İstanbul'da Göztepe ve Caddebostan mahallelerinde doku değişim süreci ve nedenleri
The Change process of pattern and its reasons in Göztepe and Caddebostan in İstanbul
- Tez No: 100897
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET OCAKÇI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
İSTANBUL'DA GÖZTEPE VE CADDEBOSTAN MAHALLELERİNDE, DOKU DEĞİŞİM SÜRECİ VE NEDENLERİ ÖZET İstanbul metropoliten kenti, 1950 yılından itibaren çok hızlı bir değişim sürecine girmiştir. Bu son elli yıllık büyümenin etkileri incelendiğinde fiziksel, sosyal, kültürel, psikolojik v.b. birçok değişimin meydana geldiği görülür. Değişim sonucu oluşan fiziksel farklılaşma, mevcut kent dokusunda değişim, dönüşüm ve yok olma gibi sonuçlar ortaya çıkamıştır. İstanbul metropoliten kentinde gözlenen bu hızlı büyümeyi, anlaşılabilir kılmak için, mahalle ölçeğindeki değişim boyutlarının ortaya konması önem taşımaktadır. İstanbul metropoliten kentindeki doku değişimini incelemek ve elde edilen bulguların değerlendirilmesiyle ortaya çıkan sonuçlarla planlamaya ve tasarım çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla, Anadolu yakasında, bu hızlı büyümenin ve kentsel doku değişiminin, açıkça izlenebildiği bir yer olması açısından Göztepe ve Caddebostan MahallelerijÇalışma alam olarak belirlenmiştir. Bu bölge tarihi gelişme sürecinde oluşan kentsel doku örneklerini hala yansıtması ve İstanbul'da belirli zaman dilimi içinde ortaya çıkan büyük doku değişimlerinden de nasibini almış olması açısından incelemeye değer bulunmuştur. Bu alanda yaşanan değişimlere rağmen, yine de fonksiyonun süreldiUğinin devam etmesi, bu bölgenin incelemeye değer sebeplerinden bir diğeridir. Bölgenin şuurları, demiryolu ve deniz gibi doğal ve yapma çevre elemanları tarafından kuşatılmıştır ve genişlemek için yeterli alana sahip değildir. Araştırma alam üzerinde yapılan çalışmada şöyle bir yöntem uygulanmıştır: Göztepe ve Caddebostan Mahalleleri'ndeki çalışma, doku değişimi üzerindeki etkin konumlarından dolayı belirli dört dönemde incelenmiştir. Bu araştırma 1/5 000 ölçekteki Cumhuriyet dönemi 1923 yılına ait halihazır haritada, 1950 sonrası hızlı gelişim sürecinin etkileri 1960 yılma ait halihazır haritada, 1973 sonrası Boğaziçi Köprüsü ve çevreyollanmn kent dokusu üzerindeki genel değişiminin bu bölgedeki etkileri 1985 yılma ait halihazır haritada ve son olarak mevcut durum özellikleri 1998 yılına ait halihazır haritalar üzerinde analiz edilmiş, doku farklılıkları saptanmıştır. Mahalle ölçeğinde ele alman çalışmada eski döneme ait ve mevcut durumun genel doku yapılan birbirlerine göre farklılıklar ortaya çıkarılmıştır. vuıGöztepe ve Caddebostan'daki kent dokusuna ait bulgular, beş grupta toplanmış ve bu bulguların analizleriyle araştırma alanına ait doku analizi değerlendirmeleri yapılmıştır. Toplanan verilere ait birinci grup analizler, yol durumu ve kavşak analizleridir. 1923, 1960, 1985 ve 1998 yıllarına ait halihazır haritalarlar üzerinde yapılmıştır. Bu dokulardaki, yol kesişimleri olan kavşakların sayılan toplamda ve ana arterlerde bulunmuş, daha sonra bulunan değerler, birbirleriyle karşılaştırılıp, değişim yüzdeleri buna göre değerlendirilmiş ve bu değişimi etkileyen etkenler araştırılmıştır. İkinci grup analizler, yapı adaları ve parselasyon değişimlerinin belirlenmesiyle mevcut halihazır haritalarlar üzerinde yapılmış, bulunan değerler birbirleriyle karşılaştırılmış ve bu değişimi etkileyen etkenler araştuılmıştır. Üçüncü grup analizler, doluluk-boşluk analizleri olmuş, mevcut halihazır haritalarlar üzerinde bina sayılarındaki değişim belirlenerek boş alanların nitelikleri incelenmiş ve değişim oranları belirlenmiş, bulunan değerler karşılaştırılarak bu değişimi etkileyen sebepler araşünlmıştır. Dördüncü ve son olarak üçüncü boyut ile ilgili analizler, bölgedeki binaların kat yükseklMerinin birbirlerine göre değişimini nelere bağlı olduğu ve bölgenin imar planlan bu değişen yükseklik sınırlarına etkilerinin nasıl olduğu incelenerek yapılmıştır. Toplanan bulgular üzerinde yapılan analizler sentezlenerek değerlendirilmiş ve araştırma alanının kentsel dokusunun değişim süreci bu veriler yardımıyla saptanmıştır. Hızlı ve plansız büyümenin kent dokusunda geri dönüşü mümkün olmayan hasarlara sebep olduğunu bu çalışma vurgulamıştır. Göztepe ve Caddebostan örneğinde görüldüğü gibi doku gelişme adı altında değişirken, elli yıl gibi kısa bir sürede geçmişim kaybetmiştir. îstanbul'lunun gözüyle bir hafta sayfiye yeriyken, bugün hızla yükselen beton duvarlar arasında, herhangi bir kent mekanı görünümündedir. Sahip olduğu tanımını kaybetmiş ve bugün yapılmakta olan bina karakterlerinin gösterdiği gibi kaybetmeye de devam etmektedir. IX
Özet (Çeviri)
THE CHANGE PROCESS OF PATTERN AND ITS REASONS IN GÖZTEPE AND CADDEBOSTAN IN ISTANBUL SUMMARY The Istanbul metropolitan city, has been in a rapid conversion process starting from 1950. By the inspection of this last fifty years developement physical, social, cultural, psychological etc. changes can be observed. The physical differentiation brings up changes, morphs and fade aways in the current urban patternity. Putting forward the change layout of municipility scale is so important to understand this rapid growth observed in Istanbul metropolitan city. To examine the change of urban patternity in Istanbul city and to validate the planning and design works by the evaluation of the results gained, in the Anatolian Side, Göztepe and Caddebostan municipilities, are selected as workspace for that Ibis rapid cahange and the change of urban patternity can easily be observed. This site, is validated for examining for that it reflects the urban texture examples created in historical development process and effected by great texture changes bruought up at certain periods in Istanbul. One another reason for this examination is mat although it has lost its natural structure and urban texture for a short period like fifty years and continuing too, the functionality in this area is continious. It also is an interesting site because it is bordered by natural and man made environment like sea and railway, which is banning the site to get wider. The following method is applied for the work done in the research area: The work about Göztepe and Caddebostan municipilities, had been done for four certain periods of time. This research is analysed on 1/5000 scaled existing Republic Period map belongs to 1923, after 1950 rapid development period effects existing map belongs to 1960, after 1973 general changes in urban texture effects of Bosphorous Bridge and motorways in this region existing map belongs to 1985 and the current situation features existing map belongs to 1998; texture differantiations are grapped. The differentiations between the general texture structures of older period and current situation are observed in the work handled with municipility scale.Hie features of the urban texture in Göztepe and Caddebostan is gathered in five groups and the texture analaysis of research area evaluations are done with these feature analaysis. The first group analaysis of collected data are road conditions and junction analaysis, done using existing maps belonging to 1923, 1960, 1985 and 1998. Junctions intersecting are found in quantity and main roads and then values found are compared with each other resulting in the percentages of change and reasons affecting these changes are searched. The second group of analaysis are done with the determinations of parcellisation changes on existing maps, data compared with each other and re asons affecting these changes are searched. The third group of analaysis are built unbuilt analaysis. The attiributes of empty spaces were examined by defining the number of buildings on parcellisations and therir percentage of change were figured out, the values found were compared with each other and the reasons affecting this change were examined. As the forth and the last, the analaysis about the third dimension are done by examining what the reasons for the change of height of the buildings differ from each other is and how the the plan of the region affects the hight limits. The analaysis done on the collected datas are validated by synthesing and the change of the urban pattern of the researched area is figured out by the help of these data. In the conclusion, it is emphasiezed that, the rapid and non-planned growing causes damages which cannot bu rebuilt. The results of the evaluation of the research area are pointed out. As it is seen in the example of Göztepe ve Caddebostan the urban tecture has lost its past in fifty years, while it has been changigng under the terms of development. While it used to be a region for summer house, week-end villas and reresidences, it became an any urban part of a city, stuck in between rapidly raising concrete walls. It lost all its character and as today's housing and construction shows, continuing to lose. XI
Benzer Tezler
- İstanbul Anadolu Yakası Kadıköy-Bostancı Bölgesi' nde gelişen 19. yüzyıl ahşap konut mimarisi
Wooden housing architecture development in 19th century in İstanbul Anatolian side Kadıkoy- Bostancı Region
SİBEL SÜRMELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Kadıköy İlçesi'ndeki semt parkları ve sahil dolgu alanlarından kullanıcıların memnuniyet derecelerinin değerlendirilmesi
The appraisement of user satisfaction from filling shore areas and city parks in Kadıköy
PINAR SIVALIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LALE BERKÖZ AKKAL
- Urban heat island effect in Istanbul city
İstanbul'da şehir ısı adası etkisinin incelenmesi
ALİ GEATH ELJADİD
- Disaggregation of future climate projection data to generate future rainfall intensity-duration-frequency curves to assess climate change impacts
Gelecek iklim projeksiyonu verilerinin iklim değişikliği etkilerini değerlendirme amacıyla gelecek yağış şiddet-süre-tekerrür eğrileri üretmek için ayrıştırılması
HÜSAMETTİN TAYŞİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGER