Türkiye denizleri Patella (Mollusca: Gastropoda) türlerinin filogenisi ve populasyonlarının moleküler düzeyde karşılaştırılması
Phylogeny of Patella (Mollusca: Gastropoda) species in Turkish seas and comparison of their populations at molecular level
- Tez No: 847592
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SENEM ÇAĞLAR, DR. MEHMET BAKİ YOKEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Deniz Bilimleri, Biology, Marine Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrobiyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Geleneksel morfoloji çalışmalarında kullanılan fenotipik karakterler, türlerin genetik çeşitliliğini belirlemede yetersiz kalırken, DNA temel alınarak gerçekleştirilen moleküler yöntemler ile türlerin kesin taksonomik sınırlarını belirlemek, türlerin genetik çeşitliliğini tanımlamak, gerçekleşen genler seviyesindeki farklılıkların hangilerinin kaybolacağı ya da gelecek nesillere aktarılacağı veya populasyonlar içinde yaygınlaştığını populasyonların genetik yapılarının analiz edilerek ortaya konmasına imkan tanımaktadır. Genetik farklılaşmaların türlerin populasyonları arasında gerçekleşen gen akışları ile açıklanması, biyoçeşitliliğin daha iyi anlaşılabilmesi, türlerin değişen iklim koşulları ve antropojenik kaynaklı etkilere verecekleri tepkiler ile türleşme sürecine etki eden mekanizmaların (genetik bariyerler vb) anlaşılması açısından önemlidir. Gerçekleştirilen bu tez çalışması ile Doğu Akdeniz sınırları içinde yer alan farklı coğrafik koşullara ve hidrodinamik yapılara sahip Türkiye denizlerinde bulunan Patella genusuna ait türlerin filogenisi ve populasyonları arasında bir farkın varlığı moleküler seviyede incelenmiştir. Bu iki ana amaç yanında elde edilen bulguların daha önce Batı Akdeniz ve Doğu Atlantik kıyılarının farklı bölgelerinden elde edilmiş moleküler veriler ile karşılaştırılması, Patella genusunun filogenetik gruplandırılmasına yeni bir perspektif kazandıran önemli çıktılardan birini oluşturmuştur. Bu amaçlar doğrultusunda Türkiye'nin Karadeniz, Marmara Denizi ve Ege Denizi kıyılarında 8 farklı bölgeden elde edilen Patella genusuna ait 157 birey COI belirteci kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen moleküler bulgulara göre Patella caerulea ve Patella ulyssiponensis türlerinin sahip oldukları morfolojik benzerliklere rağmen genetik yapı bakımından birbirlerinden tamamen farklı oldukları ortaya çıkarılmış ve bu türlerin Türkiye denizlerindeki dağılımlarına ait sorunlar giderilmiştir. Bu iki türün populasyonlarına ait haplotip analizleri sonucu P. caerulea türüne ait 34 farklı haplotip, P. ulyssiponensis türüne ait 6 farklı haplotip tespit edilmiştir. Farklı haplotiplerin elde edilmesinin sebebi olarak, hem türlerin larval aşamaları hem de populasyonlar arasındaki coğrafik mesafe kaynaklı bir izolasyon göz önüne alındığında populasyonlar arasında sınırlı bir gen alışverişi olduğu görülmektedir. Bu çalışma, ileride daha fazla tür ve populasyonda farklı belirteçler kullanılarak, populasyonlar arası genetik ilişkilerin ve genetik farklılığa sebep olan faktörlerin daha iyi anlaşılmasına imkan tanıyacak yenilikçi yaklaşımların kullanılmasının önemini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
While phenotypic characters used in conventional morphological studies are insufficient to determine the genetic diversity of species, molecular methods based on DNA allow to determine the precise taxonomic boundaries of species, to define the genetic diversity of species, to determine which of the differences at the level of genes will be lost or transferred to future generations or spread within populations by analysing the genetic structures of populations. Explaining genetic differentiation through gene flows between populations of species is important for a better understanding of biodiversity, the responses of species to changing climatic conditions and anthropogenic impacts, and the mechanisms (genetic barriers, etc.) affecting the speciation process. In this thesis, the phylogeny of the species belonging to the genus Patella found in the Turkish seas with different geographical conditions and hydrodynamic structures within the borders of the Eastern Mediterranean and the existence of a difference between the populations were investigated at the molecular level. In addition to these two main objectives, the comparison of the results obtained with the molecular data previously obtained from different regions of the Western Mediterranean and Eastern Atlantic coasts constituted one of the important outputs that provided a new perspective on the phylogenetic grouping of the Patella genus. For these purposes, 157 individuals of the genus Patella obtained from 8 different regions of the Black Sea, Marmara Sea and Aegean Sea coasts of Turkey were analysed using the COI marker. According to the molecular findings obtained, it was revealed that Patella caerulea and Patella ulyssiponensis species are completely different from each other in terms of genetic structure despite their morphological similarities and the problems related to the distribution of these species in the seas of Turkey were resolved. As a result of haplotype analyses of the populations of these two species, 34 different haplotypes belonging to P. caerulea species and 6 different haplotypes belonging to P. ulyssiponensis species were determined. The reason for obtaining different haplotypes is that there is a limited gene exchange between the populations, considering both the larval stages of the species and the isolation due to the geographical distance between the populations. This study demonstrated the importance of using innovative approaches that will allow a better understanding of the genetic relationships between populations and the factors that cause genetic variation by using different markers in more species and populations in the future.
Benzer Tezler
- Türkiye denizlerinde bulunan Çin şapkası (Patella caerulea Linnaeus, 1758) populasyonlarının incelenmesi
Genetic analyse of the mediterranean limpet (Patella caeruleaLlinnaeus, 1758) populations on the Turkish seas
MEHMET GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Su ÜrünleriMustafa Kemal ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TURAN
- Gökçeada civarı (Kuzey Ege denizi) derin deniz balıklarının nitel-nicel özellikleri
Quantitive-qualitive analysis of deep sea fishes around Gökçeada island (Northern Aegean sea)
KENAN FUAT TÜRETKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ÜNSAL
- Türkiye'de denizleri açık sularının Ekim 2000'deki fitoplankton kompozisyonu
Başlık çevirisi yok
NURAY SOYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Su ÜrünleriMersin ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜRKAN EKİNGEN
- Investigations on ecosystem-based fisheries management strategies for the Turkish seas
Türkiye denizleri için ekosistem temelli balıkçılık yönetim seçeneklerinin geliştirilmesi üzerine araştırmalar
AYŞE GAZİHAN
Doktora
İngilizce
2017
Deniz BilimleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOşinografi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ SALİHOĞLU
- Türkiye Denizleri'nde insan kaynaklı darbeli gürültülerin incelenmesi
Study of human generated impulsive noise in Turkish seas
EMİNE BETÜL GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiFiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSNE ALTIOK