Türkiye mimarlık tarihinde sedat çetintaş
Sedat cetintas in the history of architecture of turkey
- Tez No: 942670
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAN PILEHVARIAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
XX. yüzyılın başlarına kadar, Türkiye mimarlık tarihi Avrupalı araştırmacıların ürettiği bilgiler üzerinden tartışılmıştır. Cumhuriyet'in erken dönemlerinden itibaren, ulus devleti olmanın verdiği heyecanla, milli sanat ve mimarlığın milli araştırmalarla ortaya konması fikri ortaya çıkmaya başlamıştır. Yüksek Mimar Sedat Çetintaş, hayatını adayacağı bu fikre henüz Cumhuriyet kurulmadan önce, Sanayi-i Nefise Mektebi sıralarında kapılmıştır. Devlet kademelerinde aldığı görevler ve özel bürosundaki işlerde istediğini bulamamıştır. 1932 yılında Atatürk'le buluşması, Çetintaş'ı ülküsüne ulaştırmıştır. Çetintaş'ı salt titiz rölöveler çizen bir mimar olarak görmemek gerekir. Türk mimarlığının kökenlerini bulmak için mevcut Selçuklu ve Osmanlı anıtlarını belgelemiş, kazılarla yapıları ortaya çıkarmış, elde ettiği verilerle senteze ulaşmaya çalışarak Türk mimarlığının ana hatlarını bulmaya ve gelişim çizgisindeki boşlukları doldurmaya çabalamıştır. Yabancıların Türk mimarlığı hakkında sunduklarına her zaman şüpheyle yaklaşan Çetintaş, eksik ve/veya yanlış gördüğü bilgileri kendisi üreterek yeni yorumlar gertirmiş bir mimarlık tarihçisi olmanın ötesine geçmiştir. O, kültürel mirasın tespiti ve korunmasında da önemli roller üstlenmiş çok yönlü bir kişidir. Türk mimarlığının geleceğinin, geçmiş üstadların eserlerinde yattığının farkında olarak modern mimarlık ve İstanbul'un imar planı konularına dahi kayıtsız kalmamıştır. Çetintaş, düşüncelerini yazılı basın yoluyla döneminin kamuoyuyla paylaşarak koruma bilinci oluşturmayı hedeflemiş bir düşün adamıdır. Böylece mimarlığa bakışını ve korumayla olan ilişkisinin anlaşılmasını sağlayan bir neşriyat külliyatı bırakmıştır.
Özet (Çeviri)
The history of architecture of Türkiye was contended based on information produced by Western researchers until the early period of 20th century. The idea of producing national art and architecture by national studies appeared with the excitement of being a nation state from the first years of Republic. Master Architect Sedat Cetintas was possessed with this idea while he is a student in Sanayi-i Nefise Mektebi (Academy of Fine Arts), long before Republic. He could not get any satisfaction in the positions he took at state levels and the works in his private office. Cetintas attained his ideal in 1932 when he met Atatürk. Çetintaş should not be seen as an architect who only draws meticulous surveys. He documented Seljuk and Ottoman monuments to find the origins of Turkish architecture, revealed structures through excavations, and attemped to find the guidelines of Turkish architecture and fill the gaps in its development line by trying to achieve synthesis with the data obtained. Cetintas was always skeptical of what foreigners offer about Turkish architecture. He transcended being an architectural historian who has created new interpretations by obtaining data he saw as incomplete and/or incorrect. He was a versatile person who also played important roles in the identification and conservation of cultural heritage. He did not remain indifferent to masterplan of Istanbul and to the issues of modern architecture in built environment. Because he was aware that the future of Turkish architecture lies in the works of past masters. Cetintas was an intellectual who aimed to raise conservation awareness by sharing his thoughts with the public of his time through the press. Thus, he left a corpus of publications that provide an understanding of his perspective on architecture and its relationship with conservation.
Benzer Tezler
- Türk mimarlığında Sanayi-i Nefise Mektebi/Güzel Sanatlar Akademisi'nin yeri ve restorasyon alanına katkıları (1883-1960)
The importance of Sanayi-i Nefise Mektebi/Güzel Sanatlar Akademisi in Turkish architecture and its contribution to the area of restoration
EBRU KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Koruma ve tarihsel açıdan idealleş[-tiril-]miş 'Türk evi'nin arkeolojisi: Osmanlı evinin fragmanları ve tipolojik elemanları
Archaeology of the idealized turkish house: Fragments and typlogical elements of the Ottoman house an evaluation from the perspective of conservation and history
UĞUR TUZTAŞI
Doktora
Türkçe
2009
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLGİ YÜCE AŞKUN
- Barış manço şarkılarında Türk halk kültürü unsurları
Folklore elements in Barış Manço's works
BETÜL ÇERLEK GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ KÖKTAN
- Seyfi Arkan ve Sedad Hakkı Eldem tarafından tasarlanan konutların mekansal örgütlenmelerinin sayısallaştırılması ve karşılaştırmalı analizi
Digitization and comparative analysis of spatial organizations of houses designed by Seyfi Arkan and Sedad Hakki Eldem
BERFİN EREN
- Tarih yazımında idealize edilmiş mimar imgesi ve Sedad Hakkı Eldem örneği
The image of the idealized architect in history and the case of Sedad Hakki Eldem
KÜBRA SABRİYE KOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU KÜTÜKÇÜOĞLU