Farklı iklim değişikliği senaryoları altında Akdeniz bölgesinde kuraklığın değerlendirilmesi
Assessment of drought in the Mediterranean region under different climate change scenarios
- Tez No: 844389
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL GÜMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Kuraklık, doğal afetlerin en geniş etki yelpazesine sahip olanlarından biridir ve ekosistemler üzerindeki etkilerinin incelenmesi elzemdir. Bu çalışma, Doğu Akdeniz havzasının önemli bir bölgesi olan Türkiye'nin Akdeniz bölgesinde, Birleşik Modeller Arası Karşılaştırma Projesinin 6. fazı kapsamında yayınlanan 22 farklı küresel dolaşım modellerinden oluşturulan çoklu model topluluğu ile aylık ortalama sıcaklık ve aylık toplam yağış verilerinin gelecek projeksiyonları yapay sinir ağları tabanlı istatistiksel ölçek indirgeme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu projeksiyonlar, 2021-2100 tarihleri için iki farklı senaryo olan SSP2-4.5 ve SSP5-8.5 çıktıları kullanılarak yapılmıştır. Projeksiyon verileri kullanılarak, yağış ve sıcaklık değişimleri sonucunda kuraklık oluşumu, Standartlaştırılmış Yağış İndeksi ve Standartlaştırılmış Yağış Evapotranspirasyon İndeksi yöntemleriyle incelenmiştir. Çalışma, 1979-2020 referans dönemi ile yakın gelecek (2021-2060) ve uzak gelecek (2061-2100) olmak üzere iki farklı dönem için yapılmıştır. Sonuçlar, bölgedeki yağışlarda SSP2-4.5 senaryosuna göre %15, SSP5-8.5 senaryosuna göre ise %20 azalma olduğunu göstermektedir. Özellikle, bölgenin kıyı kesimindeki yağışlarda meydana gelen azalmanın diğer bölgelere göre daha fazla olduğu görülmüştür. Yağışlardaki bu azalma, kış ve sonbahar mevsimlerinde diğer dönemlere göre daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmıştır. Sıcaklık değişiklikleri açısından, tarihi döneme göre SSP2-4.5 senaryosunda +1.0 ile +2.2 °C arasında artış beklenirken, SSP5-8.5 senaryosuna göre ise +1.8 ile +3.1 °C arasında bir artış öngörülmektedir. Geçmiş ve gelecek için elde edilmiş yağış ve sıcaklık verileri kullanılarak hesaplanan kuraklık indis değerleri analiz edilmiş ve çalışma bölgesinin dağlık bölgelerinde meydana gelen kuraklık sıklığındaki artışların kıyı bölgelerine göre daha belirgin olacağı belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen kuraklık indis değerleri zamansal ve mekânsal olarak değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Drought is one of the natural disasters with the widest range of impacts and it is essential to study its effects on ecosystems. In this study, future projections of monthly average temperature and monthly total precipitation data in the Mediterranean region of Turkey, which is an important region of the Eastern Mediterranean basin, with a multi-model ensemble created from 22 different global circulation models published within the scope of the 6th phase of the Coupled Model Intercomparison Project, were carried out using artificial neural networks-based statistical downscaling method. These projections were made using two different scenarios, SSP2-4.5 and SSP5-8.5 outputs for 2021-2100. Using the projection data, drought occurrence as a result of precipitation and temperature changes was examined by Standardized Precipitation Index and Standardized Precipitation Evapotranspiration Index methods. The study was conducted for the reference period 1979-2020 and for two different periods: near future (2021-2060) and far future (2061-2100). The results indicate a 15% decrease in precipitation in the region according to the SSP2-4.5 scenario and a 20% decrease according to the SSP5-8.5 scenario. In particular, it is observed that the decrease in precipitation in the coastal part of the region is higher than in other regions. This decrease in precipitation is more pronounced in the winter and fall seasons compared to other periods. In terms of temperature changes, an increase between +1.0 and +2.2 °C is expected in the SSP2-4.5 scenario compared to the historical period, while an increase between +1.8 and +3.1 °C is predicted in the SSP5-8.5 scenario. Drought index values calculated using past and future precipitation and temperature data were analyzed and it was determined that the increases in drought frequency in the mountainous regions of the study region will be more pronounced than in the coastal regions. The drought index values obtained in the study were evaluated temporally and spatially.
Benzer Tezler
- İklim değişikliğinin İstanbul'un yüzeysel su kaynaklarına etkisi ve kuraklık dirençli bütünleşik su yönetimi
Climate change impacts on the surface water resources of Istanbul and drought resilient water management
GÖKHAN CÜCELOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTÜRK
- Climate change impacts on catchment-scale extreme rainfall variability
İklim değişiklinin havza ölçeğinde ekstrem yağışlar değışkenliğine etkileri
ALI DANANDEH MEHR
Doktora
İngilizce
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN KAHYA
- İklim değişikliği ve küresel salınımların olası maksimum yağış üzerindeki etkileri
Effects of climate change and global oscillations on probable maximum precipitation
ÖMER OĞUZHAN ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ ASİLHAN
- The impact of climate change on future extreme precipitation in Turkey
Türkiye'de iklim değişikliğinin gelecek ekstrem yağışlara etkisi
DERYA ALBAYRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Ecological niche modeling and genetic structure of brown bear (Ursus arctos) in Türkiye
Türkiye'deki bozayıların (Ursus arctos) ekolojik niş modellemesi ve genetik yapısı
ERCAN SIKDOKUR
Doktora
İngilizce
2024
BiyolojiKoç ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞAN HAKKI ŞEKERCİOĞLU