Tarihi kent dokularında turizm potansiyeli olan alanların space syntax yöntemi ile değerlendirilmesi: diyarbakır suriçi örneği
Evaluating areas with tourism potential in historic urban fabrics using the space syntax method: the case of Diyarbakir Sur içi
- Tez No: 870972
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERİVAN ÖZBUDAK AKÇA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Diyarbakır'ın ilk yerleşim yeri olan Sur İçi Bölgesi, tarihin her döneminde belirli değerlere sahip bir yerleşme alanı olmuştur. Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan bu bölge, uzun yıllar boyunca önemli bir ticaret ve ulaşım aksında konumlanarak ticari bir merkez rolü üstlenmiş ve bu durum şehrin gelişiminde belirleyici bir etkiye sahip olmuştur. Anadolu ve Mezopotamya bölgelerindeki kültürler kent gelişimini etkilemiş ve Diyarbakır bölgedeki konumu nedeniyle karma bir kentsel morfolojiye sahip olmuştur. Zamanla artan nüfus ve konut yetersizliği, şehir sakinlerinin Sur dışına göç etmesine neden olmuştur. Ancak, bu göç sürecinin ardından Diyarbakır'ın Sur İçi Bölgesi, kentsel ve kültürel kimliği, zamanın akışıyla birlikte ortaya çıkan toplumsal dönüşümler ve karşılaşılan sosyal, politik ve kültürel zorluklar sebebiyle değişime uğramıştır. Bu çalışma Diyarbakır'ın Suriçi Bölgesi'nin mevcut kentsel dokusunu ve turistik potansiyelini analiz etmek ve anlamak amacıyla yapılan bir araştırmaya dayanmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, bölgenin fiziksel yapısı, yerleşim planları, cadde ve sokak ağı, yapıların yerleşimi gibi unsurları detaylı bir biçimde inceleyerek, mekânsal ilişkileri anlamaktır. Bu doğrultuda yöntem olarak Space Syntax (Mekan dizimi) metodu kullanılmıştır. Çalışma öncelikle detaylı literatür taraması yapılarak başlamış ve bölgenin kentsel dokusunu belirleyen unsurlar tanımlanmıştır. Ardından, Space Syntax analizi için gerekli olan bölgenin ulaşım akslarını ifade eden düzenleme haritası AutoCAD 2023 programı ile oluşturulmuş ve analitik analizler (entegrasyon, bağlantılılık, çizgi uzunluğu, ortalama derinlik) DepthmapX 8 programında gerçekleştirilmiştir. Bu analizler, bölgedeki farklı alanların erişilebilirlik ve bağlantılarının değerlendirilmesine odaklanmıştır. Çalışmanın bir diğer önemli aşaması, bölgedeki tarihi turistik değere sahip olan yapıların belirlenmesi ve bu yapıların yoğunluğuna göre bir heatmap oluşturulmasıdır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, belirlenen odak noktaları üzerinden yapılan analizler değerlendirilmiş ve turistik destinasyon aksı önerisi geliştirilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışmada, Diyarbakır'ın Suriçi Bölgesi'nin kentsel dokusunu ve turistik potansiyelini analitik bir metodla incelenmiştir. Analizler, Gazi Caddesi gibi ana ulaşım ağlarının merkezi rolü olduğunu ve çevresindeki alanlarla güçlü bağlantılara sahip olduğunu göstermiştir. Ticaretin merkezleri olan bölgelerdeki yüksek entegrasyon ve bağlantılılık değerleri, ekonomik canlılığın ve sosyal etkileşimin güçlü olduğunu işaret etmektedir. Ancak, konut ağırlıklı mahallelerde düşük entegrasyon değerlerinin tespit edilmesi, bu bölgelerde ticari ve toplumsal faaliyetlerin sınırlı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, yapılan analizlerde odak noktalarındaki müdahalelerin, turistik potansiyeli artırdığı ancak yerel kültür ve tarihle uyumlu olması gerektiği vurgulanmıştır. Sonuç olarak, çalışma, kentsel planlama stratejilerinin geliştirilmesinde dengeli bir yaklaşımın önemini vurgulayarak, turistik çekiciliği artırmak ve yerel kültürü korumak için stratejilerin belirlenmesine katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The Sur İçi District of Diyarbakır, the initial settlement area of the city, has been a significant residential area with distinct values throughout history. Serving as a cradle to many civilizations, it has played a pivotal role as a major trading and transportation hub for years, influencing the city's development. The cultures of Anatolia and Mesopotamia have shaped the city's development, resulting in a complex urban morphology due to Diyarbakır's strategic location in the region. However, in recent decades, the Sur İçi District has undergone changes in its urban and cultural identity due to the impact of social, political, and cultural transformations. This study is based on research aimed at analyzing and understanding the changing urban fabric and tourist potential of Diyarbakır's Suriçi District. The main objective of this research is to comprehensively examine elements such as the physical structure, settlement plans, street network, and spatial relationships to understand the spatial dynamics. For this purpose, the Space Syntax method has been selected as the approach. The study commenced with a thorough literature review to identify the factors shaping the urban fabric of the region. Subsequently, a layout map representing the transportation axes of the area necessary for Space Syntax analysis was created using AutoCAD 2023 software, and analytical analyses were ( integration, connectivity, line lenght ve mean depth) DepthmapX conducted using DepthmapX 8 software to evaluate the accessibility and connections of different areas within the district. Another significant stage of the study involved identifying historical landmarks with tourist value in the region and creating a heatmap based on the density of these structures. Based on the findings obtained, analyses conducted through identified focal points were evaluated, and a proposal for a tourist destination axis was developed. As a result, this study examined the urban fabric and tourist potential of The Sur İçi District of Diyarbakır using an analytical method. The analyses revealed the central role of main transportation networks such as Gazi Main Street and their strong connections with surrounding areas. High integration and connectivity values in commercial centers indicate strong economic vitality and social interaction. However, the identification of low integration values in residential neighborhoods suggests limited commercial and social activities in these areas. Additionally, interventions at focal points were found to enhance tourist potential, but it was emphasized that they should be in harmony with local culture and history. Consequently, the study underscores the importance of a balanced approach in developing urban planning strategies, contributing to the identification of strategies to enhance tourist attractiveness and preserve local culture.
Benzer Tezler
- Kuzey Ege Kıyı bandının peyzaj mimarlığı bağlamındaki zamansal-mekansal değişimi
Spatio-temporal change of the North Aegean Coastal area in the context of landscape architecture
BİRSEN UZUN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Yenileşmenin uygulandığı kentsel sit alanlarında turizm yatırımlarının önemi (Tarihi Yarımada-Beyoğlu örneği)
The value of tourism investments in the conservation areas where the urban regeneration is implemented in (Historical Peninsula-Beyoğlu samples)
DEVRİM KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ERUZUN
- Tarihi kent dokularındaki koruma sorunlarının sokak sağlıklaştırma çalışmaları bağlamında değerlendirilmesi: Tokat tarihi kent dokusu örneği
The evaluation of the conservation problems in historic urban textures within the context of street rehabilitation activities: The case of Tokat historical urban textures
MUSTAFA HAKİ ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLHAN KOÇ
- Bir kaynak olarak kültürel mimari mirasın işlevsel ve ekonomik değerlendirmesi Cunda Adası örneği
Functional and economic valuation of the cultural built heritage as a resource and Cunda Island case study
AYŞEN ESKİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Balıkesir-Edincik geleneksel yerleşim dokusunun değişiminin tespiti ve koruma önerisi
Determination of the change of the traditional texture of Balıkesir-Edincik settlement and conservation proposals
HEVES ŞAHİN YÜCEYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE BİNNUR KIRAÇ