Geology, geochemistry and geochronology of granitic gneisses and leucocratic orthogneisses at the eastern part of Ödemiş-Kiraz submassif, Menderes massif: Pan-African and triassic magmatic activities
Menderes masifi, Ödemiş-Kiraz asmasifi'nin doğusunda yer alan granitic gnaysların ve lökokratik ortognaysların jeolojisi, jeokimyası ve jeokronolojisi: Pan-Afrikan ve triyas magmatik aktiviteleri
- Tez No: 109543
- Danışmanlar: PROF. DR. O. ÖZCAN DORA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mineraloji Petrografi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Bu çalışmada Ödemiş-Kiraz Asmasifi'nin doğusundaki çalışma alanlarından elde edilen jeolojik, jeokimyasal ve jeokronolojik veriler Menderes Masifi'nin jeotektonik evrimine açıklık getirmek amacıyla ele alınmış ve yorumlanmışlardır. Menderes Masifi'nin, Ödemiş-Kiraz Asmasifi doğusunda yer alan Derbent ve Dernirhan bölgelerindeki kaya istifi nap yığınları meydana şeklindedir. Derbent çevresinde gözlenen kaya istifi dört nap paketinden yapılıdır. Pan-Afrikan temele ait birimler, kendi içerisinde gelişen bindirmeler yoluyla, alttan üste alt, orta ve üst nap paketlerinden oluşturmaktadır. Paleozoyik-Mesozoyik örtü serilerinden meydana gelen en üstte yer alan nap paketi tektonik bir dokanakla Pan-Afrikan temele ait üst nap paketini üstlemektedir. Bununla beraber, tipik nap yapısı sunan Menderes Masifi'nin metamorfik kayaları, metamorfik olmayan ofiyolitik kayalar tarafından da tektonik olarak üstlenmektedir. Aynı şekilde, Dernirhan bölgesinde, Pan-Afrikan ortognayslardan oluşan bir nap paketi örtü serisine ait metapelitik kayalar üzerine tektonik bir dokanakla gelmektedir. Ortognayslarm granitik ilksel kayaları metapelit ve fillitlerden meydana gelen Pan-Afrikan temel içerisine sokulum yapmışlardır. Ayrıca, Pan-Afrikan temel kayaları ve Paleozoyik seriler, lökokratik ortognayslarm granitik ilksel kayaları tarafından da kesilmektedir. Elde edilen jeolojik veriler her iki ortognaysın granitik kökenli ve çevre kaya ile ilksel intrüzif dokanaklara sahip olduklarım göstermektedir. Jeokimyasal bileşim Pan-Afrikan ortognayslarm ilksel magmatiklerinin kalkalkalen, peralumino, S-tip, sin- ve/veya post-tektonik granit ve granodiyoritler olduklarına işaret etmektedir. Lökokratik ortognayslardan elde edilen jeokimyasal veriler ise, bunların kıtasal kabuktan türeme, S- tip, peralumino ve kalkalkalen karakterli granitler olduğunu göstermektedir. vıPan-Afrikan ortognayslardan analiz edilen zircon popülasyonlannın düzgün magmatik zonlanmalı ve tipik magmatik özşekilli zirkonlardan oluştuklan SEM ve CL fotoğrafları ile saptanmıştır. Bu gibi özşekilli tanelerden elde edilen 561.5Ü.8 ve 570.5±2.2 my'kk 207Pb/206Pb yaşlan, ortognaysların ilksel kayalarının sokulum yaşlan olarak yorumlanmışlar. Jeolojik ve jeokronolojik veriler bu ortognaysların granitik ilksel kayalarının Pan-Afrikan orojenezi ile ilişkili yüksek dereceli bir metamorfizmayı izleyen evrede sokulum yaptıklarını göstermektedir. Lökokratik ortognayslardan elde edilen ve SEM ve CL çalışmalanyla tipik magmatik morfolojiye sahip ve özşekilli olduklan saptanan zirkon tanelerinden 207Pb/206Pb tek zirkon evaporasyon yöntemiyle yaşlar elde edilmiştir. Bu yöntemle, üç lökokratik ortognays örneği ortalama 234.9±5.8, 241.Ü5.2 ve 245.7±4.6 my yaşlan vermiştir. Jeolojik ve jeokronolojik veriler lökokratik ortognaysların ilksel kayalarının Pan-Afrikan temel ve Paleozoyik yaşlı örtü serileri içerisine sokulum yaptığım göstermektedir. Erken-Orta Triyas'ta meydana gelen bu olay olasılıkla Paleotetis'in kapanmasıyla bağlantılıdır. Sin- ve/veya post-tektonik lökokratik ortognaysların tektonik ortamlarına ve elde edilen yaşlara dayanılarak, Doğu Akdeniz çevresinde Paleotetis'in Engeç Permiyen'de kapanmış olabileceği önerilmektedir. Triyas yaşlı lökokratik ortognaysların ilksel kayalarının Pan-Afrikan temel ve Paleozoyik örtü serilerinin her ikisinede sokulum yapmış olmalan, Pan- Afrikan temel ve Paleozoyik örtü serilerinin Triyas öncesinde tektonik olarak biraraya geldiklerini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Geological evidence, geochemical compositions and geochronological constraints for a variety rock types from the eastern part of the Ödemiş-Kiraz Submassif of the Menderes Massif are presented and interpreted for the geotectonic evolution of the Menderes Massif. The rock succession of the Derbent and Demirhan areas, in the eastern part of the Ödemiş-Kiraz Submassif of the Menderes Massif is made up of nappe stack. In the vicinity of Derbent, the rock succession of metamorphic series can be divided into four nappe units. In ascending order, the lower, middle and upper nappe units are represented by internal imbrication of the Pan-African basement series. The uppermost nappe units belonging to the Paleozoic-Mesozoic cover series rests tectonically upon the upper nappe units of the Pan-African basement. These metamorphic rocks of the Menderes Massif displaying typical nappe structure, tectonically overlain by unmetamorphosed ophiolitic rocks. Furthermore, in the Demirhan area, metapelites of cover series are overlain by a nappe unit which completely consists of Pan-African orthogneisses. Pan-African basement series consisting of metapelites and phyllites were intruded by the granitic protoliths of orthogneisses. Furthermore, the Pan-African basement rocks and the Paleozoic cover series were also intruded by the granitic precurser of leucocratic orthogneisses. The geological evidences prove the granitic origin of these both orthogneisses. They show original intrusive contact relationship with the country rocks. Geochemical compositions indicate that the protoliths of Pan-African orthogneisses were calc-alkaline, peraluminous, S-type, syn- to post-tectonic granites and granodiorites. Geochemical data also reveal that the crustully derived leucocratic orthogneisses were peraluminous, S-type granites with calc-alkaline affinity. IVThe SEM and CL photomicrographs demonstrate that the analysed zircon populations in Pan-African orthogneisses have distinct magmatic zoning and typical igneous morphology. The 207Pb/206Pb ages of 561.5±1.8 and 570.5±2.2 Ma are interpreted as the intrusion ages of protoliths of the Pan-African orthogneiss. The geological and geochronological data suggest that the granitic protoliths of these orthogneisses were emplaced in a period following a high grade metamorphic event related to the Pan- African orogeny. Zircon grains of leucocratic orthogneisses which are identified as euhedral crystals with typical igneous morphology by SEM and CL studies were dated by the single zircon 207Pb/206Pb evaporation method. Single zircon dating of three leucocratic orthogneiss samples yielded mean ages of 234.9±5.8, 241.1±5.2 and 245.7±4.6 Ma. The geological and geochronological evidence indicate that the leucocratic orthogneisses were intruded into the Pan- African basement and Paleozoic cover series during the Early-Middle Triassic time most probably related to the closure of Paleotethys. Based on the tectonic setting and ages of the syn- to post- tectonic leucocratic orthogneiss, it can be suggested that the closure of the Paleotethys at around Eastern Mediterranean might be taken place during the Latest Permian time. Intrusion of protoliths of the Triassic leucocratic orthogneisses into both of the Pan-African basement and Paleozoic cover units reveals that these two units were tectonically juxtaposed prior to Triassic time.
Benzer Tezler
- Eskiçine ve Kafaca arasında Menderes Masifi'nin jeokronolojisi, jeokimyası, yapısal jeolojisi ve evrimi
Başlık çevirisi yok
MÜŞDAT M. ÖZKAYA
- Istranca zonu güneydoğu kesiminin (Büyükçekmece-Çatalca) jeolojisi ve tektonik evrimi
Geology and tectonic evolution of the southeastern part of the Istranca zone (Büyükçekmece-Çatalca)
CHIMEGDARI MUNKHCHIMEG
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSAK YILMAZ
PROF. DR. NAMIK AYSAL
- Origin, age and deformation history of the Çataldağ metamorphic core complex
Çataldağ metamorfik çekirdek karmaşığı'nın kökeni, yaşı ve deformasyon tarihçesi
ÖMER KAMACI
Doktora
İngilizce
2021
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAFAK ALTUNKAYNAK
- Biwong Boulou-Mvangan (Güney Kamerun) arasındaki bölgenin jeolojisi ve maden yatakları potansiyelinin araştırılması
Investigation of the geology and ore deposit potential between the Biwong Boulou-Mvangan region (South Cameroon)
GASTON JUDES NTI NKOULOU
Doktora
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiKonya Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETULLAH ARIK
- Büyükorhan-Geynik (Bursa) civarında mostra veren adakitik porfiri dayklarının petrolojisi ve jeokronolojisi
Petrology and geochronology of adakitic porphry dikes outcroping around Buyukorhan-Geynik (Bursa)
MERVE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAFAK ALTUNKAYNAK