XVIII. yüzyıl Osmanlı bürokrasi elitinin servetleri analizi: Merkez ve taşra bürokratlarının terekeleri (Muhallefat) karşılaştırması
Wealth analysis of the 18th century Ottoman bureaucracy elite: Comparison of the heritages (Mukhallefat) of central and provincial bureaucrats
- Tez No: 854933
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR GÖVDERE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 384
Özet
Bu doktora tez çalışması, Başkanlık Osmanlı Arşivi'ndeki (BOA) tereke (muhallefat) kayıtlarından hareketle, taşrada (Anadolu, Balkanlar ve Orta Doğu) ve merkezde (İstanbul) 18. yüzyılda görev yapmış bürokratların servetlerini iki grup olarak inceleyerek karşılaştırmak amacıyla kaleme alınmıştır. Çalışmanın ana sorusu, 18. yüzyıl boyunca İstanbul'da ve taşrada görev yapmış bürokratların merkeze (İstanbul) yakın ve uzak olmasının onların servet büyüklüğü ile bu servetin niteliğine ve servetin büyüklüğünün dağılımına etkisi var mıdır şeklinde formüle edilebilir. Bu çalışma üç bölüm şeklinde kaleme alınmıştır. Birinci bölümde, sosyal bilimlerde merkez ve çevre yaklaşımını içeren teorileri ve Osmanlı Devleti'nin bu yaklaşıma bağlı olarak literatürde nasıl yorumlandığı incelenmiş ve Osmanlı Devleti tarihinde merkez ile çevre arasındaki ilişkinin tarihsel süreçte nasıl geliştiği tespit edilmiştir. İkinci bölümde, tereke (muhallefat) defterleri ve müsadere literatürü, tereke defterleri, müsadere, müsadere süreci ve iktisadi mantığı incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde, otuzar bürokrat terekesinden oluşan iki örneklem analize tabi tutulmuş ve karşılaştırılmıştır. Terekelerin incelenmesi ve karşılaştırılması üç noktada gerçekleştirilmiştir. Bunlardan ilki merkez ve taşra bürokratların rütbelerinin incelenmesidir. İkincisi taşra ve merkez bürokratlarının servetleri içinde yer alan malların gruplar halinde incelenerek karşılaştırılmasıdır. Üçüncüsü, servetlerin değerleri ve gruplar içinde servetin dağılımının analizidir. Gruplar içinde zenginliğin eşitliğe yakınlığı ya da uzaklığı analiz edilirken Gini Katsayısı esas alınmış ve bu katsayı hem aritmetik hem de geometrik olarak hesaplanmıştır. Tezin sonuç bölümünde ise yapılan analizler ve karşılaştırmalar değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede Osmanlı bürokratlarının merkezde ya da taşrada görev yapmalarının onların zenginlikleri, servetlerini oluşturan malların niteliği ve grupların servetlerinin dağılımına etkisinin nedenleri tartışılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuç, merkez bürokrat servetlerinin taşra bürokratlarına göre küçük olduğu, tüketilen malların genel itibariyle birbirine benzer olduğu ve servetin dağılımının merkez bürokratlarında eşite daha yakın olduğudur.
Özet (Çeviri)
This doctoral thesis was written in order to examine and compare the wealth of bureaucrats who served in the provinces (Anatolia, the Balkans and the Middle East) and the center (Istanbul) in the 18th century, as two groups, based on the inheritance (muhallefat) records in the Presidential Ottoman Archive (BOA). The main question of the study can be formulated as whether the proximity or distance of the bureaucrats who worked in Istanbul and the provinces throughout the 18th century to the center (Istanbul) has an effect on the size of their wealth, the quality of this wealth, and the distribution of the size of the wealth. This study is written in three parts. In the first chapter, theories including the center and periphery approach in social sciences and how the Ottoman Empire was interpreted in the literature based on this approach were examined, and it was determined how the relationship between the center and the periphery developed in the historical process in the history of the Ottoman Empire. In the second chapter, inheritance (muhallefat) books and confiscation literature, confiscation, confiscation process and economic logic were examined. In the third part of the thesis, two samples consisting of thirty bureaucrat estates were analyzed and compared. Examination and comparison of the inheritances were carried out at three points. The first of these is to examine the ranks of central and provincial bureaucrats. The second is to compare the goods in the wealth of provincial and central bureaucrats by examining them in groups. The third is the analysis of the values of wealth and the distribution of wealth within groups. When analyzing the proximity or distance of wealth to equality within groups, the Gini Coefficient was taken as basis and this coefficient was calculated both arithmetically and geometrically. In the conclusion section of the thesis, the analyzes and comparisons were evaluated. In this evaluation, the reasons why Ottoman bureaucrats served in the center or in the provinces affected their wealth, the nature of the goods that made up their wealth, and the distribution of the wealth of the groups. The result of the study is that the wealth of central bureaucrats is smaller than that of provincial bureaucrats, the goods consumed are generally similar to each other, and the distribution of wealth is closer to equal for central bureaucrats.
Benzer Tezler
- XVIII. yüzyıl Osmanlı siyasi ve sosyal örgüsünde bir devlet adamı biyografisi: Hekimoğlu Ali Paşa (1689-1758)
Biography of a state man in the 18th century Ottoman political and social context: Hekimoglu Ali Pasha (1689-1758)
MEHMET YILMAZ AKBULUT
Doktora
Türkçe
2020
Biyografiİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BEYDİLLİ
- XIX. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nda merkez örgütünde modernleşmeler Bab-ı Ali'nin gelişimi
Başlık çevirisi yok
MERAL BAYRAK (FERLİBAŞ)
- Piskopos Mukataa Kalemi ve İstanbul Rum Patrikhanesi: Bürokratik ilişki ve kurumsallaşma (XVIII. yüzyıl ortalarından XIX. yüzyılın ilk çeyreğine)
Piskopos Mukataa Kalemi and Istanbul Greek Patriarchate: Bureaucratic relations and institutionalization (From mid eighteenth-century to the first quarter of the nineteenth-century)
ABDURRAHİM İSTEMİ SAYLAM
- Sicill-i Ahvâl Defterlerine göre Gaziantepli memurlar
According to Sicill-i Ahvâl Books from Gaziantep officers
EDA CEREN ERKABALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA ŞAŞMAZ
- Osmanlı bürokrasisinde başmuhasebe kalemi (XVIII. Yüzyıl)
Chief accounting office in the Ottoman bureaucracy (XVIIIth Century)
ENGİN ÇETİN