Geri Dön

İbn Şihâb ez-Zührî'den teferrüd eden râviler ve rivayetlerinin tahlili (Garâibü'z-Zührî)

Ruwat who are tafarrada from Ibn Shihāb al-Zuhrī and analysis of his narrations (Gharāib al-Zuhrī)

  1. Tez No: 866800
  2. Yazar: REHA ELÇİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN AKGÜN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 169

Özet

Tedvîn döneminin en önemli isimlerinden olan İbn Şihâb ez-Zührî'nin rivayetleri pek çok talebesi tarafından sonraki nesillere aktarılmıştır. Bu talebelerden bazıları rivayetleri aktarma hususunda son derece dikkatliyken bazıları da lafızlarına çok önem vermeden eksik yahut hatalı olarak aktarabilmiştir. Talebelerin, rivayetleri aktarırken gerek ufak lafız farklılıklarıyla gerekse de hem metni hem de isnâdları farklı nakletmelerinden dolayı çeşitli teferrüdler meydana gelmiştir. Tezimizin ana konusunu oluşturan teferrüd meselesi incelenirken mezkûr kavramla ilişkili olan ferd-garîb ıstılahları da incelenmiş, aralarındaki benzerlik ve farklılıklara değinilmiş, mütekeaddim-müteahhir âlimler tarafından nasıl kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmış ve Garâibü'z-Zührî şeklinde isimlendirilerek daha önce bu isimle telif edilen eserlerin (Garâibü Mâlik, Garâibü Şu'be) arasına dahil edilebilecek bir çalışma yapılmıştır. Tezde incelenen teferrüd tâbiîn tabakasına mensup bir âlim olan Zührî'nin etbâü't-tâbiîn tabakasına mensub olan talebelerinin kendisinden teferrüdleri olması dolayısıyla sahâbeden başlayan teferrüd sebepleri üzerinde durulmamış Zührî özelinde talebelerin ne gibi sebeplerle rivayetlerinde infirâd ettikleri araştırılmıştır. Zührî'den yüz ve üstünde rivayette bulunan ilk onyedi talebesinin teferrüdleri incelenmiştir. Öncelikle cerh-ta'dîl âlimlerinin ilel ve suâlât türü eserlerdeki mezkûr râviler hakkında herhangi bir değerlendirmesinin bulunup bulunmadığı tespit edilmeye çalışılmış daha sonra ise rivayet kitaplarındaki Zührî rivayetleri ayrıntılı olarak incelenmiş ve teferrüd edilen rivayetlerin hangi oranda muteber hadis kaynaklarında tahrîc edildiği sayısal olarak ifade edilmiştir. İncelenen rivayetlerdeki teferrüdün sebebi diğer tarîklerin incelenmesi suretiyle ortaya konulmuş ve râviler hakkındaki cerh-ta'dîl âlimlerinin değerlendirmeleriyle örtüşüp örtüşmediğinin sağlaması rivayetler üzerinden yapılmıştır. Özellikle Bezzâr'ın Müsned'i ve Taberânî'nin Mu'cemlerinde ferd/garîb olarak değerlendirilen rivayetlerin tahrîci incelenmiş, muteber kaynaklarda bu nevi rivayetlere ne oranda yer verildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra yapılacak çalışmalar için bir örnek teşkil edeceği düşünülerek tedvîn döneminin diğer önemli âlimlerinin rivayetlerinde meydana gelen teferrüdlerin incelenmesine ve bu tür rivayetlerin muteber kaynaklardaki oranlarının belirlenmesinde faydalı olacağı ön görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The narrations of Ibn Shihāb al-Zuhrī, one of the most important figures of the tadween period, were transmitted to the next generations by many of his students. While some of these students were extremely careful in transmitting the narrations, others were not careful about the wording and transmitted them incompletely or erroneously. While transmitting the narrations, various tafarruds occurred due to minor differences in wording or because they transmitted both the text and the isnād differently. While examining the issue of tafarrud, which constitutes the main subject of our thesis, the terms fard-gharīb, which are related to the aforementioned concept, were also examined, the similarities and differences between them were mentioned, how they were used by the scholars of al-Mutaqaddim and al-Mutaakhir were tried to be determined, and a study that can be included among the works that have been written under this name (Gharāib al-Mālik, Gharāib al-Shu'be) was made by naming it as Gharāib al-Zuhrī. In this thesis, the reasons for the tafarrud starting from the Sahābah are not emphasized, since the tafarrud examined in the thesis is the tafarrud of al-Zuhrī, a scholar belonging to the tābi' stratum, by his students belonging to the tabâ al-tābiīn stratum, and the reasons for the tafarrud of the narrations of the students in the case of al-Zuhrī are not emphasized, but the reasons for the tafarrud of the narrations of the students are investigated. The infirād of the first seventeen students who narrated a hundred or more narrations from al-Zuhrī is analyzed. First of all, it was tried to determine whether the scholars of al-jarh wa al-ta'dīl had any evaluations about the aforementioned narrators in the works of ilal and suālāt, and then the narrations of al-Zuhrī in the narration books were examined in detail and the proportion of the narrations that were teferruded was expressed numerically in the reliable hadīth sources. The reason for the tafarrud in the analyzed narrations was revealed by examining other tarīqs and the narrations were analyzed to see whether they coincided with the evaluations of the scholars of jarh-ta'dīl on the narrators. Especially in al-Bazzār's Musnad and al-Tabarānī's Mu'jams, the narrations that are evaluated as fard/gharīb are analyzed and the extent to which such narrations are included in reliable sources is tried to be determined. Considering that this study will serve as an example for future studies, it will be useful in analyzing the narrations of other important scholars of the tadween period and determining the proportion of such narrations in the reliable sources.

Benzer Tezler

  1. İbn Şihâb Ez-Zührî'nin hadis ilmindeki yeri ve rivâyetlerinin hadis kaynaklarına intikali

    Transition of narrations of Ibn Shihab Al-Zuhri into the literature

    İDRİS TÜZÜN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Dinİnönü Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VEYSEL ÖZDEMİR

  2. Hicri ilk üç asırda halifelerin rivayetteki yeri

    The Importance of caliphs in the first three century of hicri period

    MUSTAFA PAZARLIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. MEHMET ÖZŞENEL

  3. Sahîh-i Müslim'deki Hz. peygamber'in savaşlarıyla (Gazveleriyle) ilgili rivayetlerin tespiti ve siyer kaynaklarıyla karşılaştırılması

    Determination of the narratives related to the wars of the prophet Muhammed in Sahih Muslim and their comparison with the sources of the siyer

    BÜŞRA ERSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TarihSakarya Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEVENT ÖZTÜRK

  4. Tâbiûn dönemi tefsiri ve Medineli müfessirler

    Tafsīr of Tābi'ūn period and Medina mufassirs

    CEYDA GÜRMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SÜLEYMAN AYDIN

  5. Hadis'te 'Kitabu-l-Megazî literatürünün erken dönem kaynaklarının tespiti ve değerlendirilmesi: İmam Buhari örneği

    The determination and evaluation of the early sources of kitabu-l-Magazi literature in hadith: İmam Bukhari example

    DURSUN ÇIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN GÜNER