Source rock potential and organic facies properties of the oligo-miocene deposits in the Pasinler-Horasan, Tercan-Aşkale basins (East Anatolia)
Pasinler-Horasan, Tercan-Aşkale basenlerinde oligo-miyosen çökellerinin kaynak kaya potansiyelleri ve organik fasiyes özellikleri (Doğu Anadolu)
- Tez No: 119514
- Danışmanlar: PROF. DR. ASUMAN GÜNAL TÜRKMENOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Doğu Anadolu, Pasinler-Horasan/Tercan-Aşkale Basenleri, organik jeokimya, organik fasiyes, kaynak kaya, kerojen, amorf kerojen, Oligo-Miyosen. vı, East Anatolia, Pasinler-Horasan/Tercan-Aşkale Basins, organic geochemistry, organic facies, source rock, kerogen, amorphous kerogen, Oligo- Miocene. IV
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
öz PASİNLER-HORASAN, TERCAN-AŞKALE BASENLERİNDE OLİGO-MİYOSEN ÇÖKELLERİNİN KAYNAK KAYA POTANSİYELLERİ VE ORGANİK FASİYES ÖZELLİKLERİ (DOĞU ANADOLU) TEKİN, Tansel Doktora, Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Asuman Günal Türkmenoğlu Temmuz 2002, 212 sayfa Bu çalışma, Tercan-Aşkale ve Pasinler-Horasan (Doğu Anadolu) basenlerinde Oligo-Miyosen yaşlı birimlerin kaynak kaya potansiyellerinin belirlenmesi ve sözkonusu kaynak kayaların organik fasiyes özelliklerinin ve çökel ortam tipinin araştırılmasını içermektedir. Bu maksatla Tercan-Aşkale ve Pasinler-Horasan basenlerinden yedişer adet stratigrafık kesitten alınan 102 adet yüzey örneğinde organik jeokimyasal ve organik petrografik (mikroskopik organik fasiyes çalışması) analizler yapılmıştır. Çalışılan kesitler yer yer volkanoklastik kayaçlarla ardalanan ve baskın olarak klastik kayaçların hakim olduğu kesitlerdir. Örnekleme yapılan litolojiler marn, şeyi ve killi kireçtaşıdır. Kaynak kayalar çoğunlukla“mükemmel”seviyede potansiyele sahiptirler ancak ısısal olarak olgunlaşmamışlardır ve baskın olarak petrol türümüne uygun amorf kerojenden oluşurlar. Amorf kerojenin detaylı mikroskopik incelemesisonucunda, çalışılan basenlerde denizel ve gölsel çökel ortamlarının ayrımının yapılabileceği sonucuna varılmıştır : Gölsel ortamlarda (yada göl özellikleri baskınlaşan kalıntı deniz ortamlarında) çökelen kaynak kayalarda gözlenen amorf kerojen, sarı, kirli sarı yada şeffaf, çoğunlukla şekilsiz, süngerimsi, lifsi veya retiküler görünümde olup, tane kenarları genellikle saçaklı, dağınık veya düzensiz şekildedir. Floresan ışık altında bu tip amorf kerojen, çoğunlukla kuvvetli, parlak sarı tonlarda renk verir. Denizel ortamlarda (yada çok yoğun bir denizel etkinin hakim olduğu lagün gibi ortamlarda) çökelen kaynak kayalarda gözlenen amorf kerojen ise koyu sarı, turuncu hatta kızıl kahve renklerde olmaktadır. Genel görünüşü çoğunlukla granüler olup, tane kenarları genellikle net ve belirgindir. Floresan ışıkta, aynı olgunlaşma düzeyinde, daha heterojen bir görünüm sunar ve göreceli olarak daha mat ve koyu tonlarda sarı-turuncu, kızılımsı renk verir. Oligosen-Miyosen zaman aralığında, Tercan-Aşkale ve Pasinler-Horasan basenlerinde lagüner/denizel ve kalıntı deniz/göl ortamları biribirini üzerleyerek gelişmişlerdir. Tercan-Aşkale Baseninde, Üst Oligosen-Alt Miyosen zamanında, kaynak kaya çökelimi, lagüner, geçiş ve denizel (yada yoğun denizel etkili) çökel ortamlarda oluşmuştur. Alt Miyosen(?)-Orta Miyosen zamanında ise, kaynak kaya çökelimi, muhtemelen Alt Miyosen'in sonunda yada Orta Miyosen'in başlarında denizin bölgeden çekilmesi ile oluşan yersel kalıntı denizlerde gelişmiştir. Pasinler- Horasan Baseninde ise kaynak kaya çökelimi Üst Miyosen-Pliyosen'deki gölsel ortamlarda meydana gelmiştir. Sözkonusu göller acı-tuzlu(?) sulu ve büyük olasılıkla alkali göllerdirler. Organik fasiyes çalışmaları Orta-Üst Miyosen ve Pliyosen zamanındaki bu gölsel ve kalıntı deniz ortamlarında tatlı su etkili dönemlerin varlığını da ortaya koymuştur. Oligo-Miyosen yaşlı kaynak kayalar için çökel ortamın fiziko-kimyasal koşullan ve amorf kerojeni türeten ilksel organik maddenin muhtemel kökeni esas olarak alınarak yedi farklı organik fasiyes ayrımı yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT SOURCE ROCK POTENTIAL AND ORGANIC FACIES PROPERTIES OF THE OLIGO-MIOCENE DEPOSITS IN THE PASİNLER - HORASAN, TERCAN-AŞKALE BASINS (EAST ANATOLIA) TEKİN, Tansel Ph. D., Department of Geological Engineering Supervisor : Prof. Dr. Asuman Günal Türkmenoğlu July 2002, 212 pages The study involves the investigations of source rock potential and their organic facies characteristics and the depositional conditions of the Oligo-Miocene deposits in the Tercan-Aşkale and Pasinler-Horasan Basins (Eastern Anatolia). For this purpose, seven stratigraphic sections from each basin are studied. Organic geochemical and organic petrographic (microscopy based organic facies study) analyses are carried out by using a total of 102 surface samples. The studied sections are composed dominantly of clastic lithologies and interfingering tuffaceous volcanics particularly in the Pasinler-Horasan Basin. The lithologies of the collected rock specimens are mostly marl, shale and clayey limestones. The source rocks have mostly“excellent”potential, however all of them are thermally immature. The source rocks are composed predominantly of oil-prone amorphous kerogen. The detailed microscopic investigation of the amorphous kerogen is shown that the discrimination of the marine vs. non-marine environments mcan be possible in the studied basins : The amorphous kerogen in the non-marine (or in the remnant sea environments having dominant lacustrine characteristics) source rocks is generally yellow to dirty yellow or translucent, mostly irregular, spongy, fibrous or reticular in appearance. The grain margins of the amorphous kerogen are generally fringed, scattered or disseminated. Under the fluorescence light, it has bright and stronger yellow-orange colors. The other type of amorphous kerogen present in the marine (or highly marine influenced environments) source rocks is dark yellow to orange, even reddish brown in color. The appearance of this amorphous kerogen is mostly granular, and their grain margins are generally clear and sharp. Under the fluorescence light examination, marine originated amorphous matter has relatively darker and dull yellow-orange color at the same maturity level. During the Oligo-Miocene time in the Tercan-Aşkale and Pasinler-Horasan basins, the lagoonal/marine, remnant sea and lacustrine environments are formed. During the Late Oligocene-Early Miocene time, in the Tercan-Aşkale Basin, lagoonal, transitional and marine (influenced) environmental conditions are determined for the source rock deposition. After then, in the Early(?)-Middle Miocene time, the remnant sea environments are formed, most probably by the regression of the sea at the end of Early Miocene or at the beginning of the Middle Miocene, and source rock deposition is occurred in these environments. In the Pasinler-Horasan Basin, source rocks are formed in lacustrine environments during Late Miocene-Pliocene. These lacustrine environments are brackish-saline(?) and probably alkali dominated. The organic facies studies also indicate the fresh water influenced phases in these lakes and remnant seas, during the source rock deposition. The seven different organic facies are distinguished in the source rock levels depending on the physico-chemical conditions of the depositional environment and the possible precursor organism of the amorphous kerogen.
Benzer Tezler
- Cudi grubu birimlerinin Nusaybin (Mardin)-Cizre (Şırnak) arasında yer alan kesiminin organik petrografi, organofasiyes ve kaynak kaya özellikleri
Organic petrographical, organofacies and source rock properties of the Cudi group units in the area between Nusaybin (Mardin) and Cizre (Şırnak)
NAZAN YALÇIN ERİK
Doktora
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ORHAN ÖZÇELİK
- Haymana formasyonunun (Tuz Gölü havzası kuzeyi) organik fasiyes ve diyajenetik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of the organic facies and diagenetic properties of the Haymana formation in the north of Tuz Gölü basin
AHMET ACAR
Doktora
Türkçe
2000
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN SONEL
- Ulaş (Sivas) kuzeyinde yeralan tersiyer yaşlı birimlerin petrol ana kaya ve organik fasiyes özellikleri
The properties of the oil source rock and of the organic facies of the tertiary units exposed in the north of Ulaş (Sivas)
FARUK AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. NAZAN YALÇIN ERİK
- Bozcahüyük (Seyitömer/Kütahya) havzası bitümlü şeyllerinin organik jeokimyasal değerlendirmesi ve hidrokarbon potansiyeli
Organic geochemical evaluation and hydrocarbon potential of bituminous shale in Bozcahuyuk (Seyitomer/Kutahya) basin
FATİH BÜYÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SARI
- Sayındere formasyonu'nun (Şambayat sahası, güneydoğu anadolu) fasiyes özellikleri, kaynak kaya ve rezervuar potansiyelinin değerlendirilmesi
Facies properties and evaluation of source rock andreservoir potential of sayindere formation ( Şambayat area,Southeastern anatolia)
ABUBEKİR DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BOZCU