İçme suyu havzalarında planlama ve yönetim Ömerli içme suyu havzası örneği
Watersheds planning and management Ömerli watershed as an example
- Tez No: 95099
- Danışmanlar: PROF. DR. RIFKI ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Su kaynaklan, insan ve diğer canlıların yaşamındaki etkisi nedeni ile, korunarak sürdürülmesi gereken doğal kaynakların başında yer almaktadır. Ancak gelişen kentlerin su kaynaklan, ekosisteme yapılan olumsuz etkiler nedeni ile kirlenme ve tükenme sürecine girmiştir. İçme ve kullanma suyu elde edilen havzalarda sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi amacı ile yeni bir planlama-yönetim modeli araştırması bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Havza ekosisteminin unsurlan ve havza ekosistemine olumsuz etkisi açısından kentsel sistemlerin andropojen unsurlan ise çalışmanın kapsamım belirlemiştir. Sistematik ve Geniş Kapsamlı Planlama Yaklaşımlan ile havza ekosisteminde parametreler ve parametrelerarası etkileşim; mevcut ve gelecekteki durum açısından incelenmiş, planlann uygulanmasında koordinasyon sağlanarak, amaçlann maksimum düzeyde gerçekleştirilebilmesi hedeflenmiştir. Ömerli İçme Suyu Havzası örnek seçilerek yapılan analizlerde su kaynaklannın kirlenmesi ve tükenmesinin, plan-yasa-yönetim sisteminin karmaşık ve çelişkili yapısından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Türkiye dışından seçilmiş ülkelerde ve Türkiye'de havza yaklaşımı incelenerek uluslararası ve Ulusal düzeyde mevcut durum değerlendirmesi yapılmış, mevcut sistemdeki sorunlan çözümleyecek yargılara vanlmıştır. Buna göre Türkiye'de; havza planlarında; su veriminin, mevcutta ve süreç içinde optimizasyonu, kent planlannda; doğal kaynaklann yerleşim baskısından korunması hedeflenmelidir. Su havzalan yasal ve yönetsel açıdan özel statüye kavuşturulmalıdır. Yasa ve yönetimden kaynaklanan yetki karmaşası sakıncalı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Yönetim tek merkezli olmalıdır. Havza yönetimine kullanıcıların da katılması, kimsenin kirletme hakkı olmadığının bilinmesi ve kirletenin bedeli ödemesi gerekmektedir. Uluslararası uygulamalara göre; Planlar sürekli gelişen bilimsel verilere dayandınlmaktadır. Havza yönetimi tek merkezli ve özerktir, yetki, yaptırım, yasa ve kaynak desteği vardır. Kullanıcılar yönetime katılmakta, kirleten, bedelini ödemektedir. Değerlendirmeler sonucunda ülkemizdeki mevcut yasal sistem içinde kalarak ancak bazı eklentiler ve düzenlemelerle yeni bir havza yönetim modeli önerilmiştir. Öneri modele göre, hiyerarşi şemasının üst kurumu olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı; - bilgi aktaracağı- DPT verileri doğrultusunda, alt birimleri olan DSİ Genel Müdürlüğü ve teşkilatı aracılığı ile havza yönetiminin tek yetkili ve sorumlu kurumu olarak belirlenmiştir. öneri yönetim modeli; uluslararası uygulamalarda benimsenen ilkeler ve Türkiye ile ilgili değerlendirmeler dikkate alınarak oluşturulmuştur. Aynı zamanda plan-yasa-yönetimden kaynaklanan sorunlan çözümleyici, kaynağın sürdürülebilirliğini sağlayan, tek merkezli bir modeldir.
Özet (Çeviri)
Water resources are one of the leading natural sources to be kept under control for water's effect on life. Whereas the sources of developing cities are threatened to expire as a result of inappropriate ecosystem applications. By the systematic and large scope planing, the influance between parameters and interparameters in watershed ecosystem is examined taking care of the today's and tomorrow's circumstances.. To achive the maximum benefit a serious attention has been given to the coortination between plans in application. Ömerli Wtershed has been chosen as the pilot area.. The research has shown that the reason for watershed pollutionis the complex structure of planing - legislation - management system. The existing situation has been observed by examining the watersheds from all over the world. Some judgements have been made to reform the parts to be asumed as obsticles. According to this, in Türkiye; the aim is the optimisation of water efficiency and to preserve the sources from the preasure of settlers. Watersheds must be put in an autonomous place both in legistaüon and management mechanism. The authority.kaos caused by the legislation and management creates unpleasent results. Management must be under the control of one society. The people who takes benefit of the watershed should also involve in management and be informed to be aware that non has the right to pollute the watershed and who ever pollutes has to pay for it. According to the international applications, the plans are based on the developing scientific datas. Management of the watershed belongs to one community. They are supported in means of authority, legislation and sources. Folk is involved in the management and polluters pay for the harm they cause. A new model for watershed management is offered, considering the existing legislation system, by making some arrangements and additions. The ofered model consists fo the following points; Ministry of Energy and Natural Sources should be the only authority in watershed management. They will take the neccessary data from The Government Organisation of Planing (DPT) and will do the applications using The Government Work of Water (DSİ) and it's opportunities. The model is desighned considering the international applications and Türkiye' s circumstances. Also it is an appropriate model for the constancy of the resources and for solving the problems caused by the planing - legislation and management.
Benzer Tezler
- Su havzaları planlama ilişkisi
Water basins and planning relations
EBRU GÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÜNAL
- Havza planlaması ve yönetimi: Ömerli havzası örneği
Basin planning and management: A case study Ömerli basin
MURAT YÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TEOMAN TEKKÖKOĞLU
- Relationship between watershed management and spatial planning in terms of sustainable development
Sürdürülebilir kalkınmada su havzası yönetimi ve mekansal planlama ilişkisi
SAHAR POUYA
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Su havzalarında kentsel dönüşüm: Sapanca Gazipaşa Mahallesi örneği
Urban renewal in water basin: example of Sapanca Gazipasa District
SERKAN DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BESİME ŞEN