Geri Dön

Erken evre Karaciğer Siroz'unda meydana gelen morfolojik değişikliklerin BT ve MRG ile araştırılması

Investigation of morphological changes in early stage liver cirrhosis with CT and MRI

PDF İndir

  1. Tez No: 819498
  2. Yazar: BARIŞ CAN ARSLAN
  3. Danışmanlar: PROF. BANU ALICIOĞLU
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Radyoloji ve Nükleer Tıp, Radiology and Nuclear Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: Karaciğer sirozu, Kronik Hepatit B virüs enfeksiyonu, Portal ven, Manyetik rezonans görüntüleme, Liver cirrhosis, Chronic Hepatitis B virus infection, Portal vein, MRI
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Radyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Barış Can ARSLAN, Erken Evre Karaciğer Siroz'unda Meydana Gelen Morfolojik Değişikliklerin BT ve MRG ile Araştırılması, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Zonguldak 2023. Amaç: Kronik karaciğer hastalığının bilinen klasik radyolojik bulguları karaciğer yüzeyinde nodülarite, parankimal heterojenite, safra kesesi fossasında genişleme, sol lobun lateral segmentlerinde ve kaudat lobta hipertrofi, sağ lobun posterior segmentleri ve sol lobun medial segmentlerinde atrofi gelişmesidir ve hastalar çoğunlukla radyolojik bulgularına göre tanı alır. Ancak bazı hastalarda klinik veya patolojik olarak kronik karaciğer hastalığı olduğu gösterilmiş olmasına rağmen radyolojik bulgular saptanmaz. Bu çalışmada patolojik olarak erken evre kronik karaciğer hastalık tanılı hastaların BT veya MR görüntülerinde kalitatif ve morfometrik özellikleri incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Mart 2018 ile Ağustos 2022 tarihleri arasında Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Bölümü'nde karaciğer tru-cut biyopsi sonucu evre 1-3 fibrozis tanısı almış erken evre siroz hastaları MİAMED sistemi üzerinden retrospektif olarak taranmıştır, PACS sisteminde biyopsi sonucu sonrası 3 ay içerisinde elde olunmuş üst batın veya karaciğer MR veya BT görüntüleri olan hastalar seçilmiştir. Hastalarının etiyolojik verileri ile yaş, cinsiyet, kolesistektomi, diyabet öyküsü MİAMED sistemi üzerinden araştırılmıştır. Karaciğer ve çevresindeki organlardaki sekonder değişiklikler değerlendirilmiş ve morfometrik ölçümler T2 ağırlıklı aksiyal ve koronal görüntüler ile portal fazın elde olunduğu dinamik kontrastlı MRG üzerinden ve yine aksiyal, koronal reformat yapılmış portal fazda elde olunan kontrastlı BT görüntüleri üzerinden yapılmıştır. Morfometrik analizde sağ ve sol hemi-diyafragma krus kalınlıkları, hepato-diyafragmatik yağ kalınlığı, periportal yağ kalınlığı, safra kesesi fossa açısı, interlobar fissür açısı, kaudat lobun VKİ'ye, ana portal ven bifurkasyonuna, sağ portal ven bifurkasyonu düzeyine göre ölçülen boyutları ve sağ lobun transvers boyutu değerlendirilmiştir. Hepato-diyafragmatik yağ kalınlığını değerlendirirken sağ sürrenal gland düzeyinden elde olunan aksiyal BT/MR kesitinde, vertebra gövdesinin sağ kenarı ile karaciğerin en dış kenarı arasındaki mesafe (D) ve vertebra gövdesinin sağ kenarı ile diyafragma ve karaciğer arasındaki yağ dokusunun lateralde sonlandığı düzeye kadar olan mesafe (F) ölçüldü. F> D%50 ise hepato-diyafragmatik yağ interpozisyonu bulgusu pozitif kabul edildi. Kalitatif olarak ise karaciğerde kontur lobülasyonu, parankimal heterojenite ve posterior hepatik çentik varlığı değerlendirildi. Kontrol grubu olarak patolojik veya klinik olarak siroz tanısı olmayan ve çeşitli nedenlere bağlı Abdomen MR veya BT yapılmış hastalar PACS sistemi üzerinden retrospektif olarak taranmış ve görüntüleri değerlendirilmiştir. Toplam 66 erken siroz hastası ile 60 normal kontrol grubunun klinik ve radyolojik özellikleri karşılaştırılmıştır. 18 yaşın altındaki hastalar, gebe hastalar, kolesistektomi ve/veya karaciğer cerrahisi öyküsü bulunan hastalar, maligniteye bağlı kemoterapi öyküsü olan hastalar, MR/BT görüntüleri suboptimal kalitede olan hastalar ile klinik ve/veya laboratuvar verileri eksik olan hastalar çalışmaya dahil edilmemiştir. Bulgular SPSS istatistik programında istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Bulgular: Çalışmada siroz grubunda 39 (%59,1) erkek, 27 (%40,9) kadın, kontrol grubunda 22 (%36,7) erkek ve 38 (%63,3) kadın hasta yer almaktaydı. Siroz grubunda 11 (%16,7) hastada, kontrol grubunda 9 (%15,0) hastada diyabet öyküsü mevcuttu. Siroz grubunda 49 (%74,2) hastada MR, 17 (%25,8) hastada BT ile, kontrol grubunda 51 (%85,0) hastada MR ve 15 (%15,0) hastada BT ile değerlendirme yapıldı. Siroz hastalarının 13 (% 19,7)'ünde evre 1 fibrozis, 25 (%38,0)'inde evre 2 fibrozis ve 28 (%42,3)'inde evre 3 fibrozis vardı. Siroz etiyolojisi 39 (%59,1) hastada HBV, 9 (%13,6) hastada HCV, 8 (%12,1) hastada nonalkolik steatohepatit (NASH) olarak saptanırken 10 (%15,2) hastanın ise etiyolojisi bilinmiyordu. Radyolojik olarak 26 (%39,4) hastada siroz saptanırken, 40 (%60,6) siroz hastasında radyolojik olarak siroz mevcut değildi. Siroz ve kontrol grupları arasında, vertebra gövdesinin sağ kenarı ile karaciğerin en dış kenarı arasındaki mesafe (p=0,902), vertebra gövdesinin sağ kenarı ile diyafragma ve karaciğer arasındaki yağ dokusunun lateralde sonlandığı düzeye kadar olan mesafe (p=0,171) ve safra kesesi fossası açısı (p=0,779) bakımından istatistiksel farklılık saptanmadı. Sağ diyafragma kalınlığı her iki grupta benzer iken, sol diyafragma kalınlığı siroz hastalarında daha düşük bulundu (p=0,003). Dolayısıyla diyafragma kalınlığı farkı siroz grubunda daha yüksek bulundu (p=0,028). Kaudat lob-VKİ mesafesi kontrol grubunda daha yüksek olarak saptanırken (p=0,049), kaudat lob- SPV (Sağ Portal Ven) mesafesi (p=0,277), kaudat lob-PV (Portal Ven) mesafesi (p=0,264), sağ lobun transvers boyutu (p=0,802) ve kaudat lob-VKİ mesafesi / sağ lob transvers boyutu oranı (p=0,066) açısından gruplar arasında fark bulunmadı. Periportal yağ kalınlığı siroz grubunda daha yüksek saptanırken (p=0,001), artmış interlobar fissür açısı kontrol grubunda daha yüksek saptandı (p=0,016). Sağ diyafragmada kalınlaşma (p=0,003) ve hiler periportal genişleme (p=0,001) yüzdesi siroz grubunda kontrol grubuna göre daha yüksek saptandı. Gruplar arasında ''hepato-diyafragmatik yağ interpozisyonu bulgusu'' ve ''posterior hepatik çentik bulgusu'' açısından istatistiksel fark bulunmadı. Siroz hastalarının hiçbirinde kaudat lob-VKİ mesafesi / sağ lob transvers boyutu oranı (> 0,65) artışı saptanmadı. Bulguların siroz hastalarını ve kontrol grubunu ayırt etme performansını değerlendirdiğimizde sağ diyafragma kalınlığında artış bulgusunun %69,7 duyarlılık ve %58,3 seçiciliğe sahip olduğu görüldü (AUC: 0,640; %95 GA: 0,543-0,738; p=0,007). Hiler periportal genişleme bulgusunun %25,8 duyarlılığa ve %96,7 seçiciliğe sahip olduğu saptandı (AUC: 0,612; %95 GA: 0,514-0,710; p=0,030). Hepato-diyafragmatik yağ interpozisyonu bulgusu, artmış interlobar fissür açısı ve posterior hepatik çentik bulgusunun siroz tanısındaki başarısı istatistiksel olarak önemsiz bulundu. Periportal yağ kalınlığı radyolojik siroz olan hastalarda olmayan hastalardan daha yüksek bulundu (p=0,023). Radyolojik siroz olan ve olmayan hastalar arasında diğer ölçümler açısından istatistiksel farklılık bulunmadı. Sol diyafragma kalınlığı (p=0,008), kaudat lob-VKİ mesafesi (p=0,038) ve interlobar fissür açısı (p=0,004) radyolojik siroz olmayan hastalarda kontrol grubundan daha düşük bulundu. Radyolojik sirozu olmayan hastalar ile kontrol grubu arasında diğer ölçümler açısından istatistiksel olarak önemli fark bulunmadı. Hiler periportal genişleme bulgusu yüzdesi radyolojik siroz olmayan hastalarda daha yüksek olarak bulunurken (p=0,013), artmış interlobar fissür açısı (>30) yüzdesi kontrol grubunda daha yüksek bulundu (p=0,008). Radyolojik siroz olmayan hastalar ile kontrol grubu arasında hepato-diyafragmatik yağ interpozisyonu bulgusu, sağ diyafragma kalınlığında artış bulgusu ve posterior hepatik çentik bulgusu açısından istatistiksel olarak önemli fark bulunmadı. Kaudat lob-PV mesafesi NASH grubunda HBV ve etiyolojisi belirlenemeyen gruptan daha yüksek bulundu (p=0,018). Etiyoloji grupları arasında diğer ölçümler açısından istatistiksel fark bulunmadı. Sonuç: Çalışmamızın sonuçları safra kesesi fossasında genişleme, majör interlobar fissürde genişleme, sağ lobun posterior segmentlerinin atrofisi, kaudat lob hipertrofisi ve posterior hepatik çentik bulgularının erken sirozda bulunmadığını, dolayısıyla sirozun bilinen morfolojik değişikliklerinin bulunmamasının siroz tanısını dışlayamayacağını, evre 1-3 siroz olabileceğini göstermiştir. Çalışmamızda kantitatif olarak değerlendirdiğimiz hiler periportal boşluktaki genişlemenin erken siroz tanısında değerli bir görüntüleme bulgusu olduğu görüşündeyiz.

Özet (Çeviri)

Barış Can ARSLAN, Comparison of Morphological Changes by Etiology in Early Liver Cirrhosis, Zonguldak Bülent Ecevit University Faculty of Medicine, Department of Radiology, Department of Radiology, Zonguldak 2023. Aim: Ancillary radiological findings of chronic liver disease are nodularity on the liver surface, parenchymal heterogeneity, enlargement of the gallbladder fossa, hypertrophy in the lateral segments of the left lobe and caudate lobe, atrophy in the posterior segments of the right lobe and the medial segment of the left lobe, and most of the patients are diagnosed according to their radiological findings. However, although some patients have been shown to have clinical or pathological chronic liver disease, radiological findings are not detected. In this study, CT or MRI images of patients with early stage chronic liver disease were analyzed quantitatively. Materials and methods: Between March 2018 and August 2022, patients with early stage cirrhosis who were diagnosed with stage 1-3 fibrosis as a result of liver biopsy in the Department of Pathology of the Faculty of Medicine, Zonguldak Bülent Ecevit University were retrospectively screened through the MIAMED system, patients with upper abdomen or liver MRI or CT images obtained within 3 months after the biopsy result in the PACS system were selected. The etiological data of the patients, age, gender, cholecystectomy, diabetes history were investigated through the MIAMED system. Secondary changes in the liver and surrounding organs were evaluated and morphometric measurements were made on T2-weighted axial and coronal images, dynamic contrast MRI with portal phase, and axial and coronal reformatted CT images with contrast obtained in portal phase. In the morphometric analysis, right and left hemi-diaphragmatic crus thicknesses, hepato-diaphragmatic fat thickness, periportal fat thickness, gallbladder fossa angle, interlobar fissure angle, dimensions of the caudate lobe measured according to VCI, main portal vein bifurcation and right portal vein bifurcation level, and transverse dimension of the right lobe evaluated. When evaluating the hepato-diaphragmatic fat thickness, in the axial CT/MR section obtained from the level of the right adrenal gland, the distance between the right edge of the vertebral body and the outermost edge of the liver (D) and the distance between the right edge of the vertebral body and the diaphragm and the liver to the level where the adipose tissue ends laterally (F) was measured. If F> D50%, hepato-diaphragmatic fat interposition finding was considered positive. Qualitatively, liver contour lobulation, parenchymal heterogeneity and presence of posterior hepatic notch were evaluated. As the control group, patients who were not diagnosed with pathological or clinical cirrhosis and had Abdominal MRI or CT due to various reasons were scanned retrospectively via the PACS system and their images were evaluated. The clinical and radiological features of a total of 66 patients with early cirrhosis and 60 normal controls were compared. Patients under the age of 18, pregnant patients, patients with a history of cholecystectomy and/or liver surgery, patients with a history of chemotherapy due to malignancy, patients with suboptimal MRI/CT images, and patients with missing clinical and/or laboratory data were excluded from the study. The findings were compared statistically in the SPSS statistical program. Results: The study included 39 (59.1%) men, 27 (40.9%) women in the cirrhosis group, 22 (36.7%) men and 38 (63.3%) women in the control group. There was a history of diabetes in 11 (16.7%) patients in the cirrhosis group and in 9 (15.0%) patients in the control group. In the cirrhosis group, 49 (74.2%) patients were evaluated with MRI, 17 (25.8%) patients with CT, 51 (85.0%) patients in the control group with MR and 15 (15.0%) patients with CT. 13 (19.7%) of cirrhosis patients had stage 1 fibrosis, 25 (38.0%) had stage 2 fibrosis and 28 (42.3%) had stage 3 fibrosis. The etiology of cirrhosis was HBV in 39 (59.1%) patients, HCV in 9 (13.6%) patients, nonalcoholic steatohepatitis (NASH) in 8 (12.1%) patients, and chronic hepatitis in 10 (15.2%) patients. While cirrhosis was detected in 26 (39.4%) patients radiologically, cirrhosis was not present in 40 (60.6%) patients radiologically. Between the cirrhosis and control groups, No statistical difference was found in terms of the distance between the right edge of the vertebral body and the outermost edge of the liver (p=0.902), the distance between the right edge of the vertebral body and the diaphragm and the liver to the level where the adipose tissue ends laterally (p=0.171), and the angle of the gallbladder fossa. While the right diaphragmatic thickness was similar in both groups, the left diaphragmatic thickness was found to be lower in cirrhosis patients (p=0.003). Therefore, the difference in diaphragmatic thickness was found to be higher in the cirrhosis group (p=0.028). While the caudate lobe-VCI distance was found to be higher in the control group (p=0.049), There was no difference between the groups in terms of the caudate lobe-RPV (Right Portal Vein) distance (p=0.277), the caudate lobe-PV (Portal Vein) distance (p=0.264), the right lobe transverse size (p=0.802) and caudate lobe-VCI distance / right lobe transverse size ratio (p=0.066). Periportal fat thickness was higher in the cirrhosis group (p=0.001), while the increased interlobar fissure angle was higher in the control group (p=0.016). The percentage of thickening of the right diaphragm (p=0.003) and hilar periportal enlargement (p=0.001) was found to be higher in the cirrhosis group than in the control group. There was no statistical difference between the groups in terms of“hepato-diaphragmatic fat interposition finding”and“posterior hepatic notch finding”. There was no increase in caudate lobe-VCI distance / right lobe transverse dimension ratio (> 0.65) in any of the cirrhosis patients. When we evaluated the performance of the findings in distinguishing between cirrhotic patients and the control group, it was observed that the finding of increased right diaphragmatic thickness had 69.7% sensitivity and 58.3% specificity (AUC: 0.640; 95% CI: 0.543-0.738; p=0.007). The finding of hilar periportal enlargement was found to have a sensitivity of 25.8% and a selectivity of 96.7% (AUC: 0.612; 95% CI: 0.514-0.710; p=0.030). The success of hepato-diaphragmatic fat interposition finding, increased interlobar fissure angle and posterior hepatic notch finding in the diagnosis of cirrhosis was statistically insignificant. Periportal fat thickness was found to be higher in patients with radiological cirrhosis than in patients without (p=0.023). No statistical difference was found between patients with and without radiological cirrhosis in terms of other measurements. Left diaphragmatic thickness (p=0.008), caudate lobe-VCI distance (p=0.038) and interlobar fissure angle (p=0.004) were found to be lower in patients without radiological cirrhosis than in the control group. No statistically significant difference was found between the patients without radiological cirrhosis and the control group in terms of other measurements. While the percentage of findings of hilar periportal enlargement was found to be higher in patients without radiological cirrhosis (p=0.013), the percentage of increased interlobar fissure angle (>30 degree) was higher in the control group (p=0.008). There was no statistically significant difference between the patients without radiological cirrhosis and the control group in terms of hepato-diaphragmatic fat interposition, increase in right diaphragmatic thickness, and posterior hepatic notch. The caudate lobe-PV distance was higher in the NASH group than in the HBV and chronic hepatitis groups (p=0.018). There was no statistical difference between the etiology groups in terms of other measurements. Conclusions: The results of our study showed that the findings of enlargement of the gallbladder fossa, enlargement of the major interlobar fissure, atrophy of the posterior segments of the right lobe, caudate lobe hypertrophy and posterior hepatic notch are not found in early cirrhosis, therefore the absence of these findings cannot exclude the diagnosis of stage 1-3 cirrhosis. We think that the enlargement of the hilar periportal space, which we evaluated quantitatively in our study, is a valuable imaging finding in the diagnosis of early cirrhosis.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    307305

    Kronik karaciğer hastalığı olan çocuklarda kardiyak fonksiyonların değerlendirilmesi

    Evaluation of cardiac functions in children with chronic liver disease

    EVREN SEMİZEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    KardiyolojiUludağ Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERGÜN ÇİL

  2. Tez No

    605858

    Kronik hepatit B'ye sekonder ileri evre fibrozis ve siroz hastalarında hepatoselüler karsinoma gelişimi riskinin; glipikan 3, heat shock protein-70, CD34 ve glutamin sentetaz ile değerlendirilmesi

    The evaluation of the risk of hepatocellular carcinoma development using glypican-3, heat shock protein -70, CD-34 and glutamine synthetase in pati-ents with advanced fibrosis or cirrhosis secondary to chronic hepatitis B

    YUSUF ÖZTÜRK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    GastroenterolojiHacettepe Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUĞRUL PÜRNAK

  3. Tez No

    385185

    Fazla tartılı ve obez olan çocuklarda histopatolojik steatozis/fibrozis bulguları ile çeşitli görüntüleme ve kan steatozis/fibrozis göstergeleri arasındaki ilişkinin karşılaştırılması

    Comparison of the relationship between histopathological steatosis/fibrosis findings and various imaging methods and blood steatosis/fibrosis parameters in overweight and obese children

    BİLGİHAN AYDIN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    GastroenterolojiMarmara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENGİN TUTAR

  4. Tez No

    90002

    Postnekrotik kompanse karaciğer sirozunda egzersiz ile ortaya çıkartılan sol ventrikül disfonksiyonu

    Left ventricular dysfunction induced by exercise in patients with compensadet postnecrotic liver cirrhosis

    DURAN KAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAnkara Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELİM KARAYALÇIN

  5. Tez No

    616348

    Kronik karaciğer hastalarında malnutrisyonun değerlendirilmesi, Kronik karaciğer hastalarında böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde sistatin C ve diğer glomerüler filtrasyon hızı ölçme yöntemlerinin karşılaştırılması

    Evaluation of malnutrition in patients with chronic liver disease, Comparison of Cystatin C and other glomerular filtration rate measurement methods in the evaluation of kidney functions in patients with chronic liver disease

    TOLGA ŞAHİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    GastroenterolojiBaşkent Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HALDUN SELÇUK

Geri Dön