Mimar Vedat Tek'in İstanbul yapılarındaki çiniler
Tiles in architect Vedat Tek's Istanbul buildings
- Tez No: 878107
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Crafts, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Vedat Tek, Mimar, Çini, Desen, Vedat Tek, Architect, Tile, Pattern
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 768
Özet
Birinci Ulusal Mimarlık akımının en önemli mimarlardan biri olan Mimar Vedat Tek'in eserlerinde ve ulusal mimarlık anlayışında milli mimariye dönük modernize edilmiş yenilikler göze çarpar. Vedat Tek, mimaride farklı alanlarda kullandığı çinileri ön planda tutmuştur. Osmanlı mimarisinde dış cephede az sayıda çini kullanımına karşılık Mimar Vedat Tek, değişen çağda toplumsal gerekliler dolayısıyla yeni şehirleşme düzenine göre yapılan çağdaş Osmanlı binalarının cephelerinde çini süsleme sanatını ön planda uygulayarak eski ile yeni arasında çağdaş bir Osmanlı sentezi ortaya koymuştur. Batı'dan aldığı eğitimi kendine özgü üslubuyla harmanlayarak mimari eserlerinde yansıtmıştır. Eserlerinin bezenmesinde çiniyi ön planda tutmuştur. Çinilerini, ünlü Kütahya çini ustası Hafız Mehmed Emin Efendi'ye yaptırmıştır. Yapılan çalışmada Mimar Vedat Tek' in tasarımını yaptığı ve bunların iç ve dış cephelerinde çini süsleme uyguladığı, hepsinde Osmanlıda 19. Yüzyıl sonları 20. Yüzyıl başlarında ortaya çıkan Türk Neo Klasik sanat akımı görülen Posta ve Telgraf Nezareti (Büyük Postane), Hobyar Mescidi, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü Binası (Defter-i Hakani Nezareti), Akaretler Milli Emlak Dükkânı, Vedat Bey Evi (Vali Konağı), Sabit Bey Muradiye Han, Liman Han (Mes'adet Han), Haydarpaşa Vapur İskelesi, Moda İskelesi Binası ele alınmış, bunlardaki çini süslemelerin desen analizleri yapılarak Osmanlının bu son dönemindeki çini sanatının özellikleri ortaya konulmuştur. İlgili makamlardan izin aldıktan sonra Mimar Vedat Tek'in eserlerinde kullanmış olduğu çiniler günümüz teknolojisinden yararlanılarak tespit edilmiş, üzerlerindeki desenlerin tipolojileri yapılmış, bu suretle Osmanlı döneminin son dönemindeki ve aynı zamanda Türk Neo Klasik olarak adlandırılan üsluptaki çini sanatının özellikleri aydınlatılarak gelecek nesillerin bu konuyu anlamaları ve değerlendirmeleri sağlanmıştır. Hazırlanan tez iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Mimar Vedat Tek'in hayatı ve yapıları araştırılmıştır. Yapılardaki çinilerin 20.yy. Kütahya çiniciliği, Hafız Mehmed Emin Efendi tarafından yapıldığı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde dokuz binanın yapılarının tarihçesi ve fotoğraflarıyla birlikte anlatımı katalog halinde tasnif edilmiştir. Tez uygulamalar, sonuç ve kaynakça, özgeçmiş ile bitmektedir.
Özet (Çeviri)
In the works of Architect Vedat Tek, one of the most important architects of the First National Architecture movement and in his understanding of national architecture, modernised innovations towards national architecture stand out. Vedat Tek prioritised the tiles he used in different areas of architecture. In contrast to the limited use of tiles on the facades of Ottoman architecture, Architect Vedat Tek applied the art of tile decoration in the foreground on the facades of contemporary Ottoman buildings constructed according to the new urbanisation order due to social requirements in the changing age, and created a contemporary Ottoman synthesis between the old and the new. He blended the education he received from the West with his own unique style and reflected it in his architectural works. He prioritised tile in the decoration of his works. He had his tiles made by the famous Kütahya tile master Hafız Mehmed Emin Efendi. In this study, the Post and Telegraph Nezaret (Grand Post Office), Hobyar Masjid, Land Registry and Cadastre Directorate Building (Defter-i Hakani Nezzi), which were designed by Architect Vedat Tek and applied tile ornamentation on their interior and exterior facades, all of which were seen in the Turkish Neo Classical art movement that emerged in the late 19th and early 20th centuries in the Ottoman Empire. The Post and Telegraph Nezareti (Grand Post Office), Hobyar Masjid, Land Registry and Cadastre Directorate Building (Defter-i Hakani Nezareti), Akaretler National Real Estate Shop, Vedat Bey House (Governor's Mansion), Sabit Bey Muradiye Han, Liman Han (Mes'adet Han), Haydarpaşa Ferry Pier, Moda Pier Building were taken into consideration and the characteristics of tile art in this last period of the Ottoman period were revealed by analysing the patterns of tile ornaments in these buildings. After obtaining permission from the relevant authorities, the tiles used by Architect Vedat Tek in his works have been identified by making use of today's technology, the typologies of the patterns on them have been made, and in this way, the characteristics of the tile art in the last period of the Ottoman period and at the same time in the style called Turkish Neo Classical have been illuminated and future generations have been enabled to understand and evaluate this issue. The thesis consists of two chapters. In the first part, the life and buildings of Architect Vedat Tek were researched. The tiles in the buildings were made by Hafız Mehmed Emin Efendi and information about 20th century Kütahya tile making is given. In the second part, the history of the structures of the nine buildings and their descriptions with photographs are classified as a catalogue. The thesis ends with applications, evaluation, conclusion, bibliography and curriculum vitae.
Benzer Tezler
- 1850-1950 yılları arasında İstanbul yapılarında kullanılmış olan Türk çinilerinin renk ve kompozisyon açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
LATİFE AKTAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1994
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. KERİM SİLİVRİLİ
- 1900-1930 yılları arası geç Osmanlı- erken Cumhuriyet dönemi İstanbul yapılarında cephe bezemeleri
Facade ornaments of late Ottoman-early Republican Istanbul buildings between 1900-1930
ELİF GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Ege bölgesindeki tarihi banka yapıları (1915-1930)
Historical bank buildings in Aegean zone (1915-1930)
UMUT DEVRİM GENÇ
- 1909 tarihli Şehzade Ziyaeddin Efendi Köşkü (Sokullu köşkü) ve değişiminin mekansal analizi
1909 Prince Ziyaeddin Efendi Mansion (Sokullu mansion) and spatial analysis of its change
SADIK ÇAĞRI BİLDİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkAtılım Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE PFEIFFER
- 2000'lerde İstanbul'da gerçekleştirilen konut projelerinin mimarlıkta bölgeselcilik bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of 2000's residance project in Istanbul within context of the architectural regionalism
İLKER ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU ÖZEKE TÖKMECİ