XVIII. yüzyılın son çeyreğinde 2 numaralı Tokat Şer'iyye Siciline göre Tokat gayrimüslimleri
Non-Muslims in Tokat according to Tokat Sharia Court Register No. 2 in the last quarter of the 18th Century
- Tez No: 909444
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP KARACAKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Tokat, Şer'iyye Sicili, Gayrimüslim, Osmanlı Mahkemesi, Tereke, Ekonomik ve Sosyal Hayat, Tokat, Sharia Court Register, Non-Muslim, Ottoman Court, Estate Inventory, Economic and Social Life
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
Bu yüksek lisans tez çalışmasında 2 numaralı Tokat Şer'iyye Sicilinde yer alan gayrimüslimlerle ilgili hükümlerin transkripsiyonu yapılarak, hükümler çerçevesinde 1795-1797 yılları arasında mahkemeye konu olan gayrimüslim davaları incelenmiştir. Gayrimüslimlerle ilgili hüccet ve tereke kayıtlarının ele alındığı bu çalışmada Tokat gayrimüslimlerinin ekonomik, sosyal ve kültürel yapısı üzerinde durulmuştur. Terekelerde yer alan eşyaların dağılımı üzerinden gayrimüslimlerin ekonomik, sosyal ve kültürel yapıları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gayrimüslim toplumun Osmanlı toplum yapısı içerisindeki durumuna dair Tokat özelinde, 2 Numaralı Tokat Şer'iyye Sicili merkeze alınarak değerlendirilmelerde bulunulmuştur. Tereke kayıtlarından gayrimüslimlerin sosyal ve ekonomik hayatlarına dair çıkarımlar yapılarak, 1795-1797 yılları arasına dair gayrimüslim toplumun Tokat'taki konumu belirlenmeye çalışılmıştır. Belirtilen yıl aralığında Tokat'ta yaşayan gayrimüslim toplumun iş sahaları, icra ettikleri meslekler belirlenmiş ve bu mesleklerin dağılımları gösterilerek Tokat ekonomisindeki gayrimüslim toplumunun hareketliliği saptanmaya çalışılmıştır. Gayrimüslimlerin kullandıkları sahip oldukları eşyalar, hane ve bağlar yine bu tereke kayıtlarından tespit edilerek bu kayıtlar grafikler haline değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Bunun yanında gayrimüslimlerin ticaretle olan bağlantıları da değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Tokat'ın Anadolu'nun kadim yol güzergahları üzerinde bulunuyor olması tarih boyunca Tokat'ın ticaret anlamında haraketli bir şehir olmasını da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda Tokat'ta yaşayan gayrimüslimlerin bu ticari hareketliliğin neresinde bulunduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Tokat'ta bulunan hanlar ve bu hanlarla olan gayrimüslimlerin ilişkileri tespit edilmiştir. Gayrimüslimlerin özellikle kumaşçılık, boyacılık, dericilik gibi meslek kolları ile ilişkili olduğu tespit edilerek, bu meslekleri icra eden gayrimüslim toplumla Müslümanların ticari ilişkilerinin boyutları da ifade edilmiştir. Bununla beraber terekelerin değeri üzerinden gayrimüslimlerin ekonomik durumu ve zenginliklerine dair tespitlerde bulunulmuştur. Ayrıca gayrimüslimlerin Müslüman toplumla olan ilişkileri birbirleriyle olan davalar kapsamında ve kurmuş oldukları ticari ilişkiler bağlamında incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
This master's thesis examines non-Muslim cases brought before the court between 1795-1797 through the transcription and analysis of provisions concerning non-Muslims in Tokat Şer'iyye Sicili (Sharia Court Register) No. 2. The study, which analyzes hüccet (court-approved documents) and tereke kayıtları (estate inventory records) related to non-Muslims, focuses on the economic, social, and cultural structure of the non-Muslim population in Tokat. Through the distribution of items in estate inventories, the research attempts to elucidate the economic, social, and cultural frameworks of non-Muslim communities.The status of non-Muslim communities within Ottoman social structure is evaluated specifically for Tokat, centering on Tokat Sharia Court Register No. 2. By analyzing estate inventory records, inferences about non-Muslims' social and economic lives are drawn to determine the position of non-Muslim communities in Tokat between 1795-1797. The study identifies the occupational fields and professions of non-Muslims living in Tokat during this period, demonstrating their distribution to determine the mobility of non-Muslim communities in Tokat's economy. The possessions, households, and vineyards owned by non-Muslims were identified through these estate records and subjected to graphical analysis. Furthermore, non-Muslims' commercial connections were evaluated. Tokat's location on ancient Anatolian trade routes historically rendered it a commercially vibrant city. In this context, the study seeks to determine the position of Tokat's non-Muslim residents within this commercial dynamism. The relationship between non-Muslims and the city's hans (commercial inns) was identified. The research establishes non-Muslims' particular involvement in professions such as textile trading, dyeing, and leather working, while also examining the extent of commercial relations between non-Muslim communities and Muslims in these occupations. Moreover, assessments regarding non-Muslims' economic status and wealth were made based on estate values. Additionally, relations between non-Muslims and Muslim society were examined within the context of their legal disputes and established commercial relationships.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Osmanlı Devletinde Kale-Bend cezası: 5 Numaralı Kale-Bend Defteri-1150-B. 1151
Başlık çevirisi yok
GÜLER BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
TarihGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İBRAHİM SAVAŞ
- H.1200-1201(m.1785-1787) tarihli şer'iyye siciline göre Amasya'nın idari,sosyal ve iktisadi yapısı
The administarative ,social and economic strucrure of Amasya according to the(seriyye dated h.1200-1201)
MUSTAFA KÖK
- 68 numaralı Ayıntâb Şer'îyye Sicili'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (H. 1129–1130 / M. 1718 - 1718 s. 357-537)
The transcription and evaluation of Ayintâb Sharia Court Registry numbered 68 (H. 1129-1130 / Ad. 1717-1718 pages 357-537)
SEVİM DEMİR
- Şerʻiyye sicillerine göre XVII. yüzyılın son çeyreğinde Trabzon'da boşanma
Divorce according to kadi court records in Trabzon in the last quarter of XVIIth century
GÜLSÜM MAMAŞ