Domates güvesi, tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)'nın mücadelesinde uçucu yağların etkinliğinin araştırılması
Investigation of the effectiveness of essential oils in the control of the tomato leaf miner tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)
- Tez No: 887515
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET RİFAT ULUSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Bu çalışmada, laboratuvar koşullarında dayanıklılık riski düşük, insan ve çevre sağlığı açısından zararlı olmayan ve çevre dostu uygulamalardan, Çam ağacı (Pinus pinea), limon (Citrus limon), fesleğen (Ocimum basilicum) ve Çay ağacı (Melaleuca alternifolia) bitkilerinden elde edilen uçucu yağların % 5-100 aralığındaki konsantrasyon dozlarında hazırlanmış formülasyonlarında püskürtme ve daldırma yöntemleri kullanılarak Tuta absoluta (Meyrick) (Domates güvesi) ile mücadelede kullanılabilecek, alternatif biyopreparat yöntemleri araştırılmıştır. Çalışma, sırık ve oturak tipi domates çeşitleri üzerinde, 25±1 °C sıcaklıkta % 60±5 orantılı nem bulunan uzun gün koşullarına sahip (16:8 A:K) aydınlatmalı inkübatörlerde yapılmıştır. Çalışma sonuçları, önce ABOTT formülü ile yüzde ölüm oranları belirlenmiş daha sonra One-Way ANOVA testi ile SPSS 23.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) paket programında değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, yapılan tüm istatistiksel analizlere göre, çalışmada kullanılan tüm uçucu yağların domates güvesinin larvaları üzerine öldürücü etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. En etkili uçucu yağın, tüm dozlarında ve tüm uygulama yöntemlerinde limon yağı olduğu saptanmıştır. Ancak limon yağının en düşük dozunun bile domates yapraklarında fitotoksiteye neden olduğu için önerilmesi mümkün görünmemektedir. Çam ağacı yağının püskürtme uygulamasında başarısız olduğu gözlense de daldırma yönteminde daha başarılı bir sonuç göstermiştir. Reyhan yağı ise hem püskürtme hem de daldırma yönteminde başarılı olmuştur. Çay ağacı yağının tüm dozlarının daldırma yönteminde T. absoluta üzerinde en etkili olduğu belirlenmiştir. Ek olarak T. absoluta'nın yumurtaları üzerinde tüm yağlar denenmiş olup kontroller sonucunda larva çıkışı olmamıştır ve yumurtalarda renk bozulmaları gözlemlenmiştir. Bu sonuçlara dayanarak Çay ağacı uçucu yağının ileride zararlıların mücadelesinde kullanılabilecek bir alternatif bitkisel kökenli mücadele yöntemi olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, alternative biopreparat methods for controlling Tuta absoluta (Meyrick) (Tomato Leafminer) were investigated using formulations of essential oils derived from Pine tree (Pinus pinea), Lemon (Citrus limon), Basil (Ocimum basilicum), and Tea Tree (Melaleuca alternifolia) at concentrations ranging from 5% to 100%. The formulations were applied using spraying and dipping methods under laboratory conditions, aiming for low resistance risk, human and environmental safety, and eco-friendliness. The study was conducted on indeterminate and determinate tomato plants in incubators under long-day conditions (16:8 light cycle) at 25±1 °C and 60±5% relative humidity. The results were first analyzed to determine mortality rates using the ABBOTT formula, and then evaluated using One-Way ANOVA in the SPSS 23.0 software package (SPSS Inc., Chicago, IL, USA). As a result, all statistical analyses indicated that all essential oils used in the study exhibited lethal effects on the larvae of the tomato leafminer. Lemon oil was found to be the most effective essential oil at every doses and application methods. However, because of the phytotoxicity observed even at the lowest dose of lemon oil on tomato leaves, its recommendation is impractical. Although pine tree oil was ineffective in the spraying application, the dipping method produced better results. Basil oil was successful in both spraying and dipping methods. Tea tree oil demonstrated the highest efficacy on T. absoluta at all doses when applied by the dipping method. In addition, all oils were tested on the eggs of T. absoluta, and no larval emergence was observed although discoloration was noted in the eggs. Based on these results, tea tree essential oil is considered a promising plant-based alternative for future pest control.
Benzer Tezler
- Bursa ili Karacabey ilçesinde domates yaprak galeri güvesi [Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera:Gelechiidae)]'nin açıkta domates yetiştiriciliği yapılan alanlarda yayılışı, popülasyon değişimi ve kitlesel tuzaklama ile mücadelesi
The distribution, population fluctuation and mass-trapping of tomato moth [Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera:Gelechiidae)] in open tomato fields of Karacabey town of Bursa
EMRE AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatUludağ ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORKUN BARIŞ KOVANCI
- Domates güvesi (Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera:Gelechiidae))'nin Şanlıurfa ili domates (Lycopersicon esculentum Mill.) ekim alanlarındaki yaygınlığı, popülasyon gelişmesi ve zarar durumunun belirlenmesi
Determination of tomato leaf miner (Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera:Gelechiidae))'s extensity, development of population and state of damage on tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) agriculture fields in Sanliurfa
AYÇİN AKSU
- Harran ovasında domateste zararlı Tuta absoluta (Meyrick, 1917)(Lepidoptera: Gelechiidae)'nın populasyon takibinde farklı tuzakların işlerliği
The efficacy of different trap types in population monitoring oftomato pest, Tuta absoluta (Meyrick, 1917), in Harran plain, Turkey
ABDURRAHMAN AZLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHarran ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN MUTLU
- Hatay ilinde yetişen Solanaceae familyasına giren bitki türlerinde zararlı güve (lepidoptera) türlerinin ve en yaygın olan türün popülasyon gelişiminin belirlenmesi
Determination of lepidopteran moths and population density of most common moth on solanaceae plants in Hatay province
LEYLA TAŞÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatMustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEZA CAN CENGİZ
- Azadirachtin a ve Cyromazine preparatlarının domates (Lycopersicumesculentu Mill.)' te zararlı olan Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera:Gelechiidae) (Domates güvesi)'nın larvalarına etkisi
Effect of Azadirachtin a and Cyromazine larve of the tomato leafminer Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera:Gelechiidae) on tomato (Lycopersicon esculentum Mill.)
MEHMET SÜZEN