Yaşar Kemal'in romanlarında toplumsal ve bireysel değişimi ekoeleştirel yaklaşımla okumak
Reading social and individual change in Yaşar Kemal's novels with an ecocritical approach
- Tez No: 815983
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİDEM ARDALI BÜYÜKARMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Ekoeleştiri; edebiyat eleştirisi ve kuramları içinde, edebî metinleri çevreci bir bakış açısıyla inceleyerek çevre, ekoloji, toplum ve kültür arasındaki ilişkileri belirleyen bir akımdır. Bu bağlamda çevre ve insan birlikteliğini sorun edinen araştırmalar birbirinden farklı çözümleme yöntemleri ve bakış açılarıyla ekolojinin önemini arttırmaktadır. Burada insanların çevre sorunları hakkındaki düşünce ve yargılarının epistemolojik olarak nereden kaynaklandığı sorusu üzerinde durulmaktadır. Çeşitli insan faaliyetleri ile doğa ve canlılar önemli ölçüde zarar görmekte ve yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Bilim insanları, insan merkezli bakış açısının yerine çevre merkezli bir bakışın geliştirilmesini savunmaktadır. Ancak ekolojinin bütünsel olarak düşünülmesinde yalnızca çevre merkezli çalışmalar yeterli gelmez. Bu oluşumu, toplumsal zihniyeti inşa eden bütün unsurlarda (sanat, adalet, eğitim vb.) etraflıca yapılandırarak gözler önüne sermek gerekmektedir. Özellikle toplumun estetik haz düzeyinin önemli göstergelerinden biri olan edebî eserler, bu sorunsalın insanın ruh dünyasıyla temasa geçebilmesinde önemli bir etken olarak kabul edilebilir. Çevre duyarlılığı ile yazılmış eserlerde dünya tüm unsurlarıyla bir bütündür. Bu eserler, anlatımlarıyla, bilimin kolayca değiştiremeyeceği bakışa dair farkındalık yaratır. Yaşar Kemal'in romanlarında doğa, doğa ve insan, doğa ve toplum bu çerçevede önemli bir farkındalık sağlama işleviyle yer alır. Dağları, ağaçları, kuşlarıyla tüm doğaya eserlerinde bir dekor olarak değil, kurgunun temel ögesi olarak yer vermiştir. Bu çalışmanın amacı, Yaşar Kemal'in romanları ekseninde, edebiyat ve çevre ilişkisine ışık tutmak, ekoeleştirel sorgulama ile bireylerin ekoeleştirel yaklaşımlarını çeşitli sınıf ortamlarında ve yaşam alanlarında kullanmalarını sağlamaktır. Buradan hareketle, Yaşar Kemal'in doğa ile ilgili seçilmiş romanlarının analizi gerekli görülmüştür. İncelenen romanlar, insan-doğa-çevre açısından ele alınmış, ekolojik problemin sosyal, ekonomik ve insan yaşamına yansımalarına dikkat çekilmiştir. Yaşar Kemal'in eserlerindeki ekolojik izlekler tarihî ve kültürel persperktiflerle ilişkilendirilmiştir. Toplumsal değişimlerdeki temel parametre değişimlerini ve bunların birey ve toplum hayatındaki yansımalarını görebilmek için bu bakış açısına ihtiyaç duyulduğu varsayılmıştır. Çalışma için önce literatür araştırması yapılmış, eko-eleştiri kavramı literatürden faydalanılarak açıklanmış, eserler bu kuramsal bakış açısı ve disiplinlerarası bir yaklaşımla incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Ecocriticism is the only movement in literary criticism and theories that interprets literary and cultural texts with an environmentalist perspective and examines the relations between literature and environment, ecology and culture. In this context, research that takes the environment and human togetherness as a problem increase the importance of ecology with different analysis methods and perspectives. The question of where people's thoughts and judgments about environmental problems stem from epistemologically should be emphasized. Nature and living things are being destroyed by various human activities. Scientists advocate the development of an environment-centered perspective instead of a human-centered perspective. However, environmental-centered studies alone are not sufficient to consider ecology holistically. In studies written with environmental sensitivity, the world is a whole with all its elements. These studies, with their narratives, create awareness of the view that science cannot easily change. In this respect, nature, nature and humans, nature and society have a very important place in Yaşar Kemal's novels. In his works, nature is an element that serves various functions. He used the whole nature with its mountains, trees and birds as the protagonist, not as a decoration. The aim of this study is to shed light on the relationship between literature and environment in the axis of Yaşar Kemal's novels, and to enable individuals to use their ecocritical approaches in various classroom environments and living spaces with ecocritical inquiry. Ecological themes in Yaşar Kemal's works have been associated with historical and cultural perspectives. It is assumed that this perspective is needed in order to see the basic parameter changes in social changes and their reflections in individual and social life. From this point of view, an analysis of Yasar Kemal's selected novels which are related to nature has been seen as necessary. The novels analyzed have been examined in terms of human, nature and environment, and the reflections of the ecologic problem on social, economic and human life have been pointed out. First, a literature review has been provided for the study, then the concept of eco-criticism has been explained by making use of the literature review, and finally the novels have been examined from this theoretical and multidisciplinary perspective.
Benzer Tezler
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e resim ve edebiyatta paylaşılan ortak dil
The common language of painting and literature from reform to Republic
İNCİ AYDIN ÇOLAK
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER ÖNDİN
- Yaşar Kemal'in romanlarında korku ve kaygı
Fear and anxiety in Yaşar Kemal's novels
MEHMET NEVZAT ARCAGÖK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM DAYANÇ
- Gidenle gelmeyenin eşiğinde: A.H. Tanpınar'ın romanlarında zaman kavramı
Upon the threshold between what is gone and what is yet to come: The concept of time in A.H. Tanpınar's novels
EROL KÖROĞLU
- Bireysel ve toplumsal fayda açısından Ahmet Midhat Efendi'nin romanlarında pragmatizm
Pragmatism in terms of personal and social benefit in novels of Ahmet Midhat Efendi
FEYZA BULUT
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL TİMUR
- Le Non-conformisme dans I'ceuvre romanesque de Boris Vian.
Boris Vian' ın romanlarında 'non-conformisme'.
MEHMET ALKAN
Doktora
Fransızca
2004
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KEMAL ÖZMEN