Geri Dön

Çoklu afet ve biyoklimatik değerlendirmeler ile uygun yerleşim alanlarının belirlenmesi

Determination of suitable settlement areas with multi-hazard and bioclimatic assessments

  1. Tez No: 883187
  2. Yazar: AHMET DOĞAN DOĞRULUK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH VARLIK, PROF. DR. SEMİH EKERCİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 197

Özet

Yerleşim alanlarında insan hayatını en çok etkileyen problemlerin başında doğal afetler ve iklim şartları gelmektedir. Kahramanmaraş, Asrın Felaketi olarak tarihe geçen 6 Şubat Depremleri ile binlerce insanını ve on binlerce bina stoğunu kaybetmiştir. Bölge için afetlere karşı dirençli, biyoklimatik açıdan uygun ve sürdürülebilir yerleşim alanlarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Kahramanmaraş ili için Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojileri kullanılarak çoklu afet ve biyoklimatik değerlendirmeler ile uygun yerleşim alanlarının belirlenmesi hedeflenmiştir. Yükseklik, eğim, eğim şekli, bakı, litolojik yapı, toprak grupları, arazi kullanımı/örtüsü (AKAÖ), yağış, faya yakınlık, fay yoğunluğu, akarsuya yakınlık, drenaj yoğunluğu, yola yakınlık, yol yoğunluğu, PGA475, PGV475, NDVI, Topoğrafik Nemlilik İndeksi (TNİ), Akarsu Güç İndeksi (AGİ), Topoğrafik Pürüzlülük İndeksi (TPİ) parametreleri ve Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile Deprem Etkisi Duyarlılık Haritası (DEDH), Heyelan Duyarlılık Haritası (HDH), Taşkın-Sel Duyarlılık Haritası (TSDH) üretilmiştir. Bu duyarlılık haritaları AHP ile birleştirilerek Çoklu Afet Duyarlılık Modeli (ÇADM) üretilmiştir. Biyoklimatik Konfor Modeli (BKM) için Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından işletilen 32 adet meteoroloji istasyonundan sıcaklık, nispi nem ve rüzgâr hızı verileri temin edilerek hem aylık hem de yıllık Rahatsızlık İndeksi (Rİ), Isı İndeksi (Iİ), Rüzgâr Soğukluğu İndeksi (RSİ) haritaları üretilmiştir. Bu haritaların aritmetik ortalamaları hesaplanarak aylık ve yıllık BKM üretilmiştir. ÇADM ve BKM parametrelerine Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları (AKKS), eğim, bakı parametreleri eklenerek AHP ile Kahramanmaraş için Çoklu Afet ve Biyoklimatik Değerlendirmeler ile Belirlenen Uygun Yerleşim Alanları Haritası üretilmiştir. İl geneli alanlar analiz edildiğinde; %3,8 (551,2 km²) uygun olmayan, %4,2 (616,4 km²) az uygun, %21,2 (3071,8 km²) ortalama uygun, %38,3 (5563,7 km²) uygun ve %32,5 (4716,9 km²) çok uygun alanlar olarak tespit edilmiştir. Ayrıca mevcut yerleşim alanlarında ilçe, mahalle ve nüfus ilişkileri analiz edilerek, yerleşime uygunluk durumları değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Natural disasters and climatic conditions are the most important problems affecting human life in residential areas. Kahramanmaraş lost thousands of people and tens of thousands of buildings in the February 6 Earthquakes, known as the Disaster of the Century. It is necessary to determine disaster-resistant, bioclimatically suitable and sustainable residential areas for the region. This study aims to determine suitable settlement areas for Kahramanmaraş through multiple disaster and bioclimatic evaluations using Remote Sensing and Geographic Information Systems technologies. Height, slope, slope shape, exposure, lithological structure, soil groups, land use/cover, precipitation, proximity to fault, fault density, proximity to stream, drainage density, proximity to road, road density, PGA475, PGV475, NDVI, Topographic Wetness Index, Stream Power Index, Topographic Roughness Index parameters and Analytical Hierarchy Process (AHP) as well as Earthquake-induced Susceptibility Map, Landslide Susceptibility Map, Flood Susceptibility Map were generated. These susceptibility maps were integrated using AHP to create the Multi-Hazard Susceptibility Model (MSM). For the Bioclimatic Comfort Model (BCM), temperature, relative humidity and wind speed data were obtained from 32 meteorological stations operated by the General Directorate of Meteorology and both monthly and annual Discomfort Index, Heat Index, Wind Chill Index maps were produced. Monthly and annual BCM was produced through calculating the arithmetic averages of these maps. Suitable Settlement Areas Map Determined by Multi-Hazard and Bioclimatic Assessments was produced for Kahramanmaraş using AHP by incorporating Land Capability Classes, slope and exposure parameters into MSM and BCM parameters. On analyzing the province-wide areas; it was determined that 3.8% (551.2 km²) were unsuitable, 4.2% (616.4 km²) were less suitable, 21.2% (3071.8 km²) were moderately suitable, 38.3% (5563.7 km²) were suitable and 32.5% (4716.9 km²) were very suitable for settlement. Besides, the suitability for settlement of existing areas, including districts, neighborhoods, and population relations, was evaluated.

Benzer Tezler

  1. Afet yönetiminde arama-kurtarma ve psikososyal destek ekiplerinin atanması

    Assignment of search, rescue and psychosocial support teams in disaster management

    ELİF AKDAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mühendislik BilimleriKırıkkale Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAMER EREN

  2. An evaluation about decision-making mechanisms within the scope of disaster management

    Karar alma mekanizmalarının afet yönetimi kapsamında değerlendirilmesi

    BEGÜM İSKENDER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Kamu Yönetimiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Acil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LEVENT TRABZON

  3. Bütünleşik afet risk maruziyetine yönelik coğrafi veri modelinin belirlenmesi

    Determining a geographic data model for the integrated disaster risk exposure

    BEKİR TAŞTAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARİF ÇAĞDAŞ AYDINOĞLU

  4. Multı-hazard susceptıbılıty map productıon for urban plannıng purposes: Ankara Mamak case

    Kentsel planlama amaçlı çoklu doğal tehlike duyarlılık haritası üretimi: Ankara Mamak örneği

    TUĞÇE YANAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Jeodezi ve FotogrametriHacettepe Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SULTAN KOCAMAN GÖKÇEOĞLU

  5. Çoklu afet risk yönetimi ile oluşan tehlike & zararın belirlenmesine yönelik gereksinim analizi ve Akyazı özelinde modelleme

    Requirement analysis for determination of hazard/loss caused by multiple disaster risk management and Akyazi case study

    MEHMET CAN SOYHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Deprem MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT UTKUCU