Muînülfukarâ Ahmed bin Mahmûd'un Târîh-i Mollazâde der Zikr-i Mezârât-ı Buhârâ adlı farsça eserinin çevirisi ve değerlendirilmesi
Translation and evaluation of Moin al-Faqara Ahmed bin Mahmud's Persian Work Tarikh-e Mollazadeh dar Zikr-e Mazarat-e Bukhara
- Tez No: 880938
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EMİN ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Buhârâ Orta Asya'nın dikkate değer şehirlerinden ve dünya tarihinin önemli merkezlerinden bir tanesi olmuştur. İslâmiyet öncesi ve sonrası dönemlerde farklı toplumların merkez noktası haline gelen Buhârâ, konumu itibariyle de İpek yolu üzerinde yer almasından dolayı tarih boyunca bir cazibe merkezi olmuştur. Ayrıca şehir tarih boyunca içerisinde barındırdığı şahsiyetlerle de kendisinden söz ettirmiştir. Dönemin yazarlarından olan araştırmacı, âlim, gizemci olan ve soylu bir aileye mensup olan Ahmed b. Mahmûd yazmış olduğu Târîh-i Mollazâde der Zikr-i Mezârât-ı Buhârâ adlı eseriyle de bu şahsiyetlerin mezârlıklarını, nerede gömülü oldukları ve türbe ziyareti âdapları hakkında bilgiler vermiştir. XV. yüzyılın ilk çeyreğinde Farsça dilinde yazılan ve iki bölüme sahip olan bu eser Türk tarihinin önemli kişileri hakkında bilgi verirken Buhâra tarihinin önemli bir parçasını oluşturan Türk hâkimiyetinin de anlaşılmasına olanak tanımaktadır. Özellikle kaynak eserlerin alana kazandırılmasıyla daha önce yapılan çalışmalarda aydınlatılamayan veya doğrulanamayan hâdiseler ve tarihler bu tarz kaynak tercümeleriyle giderilebilmektedir. Türkiye'de bu eserin tercümesinin yapılmamış olması tarafımızca eksiklik olarak görülmüş ve Türk tarih literatürüne kazandırılması gerekliliği anlaşılmıştır. Bu nedenle tercümesini yapmış olduğumuz bu eserin Buhâra ve Türk tarihi açısından önemi anlatılmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Bukhara has been one of the notable cities of Central Asia and a significant center in world history. Becoming a focal point for various societies in both pre-Islamic and post-Islamic periods, Bukhara has historically been an attraction due to its location on the Silk Road. Additionally, the city has made a name for itself throughout history with the personalities it has housed. Ahmed b. Mahmud, a researcher, scholar, mystic, and member of a noble family, provided information about the burial places of these personalities, where they are buried, and the customs of visiting their tombs through his work titled Tarikh-e Mollazadeh dar Zikr-e Mazarat-e Bukhara. Written in Persian in the first quarter of the 15th century and consisting of two parts, this work provides information about important figures in Turkish history while also enabling an understanding of Turkish rule, which constitutes an important part of Bukhara's history. In particular, previously unexplained or unverified events and dates in previous studies can be addressed through such source translations. The lack of a translation of this work in Turkey has been seen as a deficiency by us, and the necessity of its inclusion in Turkish historical literature has been recognized. Therefore, this translated work aims to elucidate its importance in terms of Bukhara and Turkish history.