Muallim cevdet (inançalp), eğitimci kişiliği ve tarihçiliği
Muallim Cevdet (Inançalp), his personality as an educator and historianism
- Tez No: 876206
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN IŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Muallim Mehmed Cevdet İnançalp, Osmanlı Devleti, Türkiye Cumhuriyeti, Tarih, Eğitim, Türk Tarihi, Muallim Mehmed Cevdet İnançalp, Ottoman Empire, Republic of Türkiye, History, Education, Turkish History
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 390
Özet
Bu çalışmada, yakın dönem Türk eğitim tarihine kalıcı izler bırakmış olan eğitimci, tarihçi, arşivci ve kütüphaneci Muallim Mehmet Cevdet İnançalp (1883-1935)'in hayatı, maarif ve tarih alanlarındaki faaliyetleri ele alınmıştır. Bolu'da başlayan eğitim hayatına, önce İstanbul'da ardından hem eğitimci hem de öğrenci olarak Azerbaycan, Rusya ve Avrupa'da devam eden Muallim Cevdet'in hayatı, bu dönemin eğitim anlayışı, siyasi ve sosyal yaşamı ile iç içe geçtiği için çalışmaya konu edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin siyasi varlığını sonlandıran önemli gelişmelerin yaşandığı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin filizlendiği dönemde, önce öğrenci ardından eğitimci olarak aktif rol üstlenen Muallim Cevdet'in faaliyetleri merkeze alınarak bu dönemdeki değişim ve dönüşüm analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın temel amacı, Muallim Cevdet'in Türk tarihi ve Türk eğitim tarihi üzerindeki önemini ve yerini incelemektir. Nitel araştırma yaklaşımı benimsenerek hazırlanan bu tezde, Muallim Cevdet'le ilgili literatür araştırması yapılmış ve birincil kaynak değeri taşıyan arşiv belgeleri incelenerek çalışmanın kurgusu oluşturulmuştur. Bu analiz yöntemi, Cevdet'in düşünce yapısını, araştırma yöntemlerini ve dönemin ruhunu anlamak için kullanılan birincil araştırma yöntemlerini içermektedir. Çalışmada, Muallim Cevdet İnançalp merkeze alınarak, tez üç ana başlıkta tesis edilmiştir. Birinci bölümde Muallim Cevdet'in portresi başlığında ailesi, hayatı, kişiliği, yetiştiği çevre gibi başlıklarda bir çerçeve çizilmiştir. İkinci bölümde eğitimci kişiliği ana başlığında eğitime dair görüşlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise yayınladığı makale, kitaplar ve yayınlamadığı çalışmalarının bulunduğu notlardan hareketle tarihçiliği ve akademik alandaki görüşleri analiz edilmeye çalışılmıştır. Sonuç itibariyle, Muallim Cevdet, Osmanlı Devleti'nin son dönemi ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında önemli bir eğitimci olarak ön plana çıkmıştır. Eğitim sisteminin milli ve evrensel boyutlarını bir arada değerlendirmiştir. Cevdet'in eğitim felsefesi, öğrencilerin sadece bilgi edinmelerini değil, aynı zamanda karakterlerini geliştirmelerini de kapsayan bir anlayış benimsemiştir. Tarihçi kimliği ise olayları sadece kronolojik değil, kültürel ve coğrafi bağlamlarıyla ele alan geniş perspektifli bir yaklaşım sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the life of the educator, historian, archivist and librarian Muallim Mehmet Cevdet Inançalp (1883-1935), who left permanent traces in the history of Turkish education in the recent period, his activities in the fields of education and history are discussed. The life of Muallim Cevdet, who started his education life in Bolu and continued first in Istanbul and then in Baku, Russia and Europe as both an educator and a student is the subject of the study because it is intertwined with the educational approach, political and social life of this period. The change and transformation in this period when important developments took place that ended the political existence of the Ottoman Empire and the Republic of Türkiye began to develop, is tried to be analyzed by focusing on the activities of Muallim Cevdet, who played an active role first as a student and then as an educator. The main purpose of the study is to examine the importance of Muallim Cevdet on Turkish history and the history of Turkish education. In this thesis, prepared by adopting a qualitative research approach, a literature review related to Muallim Cevdet has been conducted and the structure of the study has been formed by examining archival documents that have primary source value. This method of analysis includes the primary research methods used to understand Cevdet's mindset, research methods and the spirit of the period. The study is organized under three main headings by centering Muallim Cevdet İnançalp. In the first chapter, under the title of Muallim Cevdet's portrait, a framework is drawn with under the headings such as his family, life, personality, and the environment in which he grew up in. In the second chapter, under the title of his personality as an educator, his views on education are included. In the third chapter, his historiography and views in the academic field are tried to be analyzed based on the articles and books he published and the notes of his unpublished works. In conclusion, Muallim Cevdet came to the forefront as an important educator in the last period of the Ottoman Empire and the early years of the Republic. He evaluated the national and universal dimensions of the education system together Cevdet's philosophy of education embraces an understanding that involves not only the acquisition of knowledge by students but also the development of their character. His identity as a historian, on the other hand, offers a wide-ranging approach that deals with events not only chronologically but also in their cultural and geographical contexts.
Benzer Tezler
- Muallim Cevdet (İnançalp)'in hayatı, tarihçiliği ve tarih öğretimi anlayışı
The life of Muallim Cevdet (İnançalp) historiography and history teaching
KAAN SABRİ KÖSEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırklareli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZAİ ÖZTAŞ
- Muallim Cevdet'in Azerbaycan eğitimine katkıları
Başlık çevirisi yok
CEMAL ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİS AYHAN
- Muallim Cevdet'in din eğitimi ve kurumları ile ilgili görüşleri
Başlık çevirisi yok
M. AKİF KILAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
Eğitim ve ÖğretimUludağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. MUSTAFA ÖCAL
- Mecmû'a-ı Eş'âr (Muallim Cevdet K. 479): İnceleme-tenkitli metin
Majmua-i Aşar( Mualli̇m Cevdet K. 479): Critique text
UĞUR ÖZTÜRK
- Atatürk Kitaplığı Muallim Cevdet Yazmaları O.0103 numarada kayıtlı şiir mecmuası (inceleme-metin)
Atatürk Library Muallim Cevdet Yazmaları registered poetry in O.0103 Number (review-text)
MÜCAHİT DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACI İBRAHİM DEMİRKAZIK