Assessment of the role of streams in formation of urban identity through cultural landscape matrix: Meles Stream (İzmir, Turkey)
Kentsel kimlik oluşumunda derelerin rolünün kültürel peyzaj matrisi yoluyla değerlendirilmesi: Meles Deresi (İzmir, Türkiye)
- Tez No: 910398
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NİCEL SAYGIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Su yolları, şehirlerin tarihi, kültürel, ekonomik ve çevresel yapılarında önemli roller üstlenmiş, kentsel kimliklerin oluşumunda ve gelişiminde hayati bir unsur olarak öne çıkmıştır. Tarih boyunca, su yolları erken dönem yerleşimlerin can damarı olmuş, şehirlerin gelişimini ve kültürel kimliğini şekillendirmiştir. Örneğin, Londra'nın Thames Nehri, Paris'in Seine Nehri ve Kahire'nin Nil Nehri etrafında büyümesi gibi birçok şehir, su yollarının sunduğu yaşam kaynaklarıyla gelişmiştir. Kültürel anlamda, su yolları toplumlar için sembolik değerler taşımış, birçok toplumda dini ve manevi bir öneme sahip olmuştur. Venedik'in kanalları, şehrin kimliğinin ikonları olarak sanat ve edebiyatla bütünleşmiştir. Hinduizm'de kutsal kabul edilen Ganj Nehri, saflığı ve ruhaniyeti simgeler. Ekonomik açıdan, su yolları ticaret ve endüstrinin temel direği olmuş, şehirlerin ekonomik büyümesine katkıda bulunmuştur. Rotterdam ve Hamburg gibi şehirler, nehir limanları sayesinde büyük ticaret merkezleri haline gelmiştir. Endüstrileşme döneminde ise su yolları fabrikaların kurulmasını ve şehirlerin büyümesini desteklemiştir. Kentsel gelişim ve mimari üzerinde de su yollarının büyük etkisi vardır. Su yolları, şehir planlaması ve mimariyi şekillendirerek şehirlere özgün karakterler kazandırmıştır. Örneğin, Amsterdam'ın ünlü kanalları, şehrin mimarisine ve kimliğine damgasını vurmuştur. Rekreasyon ve çevresel önem açısından, su yolları şehir sakinlerine dinlenme ve eğlence alanları sunarak yaşam kalitesini artırmış, aynı zamanda çevre koruma çalışmalarının odak noktası olmuştur. Londra'daki Thames Nehri'ni temizleme çalışmaları ve Chicago Nehri'nin restorasyonu gibi projeler, şehir ekolojisini iyileştirme yönünde önemli adımlar atmıştır. Bu bağlamda, su yolları şehirlerin çok yönlü gelişiminde ve kimlik oluşumunda vazgeçilmez bir rol oynamıştır. Tez kapsamında İzmir'in önemli su yollarından biri olan Meles Deresi ele alınmıştır. İzmir'in tarihi boyunca, antik Smyrna döneminden itibaren Meles Deresi, şehrin sembollerinden biri olarak öne çıkmıştır. Bu su yolu, İzmir'in gelişiminde, kültüründe ve sosyal yaşamında birçok önemli rol üstlenmiştir. Ancak, su yollarının kentsel kimlik üzerindeki etkisini yalnızca Meles Deresi'nin su akışı üzerinden değerlendirmek, bu su yolunun şehrin çeşitli rollerini tam olarak anlamamıza engel olabilir. Bu nedenle, Meles Deresi, Kültürel Peyzaj Matrisi kullanılarak incelenmiş ve bu yaklaşım, su yolunun kentsel kimlik üzerindeki çok yönlü etkilerini daha kapsamlı bir şekilde ortaya koymuştur. Bu tezin amacı, Meles Deresi Kültürel Peyzaj Matrisi kullanarak kapsamlı bir şekilde değerlendirmektir. Bu değerlendirme üç ana kategoriye ayrılmaktadır: M (Maddi) kodlar, I (Manevi) kodlar ve L (Bağlantılar) kodlar. M (Maddi) kodlar, fiziksel ve maddi unsurlara atıfta bulunur; su kemerleri, köprüler ve su değirmenleri gibi yapıları ve altyapıyı içerir. I (Manevi) kodlar, manevi ve kültürel değerleri içerir; Meles Deresi'nin mitolojik ve dini önemi, halk anlatıları ve törenleri ifade eder. L (Bağlantılar) kodları ise Meles Deresi'nin çevresindeki sanayi bölgeleri, limanlar ve şehrin diğer su yollarıyla olan etkileşimleri gibi çevresiyle olan bağlantılarını ve ilişkilerini ele alır. Bu kapsamlı yaklaşım, Meles Deresi'nin kentsel kimlik üzerindeki çok yönlü etkilerinin ayrıntılı bir analizini sağlar. Tezin amacı, su yollarının kentsel yaşamda sahip olduğu çeşitli rolleri ve önemini değerlendirmek ve şehirleşme nedeniyle kaybolmuş veya unutulmuş su yollarının restore edilmesinin önemine dikkat çekmektir.
Özet (Çeviri)
Waterways have played significant roles in the historical, cultural, economic, and environmental structures of cities, emerging as a vital element in the formation and development of urban identities. Throughout history, waterways have been the lifeblood of early settlements, shaping the development and cultural identity of cities. For instance, many cities, such as London with the Thames, Paris with the Seine, and Cairo with the Nile, have developed around the resources provided by waterways. Culturally, waterways have held symbolic values for societies, often carrying religious and spiritual significance. The canals of Venice, for example, have become icons of the city's identity, integrated with art and literature. The Ganges River, considered sacred in Hinduism, symbolizes purity and spirituality. Economically, waterways have been fundamental to trade and industry, contributing to the economic growth of cities. Cities like Rotterdam and Hamburg have become major trade centers thanks to their river ports. During the industrial era, waterways supported the establishment of factories and the growth of cities. Waterways also have a significant impact on urban development and architecture. By shaping city planning and architecture, waterways have given cities unique characters. For example, Amsterdam's famous canals have left a mark on the city's architecture and identity. In terms of recreation and environmental importance, waterways have provided urban residents with spaces for relaxation and entertainment, enhancing quality of life, and have become focal points for environmental conservation efforts. Projects like cleaning the Thames in London and restoring the Chicago River have been important steps in improving urban ecology. In this context, waterways have played an indispensable role in the multifaceted development and identity formation of cities. In this thesis, the Meles Stream, one of the significant waterways of İzmir, is examined. Throughout İzmir's history, from the ancient Smyrna period onwards, the Meles Stream has stood out as one of the city's symbols. This waterway has played many important roles in İzmir's development, culture, and social life. However, evaluating the impact of waterways on urban identity solely through the Meles Stream's water flow may hinder a complete understanding of this waterway's various roles in the city. Therefore, the Meles Stream is analyzed using the Cultural Landscape Matrix, and this approach has revealed the multifaceted impacts of the waterway on urban identity more comprehensively. The aim of this thesis is to evaluate the Meles Stream comprehensively using the Cultural Landscape Matrix. This evaluation is divided into three main categories: M (Material) codes, I (Immaterial) codes, and L (Links) codes. M (Material) codes refer to physical and tangible elements, including structures and infrastructure such as aqueducts, bridges, and water mills. I (Immaterial) codes encompass spiritual and cultural values, including the mythological and religious significance of the Meles Stream, folk narratives, and rituals. L (Links) codes address the connections and interactions of the Meles Stream with its surrounding industrial areas, ports, and other waterways in the city. This comprehensive approach provides a detailed analysis of the multifaceted impacts of the Meles Stream on urban identity. The aim of the thesis is to evaluate the various roles and significance of waterways in urban life and highlight the importance of restoring waterways that have been lost or forgotten due to urbanization.
Benzer Tezler
- CBS ve uzaktan algılama ile taşkın duyarlılık analizi; Batı Karadeniz örneği
Flood susceptibility analysis with GIS and remote sensing; the case of the West Black sea
CEYDA MIZRAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ BEKTAŞ BALÇIK
- Mimarlık eğitimi ve meslek pratiği ilişkisinde tasarım stüdyoları ve yarışmalar üzerinden başarım tabanlı bir bütünleşik ölçme - değerlendirme modeli
A performance-based assessment model in the context of design studios in architectural education & design competitins in professional practice
SİNEM AKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALAATTİN KANOĞLU
- Kent kimliği İznik ve Mudurnu yerleşmeleri örneği
Urban intentity: İznik and Mudurnu settlements
MURAT ERTON
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiDOÇ. DR. A. SEMA KUBAT
- Mekansal analiz teknikleri ile çok kriterli karar verme yaklaşımı kullanılarak raylı sistem güzergah analizi
Rail system route analysis using multi criteria decision making with spatial analysis techniques
BERNA ÇALIŞKAN
Doktora
Türkçe
2023
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Özellik seçimi algoritmaları kullanılarak heyelanda etkili faktörlerin belirlenmesi ve heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi
Determination of effective factors using feature selection algorithms and production of landslide susceptibility maps
EMREHAN KUTLUĞ ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2017
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZHAN İPBÜKER
PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU