Astım tanısı almış 7-12 yaş okul çocuklarında yaşam kalitesi, öz etkililik ve hastalık kontrolü arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between quality of life, self-efficacy and disease control in school children aged 7-12 with asthma
- Tez No: 843871
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK NİHAL ESİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Bu çalışma, astım tanısı almış 7-12 yaş okul çocuklarında yaşam kalitesi, öz etkililik ve hastalık kontrolü arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kesitsel ve tanımlayıcı nitelikte tasarlanmıştır. Araştırma evrenini Mart 2023- Haziran 2023 tarihleri arasında İstanbul'da yer alan bir üniversite hastanesinin Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Göğüs Hastalıkları, Çocuk Alerji ve İmmünolojisi Polikliniklerine gelen astım tanısı almış çocuklar oluşturmuştur. Örneklem büyüklüğü, evreni bilinmeyen örneklem hesabı formülü kullanılarak hesaplanmış, dahil edilme kriterlerine uyan 242 çocuk çalışma örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında sosyodemografik özelliklerin, yaşam ortamı ve okul çevresinde astım yönetimine yönelik engellerin ve astım hastalığına yönelik bilgilerin incelendiği 47 sorudan Çocuk Tanıtıcı Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Astım Kontrol Testi, Astımlı Çocuk Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Pediatrik Kronik Hastalık için Öz-yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada SPSS 25.0 istatistik programı kullanılarak tanımlayıcı özelliklerinin belirlenmesinde frekans ve yüzde analizlerinden, ölçeklerin incelenmesinde ortalama ve standart sapma, tanımlayıcı özelliklere göre ölçek düzeylerindeki farklılaşmaların incelenmesinde bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (Anova) ve post hoc (Tukey, LSD) analizi, ölçek düzeylerini belirleyen boyutlar arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde pearson korelasyon ve lineer regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre çocukların %59,1'inin erkek olduğu, %60,7'inin 1-5 yıl arasında astım hastası olduğu, %60,7'sinin ailesinde astım hastası bulunduğu, %79,8'inin evinde, %46,7'sinin okulunda/sınıfında parfümlü temizleyici kullanıldığı, %50,8'inin evinde canlı çiçek, %31'inin evinde hayvan beslendiği, %64'ünün evinde tüylü halı battaniye kullanıldığı, %44,2'sinin yanında sigara içildiği, %54,5'inin beden eğitimi dersinde ağır egzersiz yaptığı, %71,5'inin astım hastalığı nedeniyle okula ara verdiği, astım nedeniyle okul devamsızlığının ortalama 17,080±18,118 gün olduğu belirlendi. Astım yakınmalarını arttıran etmenler arasında çocukların en çok ev tozu, kokular, sigara dumanı ve aktivite artışından etkilendiği, %31,4'ünün aktivite sonrası astım nöbeti geçirdiği, %57,4'ünün astıma bağlı uyku alışkanlığının etkilendiği, %78,5'inin okulda astım ilaçlarını düzenli kullanamadığı, astım belirtilerinden en çok gündüz öksürük ve balgam, gece ise öksürük yaşadığı, %74'ünün kontrolde olmayan astıma sahip olduğu belirlendi. Kardeş sayısı, anne ve baba eğitim düzeyi, annenin çalışma durumu, yaşam ortamının güneş alma durumu, okulda/sınıfta parfümlü temizleyici kullanılma durumu, okulda nem rutubet durumu, astım nedeniyle okula ara verme, ders başarısının etkilenmesi, hastaneye yatırılarak tedavi görme durumu, son 1 ayda astım belirtilerinin olma sıklığı ve uyku alışkanlığının değişme durumu, aktivite sonrası nöbet geçirme durumu, astım nedeniyle diğer çocuklardan farklı hissetme durumu, astım yakınmalarını arttıran etmen sayısı, gece ve gündüz astım belirti sayısı, astım kontrolü ve öz yeterlik düzeyi ile yaşam kalitesi arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda astım kontrolü ve öz yeterlik düzeyi, astımlı çocukların yaşam kalitesini arttırmakta; astım nedeniyle ders başarısının etkilenmesi, uyku alışkanlığında değişim, diğer çocuklardan farklı hissetmek yaşam kalitesini azaltmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was carried out with the aim of determing the link between disease control, self-efficacy and life quality of 7-12 year old school children diagnosed with asthma. The study was designed as a cross-sectional and descriptive kind. The research population was established by the children diagnosed with asthma and those who came to the Neonotology Division of Pediatry Department, Pediatric Pulmonology, Pediatric Allergy and Immunology Polyclinics of a university hospital that is situated in Istanbul between March 2023 and June 2023. The sample size was calculated by using cryptic population sampling calculation formula and 242 children who were suitable for inclusion criteria formed the study sample.In gathering the study data, from 47 questions where data oriented to asthma management, sociodemographic attributes, impediments of habitat and school environment asthma management were investigated, Child Descriptive Information Form, Childhood Asthma Control Test, Pediatric Asthma Quality Of Life Questionnaire and The Pediatric Rating of Chronic Illness Self-Efficacy Scale were used. In this study, by using SPSS 25.0 statistical programme, in the determination of descriptive specifications, frequency and percentage analyses, in the investigation of scales, mean and standard deviation, in the investigation of scale level differentiations according to descriptive specifications, independent samples t-test, one-way analysis of variance (Anova) and post hoc (Tukey, LSD) analysis, in the determination of relations between dimensions determining scale levels, pearson's correlation and linear regression analyses were done. According to the research findings, it was found that 59, 1% of the children were boys, 60,7% had been asthma patients for 1- 5years, 60,7% of them had an asthma patient in their families, cleaners with fragrances were used in 79,8% of the children's homes and in 46,7% of the children's schools/classrooms, 50,8% of them had plants in their homes, 31% had pets at home, shagpile carpets or blankets were used in 64% of their homes, tobacco smoking next to them was 44,2%, 54,5% of them did heavy exercise during physical education, 71.5% of them adjourned school due to asthma disease and average school absenteeism was 17,080±18,118 days. Among the factors enhancing asthma sufferings, children were most affected from house dust, fragrances, smoke and activity increase and 31.4% had an asthma seizure after activity, 57.4% children's sleeping habits linked to asthma were affected, 78,5% of them couldn't not use asthma medicines regularly at school, from asthma symptoms children mostly experienced cough and mucus in the day, but cough at night. It was found out that 74 % of those had uncontrolled asthma. It was discovered that there was a relation among the number of siblings, the education level of parents, employment status of the mother, the condition of getting the sunlight in the living environment, the condition of using cleaners with fragrances in schools/classrooms, the condition of moisture and humidity in schools, adjourning school due to asthma, and its effect on school success, the condition of treatment by hospitalising, the frequency of asthma symptoms in the last month and the condition of sleeping habit change, the condition of asthma seizure after activity, the condition of feeling different from other children due to asthma, the number of factors increasing asthma sufferings, the number of asthma symptoms during the day and night, asthma control and self-efficacy level and life quality. As a result of the study, asthma control and self-efficacy level were found to enhance the life quality of the children with asthma. The fact that school success was affected because of asthma, sleeping habit change and feeling different from other children due to asthma decrease the life quality.
Benzer Tezler
- Okul öncesi çocuklarda alerjik hastalık prevelansı ve risk faktörleri araştırılması
Research of allergic disease prevalence and risk factorsin pre-school children
NAFİZ SARIŞIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Allerji ve İmmünolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YAŞAR ÖZKARS
- Astımlı hastalarda hastaneye yatış sıklığı ve etkileyen faktörler
Hospitalization frequency for asthma patients and affecting factors
İSMET KARACAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Göğüs HastalıklarıKırıkkale ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
PROF. DR. AYDANUR EKİCİ
- Astım tedavisinde kullanılan montelukastin alerjik prit testleri üzerine etkisi
Başlık çevirisi yok
ŞEMSİ KALAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
Göğüs Hastalıklarıİnönü ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MÜNİRE GÖKIRMAK
- Çocukluk çağında astım atağını tetikleyici faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors triggering asthma attack in childhood
NİLÜFER AVUNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Allerji ve İmmünolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiHematoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE TOYRAN
- Hışırtılı çocuklarda gastroözofagial reflü ile besin allerjisi ilişkisi
Başlık çevirisi yok
ÖZGE DEMİREL LEMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2003
Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERMİN GÜLER