Türkiye'de dini toplumsallaşma: Dini grupların birey üzerinde sosyolojik ve psikolojik etkileri
Religious socialisation in Türkiye: Sociological and psychological effects of religious groups on individuals
- Tez No: 910032
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BİREKUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Dini Toplumsallaşma, Kişilik, Benlik, Dini Gruplar, Religious Socialisation, Personality, Self, Identity, Religious Groups
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Dini toplumsallaşma sürecinde dini grupların birey üzerinde sosyolojik ve psikolojik etkilerinin neler olduğu araştırmanın temel konusudur. Bireyin içinde bulunduğu çevreye uygun davranış göstermesi, toplumsal rolleri öğrenme sürecinde bireysel farklılıkların önemi toplumsallaşma kavramının sosyo psikolojik boyutunu göstermektedir. Bu noktadan hareketle bireylerin dini grup içinde nasıl bir süreçten geçtiği ve değişime uğradığı, dini grupların kişilik ve davranış üzerindeki etkisinin neler olduğu, grup üyelerinin kendilerini tanımlama ve grubu içselleştirme deneyimleri, ailenin bu süreçte etkisi çalışmanın ilgi alanını oluşturmaktadır. Öncelikle toplumsal benlik, toplumsallaşma, kişilik kavramlarına değinilmiştir. Dini gruplardaki sosyal etkileşim ve öğrenme süreçleri doğrultusunda dini toplumsallaşma; saha çalışması açısından önemli yer tutan dini gruplar değerlendirilmiştir. Çalışmada, belli bir dini gruba odaklanmak yerine farklı dini grup formlarını temsil eden katılımcılarla nitel yöntem aracılığıyla görüşmeler yapılmış; 13'ü erkek, 31'i kadın olmak üzere toplam 44 kişinin deneyimleri analiz edilmiştir. Elde edilen veriler MAXQDA paket programında kodlanıp temalara ayrılarak sistematik bir şekilde değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda, dini toplumsallaşma sürecine hazırlayan faktörler, grup içinde yaşanan toplumsallaşma süreci ve bu sürecin ardından ortaya çıkan davranış ve kişilik değişimleri gibi dini toplumsallaşma sürecinin üç temel boyutta şekillendiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu çalışma, dini grupların formları farklı olsa da benzer dini toplumsallaşma süreçlerinin olduğunu ortaya koymuştur. Toplumsallaşma sürecinde, dini grupların bireyler üzerinde uyum ve öz disiplin sağlayan bir yapı inşa ettiği; bu yapının ise aynileşme süreçlerini tetiklediği değerlendirilmiştir. Dini grupların toplumsallaşma süreçlerinde aile gibi birincil sosyalleşme ajanlarının fonksiyonlarını üstlenerek ön plana çıkması, Türkiye'deki toplumsallaşma dinamiklerinin farklı bir boyut kazandığını göstermekte dini grupların birçok birey için birincil toplumsallaşma kaynaklarından biri haline geldiğine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
The main subject of the study is the sociological and psychological effects of religious groups on the individual in the process of religious socialisation. Displaying behaviour in accordance with the environment in which the individual is in and the importance of individual differences in the process of learning social roles show the socio-psychological dimension of the concept of socialisation. Thus, the process through which individuals go through and change within religious groups, the effects of religious groups on personality and behaviour, the experiences of group members in defining themselves and internalising the group, and the effect of family on this process constitute the area of interest of the study. First of all, the concepts of social self, socialisation and personality were addressed. Religious groups that have an important place in terms of fieldwork are evaluated. In this study, interviews were conducted with participants representing various religious group forms through qualitative method instead of focusing on a particular religious group; the interviews of a total of 44 people including 13 males and 31 females were analysed. The data obtained were coded and divided into themes in MAXQDA package programme and evaluated systematically. As a result of the analysis, it was determined that the religious socialisation process is shaped in three main dimensions such as the factors preparing the religious socialisation process, the socialisation process within the group and the behavioural and personality changes that occur after this process. As a result, this study has revealed that religious groups have similar religious socialisation processes, regardless of their different forms. In the socialisation process, it was evaluated that religious groups build a structure that provides harmony and self-discipline on individuals, and this structure triggers the processes of sameness.The fact that religious groups take on the functions of primary socialisation agents such as the family in the socialisation processes and stand out shows that the socialisation dynamics in Turkey have gained a different dimension and points out that religious groups have become one of the primary sources of socialisation for many individuals.
Benzer Tezler
- Sosyal ilişkilerin Türk seçmeninin siyasal davranışına etkisi
The effect of social relations on the political behaviours of Turkish voters
ADEM DOĞAN
Doktora
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerFırat ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Y. CEMALETTİN ÇOPUROĞLU
- Diasporanın sembolik sermayesi: Atina'da yaşayan İstanbullu Rumların aile fotoğrafları
The symbolic capital of the diaspora: Family photographs of the Rum Istanbulites of Athens
CEREN ACUN
Doktora
Türkçe
2021
AntropolojiGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Ö. MURAD ÖZDEMİR
- Youtube videoları örnekleminde dijital toplumsallaşma: Dini grup temsillerinin göstergebilimsel analizi
Digital socialization in the sample of Youtube videos: Semiotic analysis of religious group representations
TUNAHAN IRMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAkdeniz ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHSET KARSLI
- Türkiye'de İslami akımların siyasal simge ve model aktarımı: Milli Görüş Hareketi ve Refah Partisi
Political symbols and model transfer of Islamist movements in Turkey: The Movement of National Idea and Welfare Party
ENGİN BAŞÇI
Doktora
Türkçe
1998
Halkla İlişkilerAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN İNCEOĞLU
- New dating and marriage practices of Muslim women: Marriage websites in Turkey
Müslüman kadınların yeni tanışma ve evlenme biçimleri: Türkiye'de evlilik siteleri
AYLİN SUNAM
Doktora
İngilizce
2017
SosyolojiGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA UĞUR TANRIÖVER