Vakıf kurumunun sosyal hizmetleri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 9037
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmetler, Social Services
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
ÖZET Vakıf lügatta; tutmak, men etmek, hapsetmek demektir. Sosyal anlamda vakıf, malın ihtiyaçtan fazlasını veya tamamını insanların yararına kullanacak şekilde sar- fetmeye karar vermek ve bunu gerekli hukuki, sosyal ve fi ziki temellere oturtmak demektir. Fert vakıf yapmak suretiyle malın dağılmasını ve yok olmasını önler, bütünlüğünü korumuş olur. Şöyle ki; vakfedilen mal, sahibi hayatta olsun veya olmasın alınıp satılamaz. Böylece o mal tutulmuş yani hukuki ve sosyal anlamda garanti altına alınmış olur. Bununla birlikte va kıf, malın keyfi anlayış, içerisinde sarf edilmesine de mani olur. Para benimdir, mülk bana aittir, istediğim gibi har carım zinhiyetini vakıf reddeder. Çünkü, bu anlayış toplum da sosyal dengesizliği doğurur. Fertler arasında gelir farklarından dolayı husumet doğar. Bu sebepledir ki vakıf insanları tasarrufa, tasarrufları da sosyal faydaya yönelik davranışlara sevkeder. Bu kısa girişten sonra vakfın sosyal tanımını ya pabiliriz : İnsanı ferdilikten çıkarıp sosyalleşmeye iten, ruhen arındıran, vicdanen rahatlatan, manen Allaha yaklaştıran, sosyal ilişkilerini düzene koyan, sosyal itibar kazandıran, yardım, ve iyilik duygusunu geliştiren, sosyal sınıflar ara sında denge kuran, servetin dağılmasını ve belirli ellerde toplanmasına mani olan sosyal bir kurumdur. - vı -Vakfın tarihi çok eskilere dayanır. İslam kaynakla rına göre ilk vakıf Hz. İbrahim A.S.'nin kurduğu (Halilü'r Rahman) vakfıdır. Bundan sonra ilk düzenli vakıf Peygam berimiz tarafından kurulmuştur. Peygamberimiz Medine'de şahsi mülküolan Fedek arazisini vasiyet yoluyla vakfetmek suretiyle ilk İslami vakıf vücut bulmuştur. Peygamberimizden sonra arkadaşları da aynı yolu takip ederek vakıf kurmada birbirleriyle yarışmışlardır. Türkler de müslüman olduktan sonra geçmişte var olan vakıf anlayışını islami temellere oturtarak tüm sos yal problemlerini vakıf yoluyla çözmüşlerdir. Vakıf kurma Türklerde o kadar ilerlemiştir ki, adeta bir“vakıf in san, vakıf toplum”modeli ortaya çıkmıştır. Türklerde vakıf kurumunun başlangıcı Orta Asya'da yaşadıkları eski devirlere kadar uzanır. Vakfın kaynağı hakkında farklı görüşler vardır. Ancak bizce vakfın kaynağı dindir. Çünkü,“iyilik”duygu sunun menşeini maddede bulmak mümkün değildir. Fakat iyi lik duygusunu belirli bir temele oturtmak, prensiplere bağlamak gerekir. İşte bu prensipler de İslam dinince vazedilmiştir. Vakıflar bu gerçeği vakfiyelerinde açıkça belirtmişlerdir. Vakıf, sosyal, dini, hukuki, iktisadi, tarihi ve psikolojik gibi birçok mahiyet arzeder. Vakıf bu açılar dan araştırmacılara konu olmuştur. Vakıflar kuruluşundan günümüze kadar pek çok hiz metler görmüş, Selçuklu ve Osmanlı Türklerinde altınçağı- nı yaşamışlardır. Çünkü onlar vakfı sosyal, siyasi ve devlet politikası haline getirmişlerdir. Devlet adamları ve zenginler bu politikanın öncüleri olmuşlardır. - vii -Vakıf, Selçuklu ve Osmanlılarda eğitim, ahlak, belediye, bayındırlık, yurt savunması, yiyecek, beslenme, spor, sanat, edebiyat, musiki, ruhi ve bedeni tedavi, temizlik, hatta hayvanların beslenme ve barınmaları gibi sosyal hizmetler görmüştür. Bir sosyal siyaset kurumu olarak vakıf Selçuklu ve Osmanlılarda ferdi davranış biçimi halini almış, her kes vakıf kurmayı adeta bir yaşam tarzı olarak görmüş tür. Parası olan parasını, mülkü olan mülkünü, olmayan da emeğini ve varlığını toplumun yararına sarfetmeyi gaye edinmiştir. Öyle ki bu davranış ferdin (sosyal statüsünü) belirler bir hale gelmiştir. Bu davranış insanlar ve ku rumlar arasında dayanışma fikrini geliştirmiş ve yerleş tirmiştir. Bu fikir cemiyetteki maddi ve manevi kültür unsur larını bir araya getirmiş ve sosyal entegrasyonu sağla mıştır. Sosyal entegrasyon da ferdi ve içtimai güvenliği doğurmuştur. Sosyal güvence içinde olan bir toplum mutlu bir toplumdur. Mutlu bir toplumda sosyal ilişkiler de düzenli olur. Vakıf, Selçuklu ve Osmanlılarda fert ve sosyal gruplar arasında dengeli bir ilişkiler ağı örmüştür. Geç mişte olan bu ilişkiye hayran olmamak mümkün değildir. Vakıf, insanlar arasında (gerçek mülk sahibinin Allah olduğu fikrini) geliştirmiş ve yerleştirmiştir. Bu düşünce sayesinde insanlar özel mülklerini kamu yara rına sunmuşlardır. Vakıf, biriktirme ve israf- etme mantığını ortadan kaldırmıştır. - vııı -Vakıf, ayrıca toplumda mevcut olan imkanların ran- tabl kullanılmasını sağlamış, toplum gelirlerinin fertle re dengeli bir şekilde ulaşması için dağıtım rolünü de üstlenmiştir. Aynı zamanda gelir ve servetin belirli el lerde toplanmasına mani olmuş ve adil paylaşımı sağla mıştır. Çok yönlü ve etkin bir sosyal müessese olan vakfın fert ve cemiyetin değişmesinde önemli roller oynadığı muhakkaktır. Ancak insanın ruh ve beden gibi değişmeyen değerleri vardır. Sadece bunların şekli ve niteliği deği şir. İyi ruhlu, iyi ahlaklı, kötü ahlaklı insan gibi. Toplumda da fiziki ve sosyal yapının varlığı de ğişmez. Ancak şekli ve biçimi toplumların kültürlerine ve yaşayışlarına göre değişir. Türk toplumunun diğer toplumlardan farklı oluşu gibi. İşte vakıf Selçuklu ve Osmanlılarda toplumun fi- zikive sosyal yapısında, ferdin ruh ve beden özellikle rinde önemli değişiklikleri gerçekleştirmiş, cami ve med rese merkezli bir cemiyet yapısı ve hayat tarzı ortaya koymuştur. Vakıf, sosyal sınıflar arasındaki dengeyi kurmuş, muvazeneli bir sosyal tabakalaşma oluşturmuş, üsttekiler ile alttakiler arasındaki farkı önemli Ölçüde kaldırmış, sermayeyi toplumun bütününe yaygınlaştırarak güçlü ve kalabalık bir orta sınıfı oluşturmuştur. Cemiyet değişkendir. Her toplumun değişme tarzı farklıdır. Sosyal ve gerçek olan değişme ilerleme yönün de olduğu gibi gerileme ve çözülme yönünde de olabilir. - ıx -Türk toplumu tarihin akışı içerisinde değişken bir yapı arzetmiştir. Selçuklu ve Osmanlı toplumunun ilerleme ve gelişmesinde vakfın önemli bir rolü olmuştur. Vakıf toplumu fiziki, sosyal ve zihniyet açısından değiş tirmiştir. Herşeyden önce zihniyet değişimini gerçekleş tirmiş, biriktirmeyi yatırımla, bencilliği yardımlaşmay la, hoşgörüyle, cimriliği cömertlikle, çıkarcılığı feda karlıkla, statikliği dinamizmle, cehaleti bilgiyle, gör güsüzlüğü eğitimle değiştirmiştir. Geçmişte yukarıda ifade etmeye çalıştığımız önem li sosyal hizmetleri gerçekleştiren vakıf, Cumhuriyet Türkiyesinde de aynı başarıyı gerçekleştirmenin gayreti içindedir. Sosyal problemlerin çözümünü sadece devletten beklemek doğru değildir. Bu itibarla vakıf politikasına önem vermeli ve gayret sarf edilmelidir. - x -
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Sağlık yönetimi alanında lisansüstü eğitim alan öğrencilerin finansal okuryazarlık, finansal farkındalık ve temel finansal yönetim bilgisi düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma
Research on determining the financial literacy, awareness and basic financial management knowledge levels of postgraduate students who study health management
UĞUR AKTAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN ÇETİN
- Algılanan öğretim kalitesi ve öğrenci tatmininin öğrenci sadakati üzerindeki etkisi: Düzce Üniversitesi örneği
The effect of perceived teaching quality and student satisfaction on student loyalty: A case of Düzce University
ELİF ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiToplam Kalite Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL FAİZ
- Bursa'da vakıfların sosyo-ekonomik işlevleri (1544-1588 ve 1749-1795 yılları arası vakıf muhasebe kayıtları ışığında)
The social-economic activities of the pious foundations established in Bursa (in the light of the account registers of the waqfs between the years 1544-1588 and 1749-1795)
CAFER ÇİFTÇİ
- An analysis of the effects of accreditation on the quality of English preparatory schools of foundation universities in İstanbul
Akreditasyonun İstanbul'daki vakıf üniversitelerinin İngilizce hazırlık okullarının kalitesi üzerine etkisinin analizi
BURAK KALAÇAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiYabancı Dil Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRKAN DOĞAN