Osmanlı Devleti'nin mâli yapısında Emlâk-ı Hümâyûn müessesesi (1876-1909)
The institution of Emlâk-ı Hümâyûn in the financial structure of the Ottoman Empire (1876-1909)
- Tez No: 873185
- Danışmanlar: PROF. DR. CENK REYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 473
Özet
Müesseseler, devletlerin yönetim teşkilatının en önemli noktalarından olup, devletin kendisi bir müessese olarak kabul edilebilir. Bu anlamda kavram, büyük bir teşkilatlanma faaliyetinin belli bir amaca yönelik olarak bir araya gelmesi şeklinde tanımlanabilir. Müessese tarihine bakıldığında, dünyadaki farklı coğrafyalarda aynı müesseselerin var olması, kavramın dünya tarihindeki yerini anlatması açısından oldukça mühimdir. Osmanlı Devleti kuruluş sürecinde kendinden önceki devletlerin müesseselerinin bir kısmını miras almış ve kendinden sonraki devletlere müesseselerinin yine bir kısmını miras bırakmıştır. Devlet, kendi tarihsel sürecinde birçok farklı müesseseyi barındırmış ve söz konusu müesseseler içinde bulundukları çağa göre şekillenerek ya tamamen ortadan kalkmış ya da dönüşmüşlerdir. Özellikle Tanzimat döneminde Osmanlı'nın müesseseleri büyük bir dönüşüme girerek merkeziyetçi bir yapı kazanmış, Osmanlı modernleşmesinin kilit noktasını oluşturmuşlardır. Emlâk-ı Hümâyûn müessesesi ise bahsedilen modernleşme süreci içerisinde ortaya çıkmış ve en güçlü dönemine II. Abdülhamit devrinde ulaşmıştır. Kavram devletin kuruluş yıllarından beri var olup, padişahlık makamına ait mal-mülkü ifade etmiş ve çeşitli müesseseler tarafından idare edilmiştir. II. Abdülhamit dönemine gelindiğinde ise Emlâk-ı Hümâyûn müstakil bir müessese haline getirilerek, teşkilatı tüm ülkeye yayılacak derecede büyütülmüştür. Ayrıca yine bu dönemde kavramın sınırları da genişletilerek; çiftlik, arazi, akar, vakıf, imtiyaz, fabrika gibi oldukça farklı yapıları barındırır hale getirilmiştir. Bu bağlamda tez çalışmasında Emlâk-ı Hümâyûn'un teşkilatı, coğrafya fark etmeksizin tüm Osmanlı toprağı göz önünde bulundurularak ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bunun yanında Emlâk-ı Hümâyûn tarafından idare edilen her çeşit unsur hem kendi iç idare yapısı hem de Emlâk-ı Hümâyûn müessesesiyle olan idari ilişkisi bağlamında incelenmiştir. Tezin tarihsel sınırları ise gerçek bir müessese yapısı kazanmış olduğu II. Abdülhamit dönemidir.
Özet (Çeviri)
Institutions are one of the most important points of the administrative organization of states, and the state itself can be considered an institution. In this sense, the concept can be defined as the coming together of a large organizational activity for a particular purpose. When we look at the history of the institution, the existence of the same institutions in different geographies of the world is very important in terms of explaining the place of the concept in world history. During its establishment, the Ottoman Empire inherited some of the institutions of its predecessor states and handed down some of its institutions to its successor states. The state held many different institutions throughout its historical process, and these institutions either disappeared completely or evolved according to the age they were in. In particular, during The Tanzimat period, the institutions of the Ottoman Empire underwent a major transformation, gained a centralist structure, and became the key point of Ottoman modernization. The Institution of Emlâk-ı Hümâyûn emerged within the mentioned modernization process and reached its strongest period during the reign of Abdulhamit II. The concept has existed since the founding years of the state and has been administered by various establishments. When the period of Abdulhamit II began, Emlâk-ı Hümâyûn was turned into an institution and its organization was expanded to the extent that it spans the whole country. Additionally, in this period, the boundaries of the concept were expanded; it has been made to accommodate many different structures such as farms, lands, estates, foundations, privileges and factories. In conclusion, the organization of The Institution of Emlâk-ı Hümâyûn in the all land of the Ottoman Empire has been revealed in this thesis. Besides, all kinds of elements managed by Emlâk-ı Hümâyûn have been researched in the context of both its internal administrative structure and its administrative relationship with The Institution of Emlâk-ı Hümâyûn. The historical period of the thesis is the era of Abdulhamit II, which it was become an institution.
Benzer Tezler
- İstanbul Kentiçi kara toplu ulaşım hizmetlerinin başlaması ve gelişimi: 1850 - 1900
Intrıduction and evolution of public trans portation sector in Istanbul: 1850 - 1900
İBRAHİM MURAT BOZKURT
- Domaniç Nefs-i Bozyalak, Karaköy, Saruhanlar, Sarıot köylerinin sosyal ve iktisadi yapısı (1844-1845)
Social and economic structure of the Domaniç Nefs-i Bozyalak, Karaköy, Saruhanlar, Sarıot willages (1844-1845)
HASAN EFE
- Türkiye'de kamu iktisadi teşebbüsleri gelişimi-hukuki yapısı özelleştirme çalışmaları
Başlık çevirisi yok
MİNE ÖZAYDINLIK
- Koca Sinan Paşa'nın hayatı ve siyasî faaliyetleri: 1520-1596
The Great Sinan Pasha and his political services
AHMET ÖNAL
- Çorum Sancağı'nın İskilip Kazasına bağlı Bayat Nahiyesi'nin idari statüsü ve 19. yüzyıl ortalarındaki sosyo-ekonomik yapısı
Social and economical structure in the mid 19 century and administrive status of Bayat sub-district belonging to İski̇li̇p township of Çorum district
RECEP BACI
