Türkiye'de 2000 sonrası gelir eşitsizliği ve toplumsal tezahürleri
Income inequality in Turkey after 2000 and social manifestations
- Tez No: 831027
- Danışmanlar: PROF. DR. LÜTFİ SUNAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 273
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de 2000 sonrası gelir dağılımını ve gelir eşitsizliklerinin seyri, biçimi ve mahiyetini ele almaktadır. Gelir eşitsizliğine dair iktisadi, siyasal ve toplumsal yapıyla birlikte şekillenen, ilişkisel bir gelir dağılımı yapısının ortaya konulması için gelir gruplarının toplam gelirden aldıkları payların değişimi gelir türlerinden aldıkları payla birlikte ele alınmıştır. Bu değerlendirme betimleyici bir çalışma olarak Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'nın 2006-2022 yılları için sunduğu gelir dağılımı verileri üzerinden yapılmıştır. Türkiye'de 2000 sonrasında gelir eşitsizliğinin seyriyle ilgili en temel bulgu, en üst yüzdelik grubun ve en alt gelir gruplarının toplam gelirden aldığı pay artarken, orta gelir gruplarının payındaki daralmadır. Ekonomik büyüme süreçlerinde gelir eşitsizliği azalırken, ekonomik ve siyasi istikrarsızlık dönemlerinde artmaktadır. Ekonomik dalgalanma ve kriz dönemlerinde alt gelir grupları artan transferlerle desteklenirken üst gelir grupları menkul ve gayri menkul gelirlerindeki artışla toplam gelirden aldıkları payı yükseltmektedir. Toplumun geniş tabanını temsil eden orta gelir grubunun dönemler arasındaki değişimi ise ücret ve müteşebbis gelirlerindeki dalgalanmalarla birlikte hem pay hem de imkân olarak daralmaktadır. Çalışma, gelir ve servetin dağılımında kamusal düzenlemelerin yansıması olarak vergiler ve çalışma hayatının ve istihdam yapısının yansıması olarak ücret gelirlerinin değişiminin etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu noktada gelir gruplarının etrafında katmanlı bir“eşitsizlik sarmalı”bulunmaktadır: İlk sarmal vergiler ve ücret gelirinden, ikinci sarmal iktisadi ve siyasi politikalardan oluşmaktadır. İlk eşitsizlik sarmalında gelir grupları vergi ve ücret politikalarıyla kendi eşitsizlik döngüleri içerisinde bulundukları konumu yeniden üretirken, ikinci sarmalın etkileri daha uzun vadeli ve şekillendirici olmaktadır. Bu kapsamda Türkiye'de gelir eşitsizliğinin toplumsal yapıyla olan ilişkisinde 1) servetin üst gelir gruplarında yoğunlaşmasının devam ettiği, 2) orta gelir gruplarının daraldığı ve emeğin değer kaybı yaşadığı, 3) alt gelir gruplarının artan refahına rağmen kırılganlığının devam ettiği tespit edilmiştir. Çalışma, toplumu çevreleyen bu eşitsizlik sarmalının büyüme ve refah dönemlerinde genişlediğini, iktisadi ve siyasi istikrarsızlığın yaşandığı kırılgan dönemlerde ise daha sarsıcı ve derin olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the post-2000 income distribution in Turkey and the course, form and nature of income inequalities. In order to reveal a relational income distribution structure that is shaped by the economic, political and social structure regarding income inequalities, the change in the share of income groups in total income is analyzed together with the share of income types. As a descriptive study, this evaluation is based on the income distribution data provided by the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT) Income and Living Conditions Survey for the years 2006-2022. The main finding regarding the course of income inequality in Turkey after 2000 is that the share of the top percentile and the lowest income groups in total income has increased, while the share of middle income groups has shrunk. While income inequality decreases during periods of economic growth, it increases during periods of economic and political instability. During periods of economic fluctuations and crises, lower income groups are supported by increased transfers, while upper income groups increase their share of total income with the increase in their income from movable and immovable property. The change in the middle income group, which represents the broad base of the society, shrinks both in terms of share and opportunity with fluctuations in wages and entrepreneurial incomes. The study reveals that the distribution of income and wealth is influenced by taxes as a reflection of public regulations and changes in wage incomes as a reflection of working life and employment structure. At this point, there is a layered“spiral of inequality”around income groups: The first spiral consists of taxes and wage income, while the second spiral consists of economic and political policies. In the first inequality spiral, income groups reproduce their position in inequality cycles through tax and wage policies, while the effects of the second spiral are more long-term and shaping. In this context, the relationship between socioeconomic inequalities and the social structure in Turkey reveals that 1) the concentration of wealth in the upper income groups continues, 2) the middle income groups are squeezing and labor is losing value, and 3) the vulnerability of lower income groups continues despite their increasing prosperity. The study reveals that this spiral of inequality surrounding the society expands during periods of growth and prosperity, and becomes more shocking and deeper during fragile periods of economic and political instability.
Benzer Tezler
- Suriyeli mültecilerin Türkiye medyasındaki sınıfsal temsili
Class representation of Syrian refugees in Turkish media
FERAY ARTAR
Doktora
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜZEYYEN AYTÜL KASAPOĞLU
- Ticari serbestlik döneminde gelir ve ücret eşitsizliği: Türkiye örneği
Income and wage inequality in the period of trade liberalisation: The case of Turkey
AYŞE AYLİN BAYAR
Doktora
Türkçe
2012
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNER GÜNÇAVDI
- 'Kimsenin Müslüman Kadınları' Müslüman kadınların alternatif medya platformları aracılığıyla karşı kamusal alan oluşturmaları: Türkiye ve Almanya örneği
'Nobody's Muslim Women' construction of Muslim women's counter public sphere through alternative media platforms: The case of Turkey and Germany'
SÜMEYRA SOYDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Türkiye'de 2000 sonrası uygulanan iktisat politikalarının gelir dağılımı üzerindeki etkileri
The effects of economic policies implemented in Turkey after 2000 on its income distribution
SÜREYYA NURDEMİR
