Manastırlı Mehmet Rıfat ve eserleri üzerine bir inceleme
A study on Manastirli Mehmet Rifat and his works
- Tez No: 100459
- Danışmanlar: DOÇ.DR. ABİDE DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 395
Özet
ut ÖZET Manastırlı Mehmet Rıfat, Tanzimat ve l. Meşrutiyet dönemlerinde yaşamış ediplerdendir. Onu bu dönemin önde gelen tiyatro edebiyatı yazarlan arasında göstermek uygun olur. O, dil ve edebiyata ait eserlerin yanında genel kültürden askerliğe, matematikten mimarlığa kadar çok farklı sahalarda eserler kaleme almış ve Mekteb-i Harbiye gibi önemli bir eğitim kurumunda hocalık da yapmıştır. Buna rağmen bugüne kadar kendisi ya da eserlerinin tamamı hakkında kayda değer bir çalışma yapılmamıştır. İşte bu çalışma, söz konusu eksikliği gidererek, Manastırlı Mehmet Rıfat ile onun dil ve edebiyata ait eserlerinin Türk dili ve edebiyatı tarihindeki yerini tespit etmek amacıyla yapılmış; fakat“bir bütünün parçası”oldukları düşüncesiyle dil ve edebiyat sahası dışında kalan eserleri de tanıtılmıştır. Mehmet Rıfat'ın eser verdiği alanların başında tiyatro gelir. Onun, bir kısmı başkalarıyla birlikte olmak üzere telif ve çeviri yirmi civarında tiyatro eseri vardır. Tanzimat ve I. Meşrutiyet dönemlerinin önde gelen tiyatro edebiyatı yazarlan arasında gösterilebilecek olmasının sebebi de budur. Bundan dolayı çalışmanın ağırlıklı kısmı, onun telif ve çeviri tiyatro eserlerinin tanıtılmasına ve incelenmesine ayrılmıştır. Mehmet Rıfat, eserleriyle edebiyat bilimine ve dil bilgisine de katkıda bulunmuştur. Dolayısıyla onun bu sahadaki eserleri de tanıtılıp tahlil edilmeye çalışılmıştır. Mehmet Rıfat'ın manzum ve mensur pek çok edebî eseri bulunmaktadır. Bu eserler hikâyeden hayvan masalına, dinî tasavvulî risalelerden ilnı-i hâle kadar geniş bir sahaya yayılmıştır. Bu çalışmada o eserler de ele alınarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, asıl çalışma konusunun dışında kalmalarına rağmen, onun genel kültür, askerlik, matematik ve mimarlıkla ilgili eserleri de gözden geçirilmiştir. Bunlardan başka bu çalışmada Manastırlı Mehmet Rıfat'ın hayatı ile dil ve edebiyat görüşleri de genel hatlarıyla verilmiştir.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY Manastırlı Mehmet Rifat is one of the poets and writers who lived in the periods of Tanzimat and Meşrutiyet 1. It is convenient to call him as a pioneering dramatist of the period. Besides his works in language and literature, he wrote out works in different fields from general culture to the military, from mathematics to architecture, and he also tought at Mekteb-i Harbiye, an important institution. Despite those facts, there has been no significiant study about him or all of his works. This has been accomplished in order to define the place of Mehmet Rifat's works in the history Turkish literature. However, since they are the parts of a whole, his works except language and literature have also been introduced. Theater conies first among the fields Mehmet Rifat produced works in. He has about twenty theatrical works, as translation and compilation, some of which are coouthered by others. Those works is the reason for him to be demonstrated as an outstanding writer of theatrical literature in the periods of Tanzimat and Meşrutiyet I. In accordance with the above reasons, most of this study includes his compiled and translated theatrical works. Mehmet Rifat contributed to the science of literature and grammar with his works. I ;or this icason, his works in this field have been introduced and analysed. Mehmet Rifat has a lot of literary works written in verse and prose. Those works vary greatly from story to fable and from sufistic booklets to the book of Islamic principles. In addition, though they are not drectly consistent with his field of study, his works about general culture, the military, mathematics and architecture, have also been gone through. Except those, Mehmet Rifat's life and his views on language, literature have also been given superficially in this study.
Benzer Tezler
- Manastırlı Mehmed Rıfat'ın Tuhfetü'l-İslâm'ı (İnceleme-metin)
Manastırlı Mehmed Rıfat's Tuhfetü'l-İslâm (Examination - text)
ZEYNEP GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KÜRŞAT ŞAMİL ŞAHİN
- Manastırlı Mehmet Rıfat ve Mecâmi'ü'l-edeb adlı eserinin usûl-i kitâbet ve hitâbet bölümü (İnceleme-metin)
Manastirli Mehmet Rıfat and Mecâmi'u'l-edeb title usûl-i kitâbet and hitâbet section of the work (Review-text)
SEVİM EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ŞENER
- Manastırlı Mehmet Rif'at'ın Mecâmi'ü'l-Edeb adlı eserinin 'İlm-i Bedî' kısmı
Manastırlı Mehmet Rif'at's work titled Mecâmi'u'l-edeb İlm-i Bedi section
TUBA PİŞKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ŞENER
- Manastırlı Mehmed Rifat'ın Usûl-i İnşâ adlı eseri (metin-inceleme)
The work of Manastirli Mehmed Rifat, Usûl-i İnşâ (text-study)
İBRAHİM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM HAKSEVER
- Mehmet Rif'at'ın Zübdet'ül-Münşe'ât'ı (İnceleme-metin)
Zübdetü'l-Münşeʾât of Mehmed Rif'at (Review-text)
MURAT ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET YENİKALE