Türkiye'de kivi üretiminde etkinlik, sürdürülebilirlik ve gelişim potansiyeli
Efficiency, sustainability and development potential of kiwi production in Turkey
- Tez No: 940644
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞULE IŞIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarım İşletmeciliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Tarımda sürdürülebilirliği sağlamak ve kaynak israfını önlemek açısından işletmelerin üretim etkinliklerine yönelik çalışmalar önemlidir. Türkiye, kivi üretiminde dünyada önemli bir konumda olmasına karşın kivi üretiminin devamlılığı ve gelişim potansiyeline yönelik yapılmış çalışmalar oldukça sınırlıdır. Çalışmada amaç; Türkiye'de kivi üretiminde işletmelerin etkinliklerinin ortaya konulması ve etkin kaynak kullanımının sağlanması açısından uygulanabilir önerilerin geliştirilmesidir. Ayrıca çalışmada, kivi yetiştiriciliğinde mevcut durumun ve sorunların ortaya konulması, üretimin sürdürülebilirliği açısından üretici görüşlerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırma kapsamında Mersin, Ordu ve Yalova illerinde, oransal örnekleme yöntemiyle %5 hata payı ve %90 güven aralığı dikkate alınarak 241 kivi üreticisi ile anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışmasından elde edilen verileri değerlendirme aşamasında tanımlayıcı istatistiklerin yanında veri zarflama analizi (VZA), veri zarflama metafrontier yaklaşımı (VZA-MF), metateknoloji oranı (MTO), parametrik ve non-parametrik testlerden yararlanılmıştır. VZA-Metafrontier yaklaşımı ile hesaplanan etkinlik değerleri (TEcrs) Mersin ilinde 0,507 ve etkin işletme oranı %13,04, Yalova'da 0,518 ve etkin işletme oranı %4,76, Ordu ilinde ise 0,470 ve etkin işletme oranı %3,28 olarak bulunmuştur. Genel ortalamaya göre işletmelerin TEcrs değeri 0,503 olarak hesaplanmıştır ve etkin işletme oranı %6,01'dir. Metafrontier sonuçlarında, işletmelerin modele dahil edilen girdileri %49,7 oranında azaltması durumunda aynı çıktıya ulaşabilecekleri belirlenmiştir. Bootstrap truncated regresyon analizi sonucuna göre metafrontier etkinlik skorları üzerinde eğitimin pozitif yönde, tarım dışı gelirin toplam gelir içindeki payının negatif yönde bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Eğitim seviyesinin artması işletmelerin teknik etkinliğini %1,22 oranında artırmakta, tarım dışı gelirin toplam gelir içindeki payının artması ise etkinliği %1,96 azaltmaktadır. İşletmeler genel olarak kaynakları etkin olarak kullanamamaktadır ve kaynak israfı söz konusudur. Üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması, doğal kaynakların korunması ve aşırı girdi kullanımının çevreye olumsuz etkileri göz önüne alındığında işletmelerin etkin kaynak kullanımının sağlanması önemli hale gelmektedir. Bu konuda üreticilere mevcut girdilerin kullanımı konusunda eğitim çalışmalarının yapılması faydalı olabilecektir.
Özet (Çeviri)
In order to ensure sustainability in agriculture and prevent resource waste, studies on production activities of agricultural enterprises are important. Although Turkey has an important position in the world in kiwi production, studies on the continuity and development potential of kiwi production are quite limited. The aim of this study is to reveal the effectiveness of kiwi farmers in Türkiye and to develop suggestions in terms of ensuring efficient resource use. In addition, the study aimed to reveal the current situation in kiwi cultivation and to determine farmers' opinions related to the problems and sustainability of production. Within the scope of the project, a survey was conducted with 241 kiwi farmers in Mersin, Ordu and Yalova provinces with proportional sampling method taking into account 5% margin of error and 90% confidence interval. In the evaluation phase of the data obtained from the survey study, descriptive statistics, data envelopment analysis (DEA), meta-frontier data envelopment analysis (DEA-MF), meta-technology ratio (MTR), parametric and non-parametric tests were used. The technical efficiency values (TEcrs) calculated with the DEA-Meta-frontier approach were found to be 0.507 and the effective business ratio was 13.04% in Mersin province, 0.518 and the effective business ratio was 4.76% in Yalova province and 0.470 and the effective business ratio was 3.28% in Ordu province. As general average, the TEcrs value of the farms was calculated as 0.503 and the effective business ratio was 6.01%. In the Meta-frontier results, it was determined that the farmers could reach the same output if they reduced the inputs included in the model by 49.7%. According to the bootstrap truncated regression analysis results, it was found that education has a positive effect on metafrontier efficiency scores, while the share of non-agricultural income in total income has a negative effect. An increase in the level of education increases the technical efficiency of farms by 1.22%, while an increase in the share of non-agricultural income in total income decreases efficiency by 1.96%. Farmers generally cannot use resources effectively and there is a waste of resources. Considering the sustainability in production, the protection of natural resources and the negative effects of excessive input use on the environment, it becomes important for farmers to ensure effective resource use. In this regard, it would be beneficial to conduct training activities for farmers on the use of existing inputs.
Benzer Tezler
- Yalova ili kivi yetiştiricilerinin pazarlama sorunları
Marketing problems of the kiwifruit growers in Yalova province
İBRAHİM TOPAL
- Doğu Karadeniz bölgesinde çay tarımının yapısı, başlıca ürünlerle mukayesesi ve dış ticareti
Structure of tea harvest comparasion of basic agricultural products and foreign trade in the east region of Black sea
KÖKSAL KASAPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN ÇELİK
- Türkiye'nin önemli kivi üretim alanlarındaki kök-ur nematodu (Meloidogyne spp.) türlerinin teşhisi ve bazı türlerin kivideki patojenisitesi üzerine araştırmalar
Research on the identification of root-knot nematode (Meloidogyne spp.) species in important kiwifruit production areas of Türkiye and the pathogenicity of some species on kiwifruit
ANIL FIRAT FELEK
- Karadeniz Bölgesi'ndeki endemik tarım ürünleri: Fındık,çay ve kivi'nin üretimi, pazarlanması ve tüketimi
Endemic agricultural products in Blacksea Area: Production, marketing and consumtion of nut, tea, kiwi
CİHAN HARMAN
- Doğu Karadeniz Bölgesindeki tarım sigortacılığı kivi, fındık ve çay üzerine araştırma
Research on agricultural insurance kiwi, hazelnut and tea in the Eastern Black Sea Region
TÜLAY AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSigortacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAŞİM ÖZÜDOĞRU