jamatuna açılan iki pastoforium odası ve güneyde bulunan papaz odası bölümlerinden oluşmaktadır. Yonca planlı serbest taşıyıcısız bir kare üzerinde sekizgen kasnakla kubbe örtülüdür. Bu tez çalışmasında Tadem Venk (Surp Asdvadzadzin) Kilisesi'nin yapı olarak belgelenmesi ve yapıdaki koruma sorunlarının belirlenerek çözüm önerilerinin getirilmesi amaçlanmıştır. Özgün niteliklerini kaybetmemiş yapı strüktürel durumu da iyi değildir. Olası bir doğal afette deprem, sel gibi yapı gerek strüktürel gerek çatısındaki ve duvarlarındaki tahribattan dolayı zarar görebilir. Bu çalışmada yapının önceki durumunu ve farklı dönemlerde eklenen yapı bölümlerini tespit etmek amacıyla restitüsyon çizimleri hazırlanmıştır. Koruma sorunları tespit edilip müdahale kararları belirlenmiş, restorasyon projesi oluşturulmuştur. Bu çalışmayla yapının dokümantasyonunun gerçekleştirilmesi, yapısal hasarlarının ortaya konulması ve koruma uygulama müdahale yönteminin belirlenmesi hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Elazığ, located in the Upper Euphrates region of Eastern Anatolia, has been home to many civilizations throughout history. Harput, which has been a settlement area since the Paleolithic Age, is located 5 km away from northeast of the center of Elazığ. Due to its strategic importance as a bridge between Mesopotamia and Central Anatolia, Elazığ has remained indivisible and has been under the rule of many civilization and empires. The most significant civilizations among these are the Urartians, Byzantines, Seljuks, and the Ottoman Empire. Throughout its history, Elazığ has accommodated cultures of different beliefs. During various periods, many types of structures have been built, for religion occupying a significant place. The churches constructed during the Byzantine and subsequently in Ottoman periods, which were built with the rights granted to non-Muslims, hold an important position in terms of religious architecture. Especially among the Armenian population living in these regions, churches serving as places of worship were situated in different locations within the urban fabric. Tadem Venk (Surp Asdvadzadzin) Church is a clover-shaped rural church that holds great importance in Armenian architecture. In its current state, the building is located in Venk Hamlet, Yalnız Village, in the Central district of Elazığ province, without protection. Tadem is known as Dadima, the administrative center of Armenia under the Byzantine Empire. Hence, the region holds significant importance for Armenians. Tadem Venk (Surp Asdvadzadzin) Church consists of an apse and naos in the east, a jamatun in the west, two pastophorium rooms opening to the jamatun, and a priest's room in the south. The structure has a clover-shaped plan, a dome covered with an octagonal drum on a square base without a load-bearing system. The aim of this thesis is to document the Tadem Venk (Surp Asdvadzadzin) Church and identify its structural deterioaration, as well as to propose conservation solutions. In its current state, the monumantal building, with its authenticity, is not in good structural condition. In the event of a natural disaster such as an earthquake or flood, the structure may be damaged due to both structural issues and roof and walls. In this study, restitution proposals were prepared to determine the previous state of the structure and the added sections in different periods. Based on the principles of conservation, conservation issues were identified, intervention decisions made into consideration and a restoration project was developed. The aim of this study is to draw attention to the building and identify the problems for its preservation in an authentic manner, and to create a conservation project.
Benzer Tezler
- Elazığ güneyi Yemişlik-Dereboynu köyleri arasındaki magmatik kayaçların petrografik ve jeokimyasal özellikleri
South of the village of elazig Yemişlik-Dereboynu between petrographic and geochemical features of igneous rocks
ÖZGE TANYILDIZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVCAN KÜRÜM
- Elazığ merkeze bağlı Tadım köyü alevilerinin halk inanışı ve bunların dinler tarihi açısından değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinFırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAMİ KILIÇ
- Elazığı merkeze bağlı Tadım köyü Alevîlerinin halk inanışları ve bunların dinler tarihi açısından değerlendirilmesi
Common people beliefs that partisans of the caliph Ali in tadım and evaluations for the purposes of history of religious
İBRAHİM KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Halk Bilimi (Folklor)Fırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAMİ KILIÇ
- Elazığ il populasyonuna ait 16 Y-STR lokusları için alel frekansları dağılımının incelenmesi
Examining the distribution of allele frequencies of 16 Y Short Tandem Repeat (STR) loci in the Elazig population
SELMA DÜZER
- Tadım Dedeyolu, Badempınarı (Elazığ) Köyleri çevresinin jeolojisi ve magmatik kayaçların petrografik özellikleri
Başlık çevirisi yok
OSMAN BAYKENDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. FEYZİ BİNGÖL