Ulukışla Havzasındaki Alihoca Köyü (Niğde) ve civarında yer alan dere yataklarında plaser altın ve ağır mineral potansiyelinin incelenmesi
Investigation of placer gold and heavy mineral potential in stream beds in Alihoca Village (Niğde) location in Ulukışla basin
- Tez No: 868820
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ GÜREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Tezin amacı Maden Köyü ile Alihoca Köyü arasında kalan bölgede yer alan dere yataklarından alınan örneklerden yararlanılarak bölgenin ağır metal potansiyelini, oluşum biçimlerini, kökenlerini, oluşum mekanizmalarını, mineralojilerini ve yatak özelliklerini ortaya koymakla birlikte bölgeden alınan numune analiz sonuçlarından yola çıkılarak jeolojik oluşum içindeki Au ve ağır metal potansiyeline açıklık getirmektir. İnceleme alanı Niğde ilinin güneyinde yer alan Ulukışla ilçesi, Alihoca Köyü Mevkiinde yer almaktadır. Bölge Üst Kretase-Orta Eosen yaş skalasında derin deniz sedimanları, pelajik karbonatlar, volkanik kayaçlar ile bu dizilimi kesen diyoritik, monzonitik ve trakitik dayklardan oluşan kalın bir istif sunmaktadır. Bu çalışma kapsamında önemli birimler jeolojik derlemeler sonucu Bolkar Karbonat Platformu, Alihoca ofiyolitik melanjı, Çiftehan Formasyunu, Ulukışla Havzası ve felsik plüton sokulumlar, Aktoprak Havzası sedimanları ve Kuvaterner dolguları incelenmiştir. Kısaca, Geç Kretase-Senozoyik yaşlı Ulukışla Havzasının stratigrafisi felsik plütonlarca sokulumlar içeren geniş yayılımlı volkanik lavlar ile denizel ve karasal tortul kayaçlardan oluşur ve bunların tabanında ise Bolkar Karbonat Platformu ve bu birimin ürerinde ise tektonik dokunakla Alihoca ofiyolitik melanjı yer almaktadır. Tez kapsamında inceleme alanından detaylı dere yatakları çalışmaları kapsamında 12 adet lokaliteden elde edilen 80 üzeri örnek arasından 40'ın üzerinde örnek seçilerek jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal analizleri yapılmıştır. Saha çalışması kapsamında alınan örnekler laboratuvar ortamında analitik yöntemler kullanılarak araştırılmıştır. Örnekler üzerinde kullanılan analitik yöntemler; tane boyu analizi, kalsiyum karbonat (CaCO3) analizi ve kil, organik madde miktar tayini, XRD ölçümleri ve kil, ağır mineral ayırma yöntemidir. Ayrıca uygun örnekler üzerinde minerolojik ve jeokimyasal incelemeler yapılmış ve sonuçları yorumlanmıştır. Tane boyu analizinde dere yatağından alınan tutturulmamış sediman ve toprak numuneleri üzerinde yapılan incelemeler sonucunda dere yatağı sedimanları ve Holosen yaşlı taraça toprakların kötü boylanmış olduğu ve bütün numunelerin pozitif ve çok az da olsa negatif değerlere sahip oldukları ve genellikle kuvvetli kaba-yamukluk veya çok ince yamukluk gösterdikleri belirlenmiştir. Kalsiyum karbonat (CaCO3), kil ve organik madde miktarı belirlenmesi sonucu karasal girdilerde karbonatlı kayaçların baskın olduğu ve ayrışan tanelerin kırıntı olarak dere yataklarında bulunduğu tespit edilmiştir. Dere yataklarından elde edilen Kuvaterner yaşlı taraça toprak örneklerinin XRD desenleri incelenmiş ve örneklerde özellikle yaygın olarak kalsit, dolomit, kuvars, az miktarda feldispat, hornblend, piroksen, ağır mineraller ve kil minerallerinin ve aynı lokalitelerde serpantin (lizardit), talk ve zeolit (analcim) mineralleri de tespit edilmiştir. Ağırmineral içeriği ve altın tanelerinin araştırılması transparent ve opak olmak üzere iki alt başlık altında araştırılmıştır. Transparent olanlar rutil, anatas, turmalin ve bazı cevherlermiş kayaç yapan mineraller de kalsit, kuvars, piroksen ve feldispatlar olmakla birlikte opak ağırmineraller olarak yaygın bulunanlar sfalarit, pirit, kalkopirit gibi minerallerdir. XRF-ICP analizleri (Jeokimyasal analizler) sonucu zenginleştirilmemiş dere yatağı sedimanları ve zenginleştirilmiş örneklerin ana (%) ve iz (ppm) element miktarları belirlenmiş olup elde edilen sonuçlar grafikler ve çizelgelerle yorumlanmıştır. Sahadan alınan örnek analiz sonuçlarının değerlendirilmesi neticesinde bölgede; hirdotermal olarak Horoz Granit-Gradoniyoriti kaynaklı oluşan hidrotermal oluşumlu bu sülfidli cevherlerin, yüzey ve yeraltı suları ile serbest kalarak sülfidli ve oksitli olarak taşındığını göstermektedir. Taşınması esnasında da yoğunluklarına göre kat ettiği yol boyunca çökelerek karstik sistemlerin içerisinde yine çökelerek konsantre olarak plaser tipi yataklanmaları oluşturmaktadır. Detaylı kil ve organik maddelerin belirlenmesi aşamasında tane olarak taşındığı varsayılan Au elementi belirlenememiş olup, cevherleşen Au elementinin karstik sistemde kaldığı için dere yatağına taşınamamış olduğundan tespiti yapılamamıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the thesis is to reveal the heavy metal potential, formation forms, origins, formation mechanisms, mineralogy and bed characteristics of the region by using samples taken from the stream beds in the region between Maden Village and Alihoca Village. To clarify the metal potential. The study area is located in Alihoca Village, Ulukışla district, in the south of Niğde province. The region presents a thick sequence consisting of deep sea sediments, pelagic carbonates, volcanic rocks in the Upper Cretaceous-Middle Eocene age scale, and dioritic, monzonitic and trachytic dykes cutting this sequence. Within the scope of this study, as a result of geological compilations of important units, Bolkar Carbonate Platform, Alihoca ophiolitic mélange, Çiftehan Formation, Ulukışla Basin and felsic pluton intrusions, Aktoprak Basin sediments and Quaternary fills were examined. Briefly, the stratigraphy of the Late Cretaceous-Cenozoic aged Ulukışla Basin consists of widely distributed volcanic lavas containing intrusions of felsic plutons and marine and continental sedimentary rocks, and at the base of these is the Bolkar Carbonate Platform and above this unit is the Alihoca ophiolitic mélange with tectonic contacts. Within the scope of the thesis, more than 40 samples were selected from over 80 samples obtained from 12 localities within the scope of detailed stream bed studies in the study area and their geological, mineralogical and geochemical analyzes were carried out. The samples taken within the scope of the field study were investigated using analytical methods in a laboratory environment. Analytical methods used on samples; grain size analysis, calcium carbonate (CaCO3) analysis and clay organic matter quantification, XRD measurements and clay heavy mineral separation method. Additionally, mineralogical and geochemical investigations were carried out on suitable samples and the results were interpreted. As a result of the examinations made on unattached sediment and soil samples taken from the stream bed in the grain size analysis, it was determined that the stream bed sediments and Holocene aged terrace soils were poorly sorted and all samples had positive and slightly negative values and generally showed strong coarse-skewness or very fine warpage. has been determined. As a result of the determination of the amount of calcium carbonate (CaCO3), clay and organic matter, it was determined that carbonate rocks were dominant in the terrestrial inputs and the decomposed grains were found in stream beds as crumbs. XRD patterns of Quaternary aged terrace soil samples obtained from stream beds were examined and the samples showed particularly widespread calcite, dolomite, quartz, small amounts of feldspar, hornblende, pyroxene, heavy minerals and clay minerals, and serpentine (lizardite), talc and zeolite (analcime) in the same localities. minerals have also been identified. The investigation of heavy mineral content and gold grains was investigated under two subheadings: transparent and opaque. Transparent ones are rutile, anatase, tourmaline and some ores, rock-forming minerals are calcite, quartz, pyroxene and feldspar, while opaque heavy minerals are commonly found such as sphalarite, pyrite and chalcopyrite. As a result of XRF-ICP analyzes (Geochemical analyses), the main (%) and trace (ppm) element amounts of unenriched stream bed sediments and enriched samples were determined and the results were interpreted with graphs and charts. As a result of the evaluation of sample analysis results taken from the field, in the region; It shows that these hydrothermally formed sulphide ores, which originate from Horoz Granite-Gradoniorite, are released by surface and ground waters and transported as sulphide and oxide. During its transportation, it precipitates along its path depending on its density and settles in karst systems, forming concentrated placer-type deposits. During the detailed determination of clay and organic substances, the Au element, which was assumed to be transported as grains, could not be determined, and the mineralized Au element could not be determined because it remained in the karst system and could not be transported to the stream bed.
Benzer Tezler
- Ulukışla(Niğde) güney kesimlerindeki tersiyer evaporitik çökellerinin sedimentolojisi ve bölgenin paleocoğrafik evrimi
Sedimentology of tertiary evaporitic sediments in the south of Ulukisla (Nigde) and paleogeographic evolution of the region
M.ZİYA GÖRÜCÜ
Doktora
Türkçe
2011
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİMAV BARGU
- Ereğli (Konya)-Ulukışla (Niğde) yöresi sölestin oluşumlarının jeolojik, petrografik ve jenetik incelenmesi
Geologic, petrographic and genetic investigation of celestite occurances between the are of Ereğli (Konya)-Ulukışla (Niğde), Turkey
ABDURRAHMAN MURAT
Doktora
Türkçe
1998
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji (Hidrejeoloji) Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDAT TEMUR
- Ulukışla (Niğde) havzasındaki Esendemir tepe skarn ve Horoz skarn mineralizasyonlarının karşılaştırmalı incelemesi
Comparative investigation of Esendemir tepe skarn and Horoz skarn mineralizations in Ulukışla (Niğde) basin
AHMET MERT ÖZÖZLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKBULUT
- Ulukışla havzasının geç kretase-senozoyik tektono-sedimenter gelişimi: Orta Anadolu güneyi bağlamında jeodinamik çıkarımlar
Latest cretaceous- cenozoic tectono-sedimentary evolution of the Ulukışla basin: Geodynamic implications for the South Central Anatolia
MACH HOUDOU ALIOU MAHAMIDOU
Doktora
Türkçe
2022
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN KORAL
- Ulukışla (Niğde) volkanosedimanter istifini kesen gabroyik ve diyoritik daykların minerolojik-petrografik ve jeokimyasal incelenmesi
Mineralogical-petrographical and geochemical investigations of the gabbroic and dioritic dykes intruding Ulukışla (Niğde) volcano-sedimentary sequence
MEHMET ALİ KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Jeoloji MühendisliğiMersin ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MUSA ALPASLAN