Samsun ekolojik şartlarında farklı zamanlarda ekilen bazı bakla çeşitlerinin gelişme durumları ve verimleri üzerinde bir araştırma
The Effects of different sowing date on yield and yield components in some faba bean varieties under the ecological conditions of Samsun
- Tez No: 11201
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ GÜLÜMSER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
8. ÖZET Bu çalışma, Samsan şartlarında farklı zamanlarda ekilen bazı bakla çeşitlerinin gelişme durumları ve verimlerini be lirlemek amacıyla yapılmıştır. Denemede iki yerli çeşit (Sul tan ve Karabakla) ve iki hat (FLIP 83-IFB ILB/5 ve 78 S49171 ILB/1266) kullanılmıştır. Ekimler 1 Ekim tarihinden başlamak üzere planlanmış olmasına rağmen hava şartlarının yağışlı git mesi nedeniyle toprak hazırlığı gecikmiş ve İlk ekim tarihi 6 Kasım" a kaymıştır. Bu tarihden başlıyarak 15 gün aralıklar la yapılmıştır. Bölünmüş parseller deneme deseni kullanılmış gübreleme ve sulama yapılmamıştır. Çıkış süresi, ilk ve optimum çiçeklenme süreleri, çiçek lenme periyodu, ilk ve optimum bakla bağlama süresi gibi fe- nolojik özelliklerin, denemede kullanılan çeşit-hat ve deği şen ekim zamanları ile önemli derecede etkilendiği görülmüş tür. Tüm bu özellikler açısından hatlar yerli çeşitlere na zaran erkenci olmuşlardır. Yine ilk ekim zamanından başla mak üzere son ekim tarihine doğru gidildikçe yukarıda belir tilen fenolojik özelliklere ait gün sayılarında azalma gö rülmüştür. Denemede kullanılan çeşit ve hatlarda vegetasyon süre si 161-167 gün arasında değişmiş, 6 günlük fark istatisti- ki olarak önemli bulunmuştur. Hatlar yerli çeşitlere naza ran daha erkenci olmuşlardır. Farklı ekim zamanlarında ve getasyon süresi 105.75-227.25 gün arasında değerler almış tır. Bu süre ilk ekim zamanı 6 Kasım da en yüksek olmuştur. Verim ile vegetasyon süresi arasında önemli ve olumlu bir ilişki belirlenmiştir. Farklı ekim zamanlarında bitki boyu 68.78-105.68 cm. arasında değişmiştir. Kışlık ekimlerde boy daha uzun olmuş tur. Büyümenin hızlı olduğu bahar aylarında yapılan ekim lerde ilk bakla yüksekliğinin arttığı izlenmiştir. Yani bitki boyu ile ilk bakla yüksekliği arasında olumsuz ancak önemli bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Yerli çeşitlerimizde dallanma, hatlara nazaran daha fazla olmuştur. Değişen ekim zamanlarında dal sayısı 3.6- 5.2 arasında değerler almışlardır, tik ekim tarihinde en yüksek dal sayısı görülmüştür.-76- Verime etki eden önemli özelliklerden biri olan bitkide bakla sayısı, kullanılan çeşit ve hatlanda 16-22 adet arasın da değişmiştir., ILB/1266 hattı en fazla bakla sayısı/bitki vermiştir.- Bakla sayısı ile tane verimi arasında çok önemli (r=0.986) ilişki bulunmuştur. Bakla sayısının ilk ekim zama nında en yüksek olması, erken yapılan ekimlerin verimi art tırdığını gösterir. 1000-tane ağırlığı Karabakla çeşitinde en yüksek (1420 gr), ILB/1266 hattında ise en düşük (966.4 gr) olmuştur. 1000-ta ne ağırlığına değişen ekim tarihlerinin etkisi çok önemli o- lup, kışlık ekimlerin bahar aylarında yapılan ekimlere naza ran daha yüksek değerler verdiği belirlenmiştir. Kullanılan çeşit ve hatlar arasında, tanede kabuk ora nı bakımandan fatklılık istatistiki olarak önemli bulunmamış tır. Ancak yerli çeşitlerin hatlara nazaran daha fazla ka buk oranına sahip olduğu gözlenmiştir. Ekim zamanlarının ta nede kabuk oranına etkisi ise, bahar aylarında geciken ekim lerin oranı artırıcı yönde olmuştur. Ham protein oranına kullanılan çeşitlerin etkisi çok ö- nemli olurken, farklı ekim zamanlarının etkisi Önemli olma mıştır. ILB/1266 hattı en yüksek protein oranı (% 27.63) ve rirken, Karabakla çeşiti en düşük protein oranına (% 25.9) sahip olmuştur. : ~ Tane verimi bakımından çeşitlerin etkisi önemli olmaz ken, hatlar yerli çeşitlere nazaran daha verimli olmuştur- tur. Tane verimine ekim zamanlarının etkisi % 1 ihtimal sı nırlarında önemli bulunmuştur, ilk ekim zamanı 6 Kasmda da tane verimi 797 kg/da ile en yüksek olurken, gittikçe azala rak son ekim tarihi 5 Nisan da 150 kg.a düşmüştür. Bulunan bu sonuçlar, baklanın Samsun şartlarında kış lık olarak ekilmesi gerektiğini göstermiştir. Ancak ilk ekim tarihinin en yüksek tane verimine sahip olması, bu çalışma nın ekim ayına kaydırılarak yinelenmesinin yararlı olacağı, kanısını doğurmuştur. Bu çalışmada kullanılan çeşit ve hat lar içersinde gerek tane verimi ve ham protein oranının yük sekliği gerekse tanede kabuk oranının düşüklüğü nedeniyle 78 S 49171 ILB/1266 hattı tercih edilmelidir.
Özet (Çeviri)
9. SUMMARY THE EFFECTS OF DIFFERENT SOWING DATE ON YÎELD AND YIELD COMPONENTS ÎN SOME FABA BEAN VARÎETÎES UNDER THE E- COLOGÎCAL CONDITIONS OF SAMSJN This study was carried out to obtain seed yield and growth of some faba beans cultivars sown different dates in Samsun conditions. In the research, two common cultivars (Saltan and Karaba&la) and two lines (FLIP 83-IFB ILB/5 and 78 S 49171 ILB/1266) were used. There were eight sowing dav? tes with 15 -days intervals in the 6 November to 5 April. It was showed that the initiation period, first and op timum flowering, flowering period, first and optimum pod ding were significantly effected by different sowing dates and cultivars -lines used in the study. The growth period was 161-167 days. This difference was statistical significant in cultivars -lines. The lines were earlier than common cultivars. The growth period was 105.75-227.25 days in different sowing dates. This period was the highest at 6 November. Sowing date had a highly significant (P=0.01) on growth pe riod. Plant height was 68.78-105.68 cm. in different sowing dates. But it was higher in autumn sowing than spring sow ing. First pod height was increase in spring sowing. Number of branches were in common cultivars more than lines. It was 3.6-5.2 in different sowing dates. It were the highest at 6 November. 1000 seed weight were to be found the highest at Kara- bakla varieties (1^20 gr), the least at ILB/1266 lines (966 gr) The effect of sowing date on 1000 seed weigth were statisti cally highly significant. The differences c$ ofcseed coat between using varieties and lines were not be found statistically significant, but common varieties have gat much more % of seed coat. The ef fect of sowing dates on % of seed coat were increased the rate of delayed sowing at spring mounth.-78- The effect of varieties on the rate of raw protein we re highly significant. But the effect of different sowing dates were not significant. The highest rate of raw protein had been found (% 27.67) at ILB/1266 line, tha least at Ka- rabakla (fo 25.9). The effect varieties on seed yield were not significant. The effect of sowing dates on seed yield were signifi cant (P=0.01). The highest seed yield (797 kg/ da) was at i- nitial sowing date 6 November. The least seed yield (1!?0 kg) had been found at sowing date 5 April. The obtained results showed that faba bean must sown by winter at Samsun ecological conditions. But this study must replicate at October. Because the highest seed yield was taken at initüal sowing date. The highest seed yield and rate of raw protein were taken at 78 S *+9171 ILB/1266 lines, so that 78 S ^9171 ILB/1266 line can recommend in used varieties and lines at this study.
Benzer Tezler
- Farklı ekim zamanlarının bazı çemen (Trigonella foenum-graecum L.) genotiplerinin verim ve verim unsurları üzerine etkisi
Effects of sowing dates on yield and yield components of some fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) genotypes
SEDAT EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN POLAT
- Samsun ekolojik şartlarında kireçleme ve gübre uygulama zamanının doğal meranın ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi ve botanik kompozisyonuna etkileri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SEBAHATTİN ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN KÖYCÜ
- Samsun ekolojik şartlarında farklı zamanlarda uygulanan azotlu gübre ve yabancı ot ilaçlarının ekmeklik buğdaylarda verim, verim unsurları ve bazı kalite kriterlerine etkileri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
ŞAHİN DERE
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. COŞKUN KÖYCÜ
- Samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı mısır (zea mays L.) çeşitlerinde farklı zamanlardaki seyreltmenin verim ve verim unsurlarına etkileri üzerine bir araştırma
An Investigation on the effects of different thinning periods, on yield and yield components in some maize (zea mays L.) varieties grown under the ecological conditions of Samsun, Turkey
ORHAN KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
1987
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. COŞKUN KÖYCÜ
- Samsun ekolojik şartlarında 216-doritt çilek çeşidinde paclobutrazolun (pp-333) yaprak ve toprak uygulamalarının vegetatif gelişme ile meyve verim ve kalitesine etkileriüzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRİYE BİLGENER