İbnü'l-Hâcib'in eş-Şâfiyye fi İlmi't-Tasrîf adlı eserinde geçen kök isim ve kök fiil kalıpları
Root noun and root verb patterns in İbnü'l-Hacib's work titled eş-Şâfiyye fi İlmi't-Tasrîf
- Tez No: 850500
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHİRHAN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: İbnü'l-Hâcib, eş-Şâfiyye fî İlmi't-Tasrîf, Mufassal, kök-isim, fiiller kalıpları, isimler, sarf, tasrif, Radî, Çârperdî, Ibn al-Hajib, Al-Shafiyye fi Ilm al-Tasrif, Mufassal, root-noun, verb patterns, nouns, grammar, conjugation, Radi, Charperdi
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu çalışmada, sarf ilminin kısa tarihçesi, müellifin hayatı, tahsili ve“Eş-Şâfiyye fî İlmi'tTasrîf”adlı eseri metot, muhteva ve şekilsel yönleri, birçok önemli kaynaktan faydalanılarak ele alınmıştır. Bu kitap İbnü'l-Hâcib tarafından kaleme alındıktan hemen sonra dönemin ve sonradan gelen dilbilimcilerin büyük ilgisine mazhar olmuş, pek çok dilbilimci tarafından kaynak kitap kabul edilerek medreselerde ders kitabı olarak okutulmaya başlanmıştır. Tez, üç ana başlıktan oluşmaktadır. Birinci başlıkta tasrifin sözlük ve terim anlamı, tasrifin konusu ve amacı, sarf ilminin tarihsel gelişimi ve gelişim süreçleri üç evre olacak şekilde ele alınmıştır. İkinci başlıkta İbnü'l-Hâcib'in hayatı, doğumu, tahsili, eğitimi, hocaları ve talebeleri, eserleri ve ilmi kişiliği, nahiv ve sarf ilmindeki eserleri, fıkıh, usul ve akaid gibi farklı alanlarda yazdığı eserleri, akidesi ve mezhebi, ahlaki kişiliği, yaşadığı devrin sosyal, siyasal ve ekonomik durumu, şekil ve içerik açısından“Şâfiye”, İbnü'l-Hâcib'in istifade ettiği kaynaklar, Şafiyye'nin ele aldığı konular ve şerhleri ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü başlıkta, tezin ana konusu olan üç, dört ve beş harfli kök isimler ile mazi kök fiil kalıpları başta Radî olmak üzere Çarperdî ve Nükrekâr gibi şarihlerin, konu hakkındaki benzer ve farklı düşünceleri karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Daha sonra müellifin ibareleri ile büyük oranda etkilenmiş olduğu Zemahşerî ve diğer selef dilbilimcilerin ibareleri karşılaştırılmış, benzer ve farklı yönleri ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
This study covers a brief history of the science of grammar, the life and education of the author and, the methodology, content, and morphological aspects of the work“ AlShafiyye fi Ilm al-Tasrif”, based on citations from various important sources. The book was well received by contemporary and later linguists after its publication and was widely accepted as a source book by various linguists and began to be used as a course book in madrasas. The thesis is comprised of three main sections. The first section introduces in 3 phases the lexical and terminological meaning of conjugation, the subject and purpose of conjugation, and the historical development and development processes of the science of grammar. The second section provides information on the life, birth, education, training, teachers and students of Ibn al-Hajib, works and scientific personality of Ibn al-Hajib's, his works in the fields of syntax and grammar, his works written in different areas such as islamic law, procedures and doctrines, his dogma and sub-religion, his moral personality, the social, political and economic situation of the period he lived,“Shafiyye”as to form and substance, as well as the sources used by Ibn al-Hajib and the subjects included in“Shafiyye”and its annotations. The third section covers three, four and five letter root nouns and past root verb patterns, which are the main subject of the thesis. The study also aims to reveal the similar and different opinions of commentators such as Charperdi and Nukrekar, especially Radi, on the subject. And, in this study, the author's expressions, which were largely influenced by Zamakhshari and other early linguistic scholars, are compared and similar and different aspects are highlighted.
Benzer Tezler
- قوالب الأسماء و الأفعال المجردة التي مرت في الشافية في علم التصريف لإبن الحاجب و مقايستها بمفصل الزمخشري و ترجمتها
İbnu'Hâcib'in eş-Şâfiye fi İlmi't-Tasrîf adlı eserinde geçen kök isim ve fiil kalıplarının ez Zemahşerî'nin Mufassıl' geçen kalıplarla mukayesesi ve tercümesi
MEHMET KURAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİRHAN AYDIN
- Eş-Şâfiye Fî Sebki'l-Kâfiye adlı eserin değerlendirmesi ve tahkiki
Al Shafia Fi Sabk al Kafia edition criticism and analiysis
ABDULLAH HOUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP KIZILKAYA
- İbnu'l-Hȃcib'in eş-Şȃfiye adlı eseri
Ibn al-Hacib's work named al-Shafiya
SELMAN BİLİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CEVAT ERGİN
- Elfiyye Şerh Geleneğinde Harf-i Cerler: Üşmûnî ve Suyûtî özelinde
Prepositions in the Tradition of Commentary on Al-Alfiyya: Specific to Üşmuni and Suyuti
SALİH İŞGÜZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANA GÜVEN
- Şerḥu'r-Raḍī 'ale'l-Kāfiye Şerḥu İṣām 'ale'l-Kāfiye adlı nahiv eserinin metodolojik açıdan mukayesesi
A methodological comparison between two nahiwbooks: Sharh Al-Raḍī Li-Kafiyat and Sharh Al-Isam Li-Kafiyat
ABDURRAHMAN BAŞCI
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF KARATAŞ