Osmanlı dönemi şiirinde divanlarda Anadolu coğrafyası yer adları
Place names of Anatolian geography names in Ottoman period poetry divans
- Tez No: 816906
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜBERRA GÜRGENDERELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 330
Özet
“Osmanlı Dönemi Şiirinde Divanlarda Anadolu Coğrafyası Yer Adları”başlıklı çalışmamızda bugünkü Anadolu coğrafyası göz önünde bulundurularak Osmanlı şiirinde geçen yer adlarını derlemek amaçlanmıştır. Çalışmanın“Giriş”bölümünde önce edebiyat-coğrafya ilişkisinden bahsedilmiş ardından Osmanlı şiirinin doğuşu Orta Asya'dan itibaren ele alınmıştır. Türklerin Anadolu'ya göç etmesi sürecinde yaşadıkları coğrafyalardaki edebî ürünler, Anadolu'ya gelip burada Osmanlı Devleti'nin temellerini atması ve Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar geçen sürede şiirin, oluşumu ve gelişimi üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde“Osmanlı Şiirinde Yer Adlarının Kullanımı”başlığı ile ad vermenin, Türklerde ad verme geleneğinin, adbilimin, yer adı biliminin önemi üzerinde durulmuş ve bu konular hakkında yapılan çalışmalardan derlenen bilgiler aktarılmıştır. Yine bu başlık altında Osmanlı şiirinde yer adlarının kullanımında dikkat edilen hususlar ele alınmıştır. İkinci bölüm ise dört ana başlık ile ele alınmıştır.“Osmanlı Şiirinde Şehir/Belde Adları”başlığı ile önce Anadolu'nun şiirde kullanımı üzerinde durulmuş ardından Anadolu coğrafyasında yer alan şehirlerin adları tek tek ele alınmıştır. Bu şehirlerin önce isminin nereden geldiği, tarih boyunca kullanılan isimleri verilmiş, isimlendirilmeleri sürecinde varsa halk anlatıları veya efsaneler ele alınmış, tarihleri hakkında bilgi verilmiş ve en sonunda da şehrin adının şairler tarafından hangi amaçla kullanıldığı ele alınıp örneklendirilmiştir. Bu bölümün ikinci başlığı olan“Osmanlı Şiirinde Deniz Adları”ile Akdeniz, Karadeniz ve Marmara Denizi'nin tarihi hakkında kısaca bilgi verilmiş, şairlerin bu deniz adlarını hangi amaçla kullandığı üzerinde durulmuş ve örneklendirilmiştir. Üçüncü başlığımız olan“Osmanlı Şiirinde Nehir/Akarsu/Göl Adları”ile incelediğimiz divanlarda tespitini yaptığımız nehirlerin geçmişten günümüze kullanılan adları verilmiş, tarihleri üzerinde durulmuş ve şairlerin bu nehir isimlerini ne amaçla kullandıkları kısaca belirtilip örneklendirilmiştir. Bu bölümün son başlı olan“Osmanlı Şiirinde Dağ Adları”ile de Erciyes Dağı, Karaca Dağ, Karadağ ve Cudi Dağı ele alınmıştır. Bu dağların tarihleri ve isimlendirilmeleri hakkında bilgi verilip örneklendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In our study titled“Place Names of Anatolian Geography Names in Ottoman Period Poetry Divans”the aim is to collect the place names mentioned in Ottoman poetry, considering the present-day geography of Anatolia. In the“Introduction”section of the study, the relationship between literature and geography is discussed, followed by the emergence of Ottoman poetry starting from Central Asia. The literary works produced in the geographies where the Turks lived during the process of migration to Anatolia, the establishment of the Ottoman Empire in Anatolia, and the formation and development of poetry during the period until the fall of the Ottoman Empire are emphasized. The first chapter focuses on“The Use of Place Names In Ottoman Poetry”the tradition of naming in Turkish culture, the importance of toponymy and the studies conducted on these subjects and information compiled from these studies are presented. Furthermore, under this title, the points that are considered in the use of place names in Ottoman poetry are discussed. The second chapter is divided into four main headings. Under the title of“City/Town Names in Ottoman Poetry”the use of Anatolia in poetry is mainly discussed, followed by the names of the cities in the Anatolian geography are discussed one by one. The origin of these city names, their historical names throughout time, any folk narratives or legends associated with their naming process, information about their histories, and finally, the purpose for which poets used the names of these cities are discussed and exemplified. The second heading of this chapter, titled“Sea Names in Ottoman Poetry”provides brief information about the history of the Mediterranean, Black Sea, and the Marmara Sea and focuses on the purpose for which poets used these sea names and provides examples. The names of the rivers that we have identified in the divans that we have examined with our third title,“River/Stream/Lake Names in Ottoman Poetry”are given from the past to the present, their history is emphasized, and the purpose of using these river names by the poets is briefly stated and exemplified. The final heading of this chapter,“Mountain Names in Ottoman Poetry”discusses Erciyes Mountain, Karaca Mountain, Karadağ, and Cudi Mountain. Information about the history and naming of these mountains is provided and exemplified.
Benzer Tezler
- Klasik Türk şiirinde cennet ve cehennem
Paradise and hell in classical Turkish poetry
SITKI NAZİK
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİM BİRİCİ
- Divan şiirinde tasavvuf (14.-15. yüzyıllar)
Başlık çevirisi yok
KAPLAN ÜSTÜNER
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YAŞAR AYDEMİR
PROF.DR. AHMET MERMER
PROF.DR. CEMAL KURNAZ
- Kadın dîvan şairlerinden Mihrî Hâtun, Leylâ Hanım ve Şeref Hanım dîvanları'nda sosyal hayat
The social life in dîvan poems of women dîvan poets Mihrî Hâtun, Leylâ Hanım and Şeref Hanım
JÜLİDE BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA BATUR
- XVII. yüzyıl klâsik Türk şiirinde mevsimler
Classic century seven seasons on Turkish poem
AHMET KORKUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA BATUR
- Enderunlu Hasan Yâver Divanı'nda dinî ve edebî muhteva
Religious and literary content in the Divan of Hasan Yaver from Enderun
ELİF ZEYCAN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT AK