Air quality modeling and decision making studies for İzmir
İzmir için hava kalitesi modellemesi ve karar verme çalışmaları
- Tez No: 119683
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSEN MÜEZZİNOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
VII ÖZET Günümüzde dünyadaki çoğu büyük kentte kentsel hava kalitesi yönetimi için bilgisayar tabanlı karar verme sistemleri uygulanmaktadır. Karar verme sistemlerinin kullanımı büyük kentlerde hava kalitesi planlamasının geliştirilmesi için bir fırsattır. Bu çalışmada İzmir metropol alam (50 km x 50 km) sınırları içinde kentsel hava kalitesinin yönetiminin sağlanması için özel bir karar verme sisteminin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu sistem temelde detaylı bir emisyon envanterinin hesaplanmasını, kentte hava kalitesinin tahmini için dispersiyon modellemesini, model tahminlerinin analizlenmesini ve karar verme sürecinde hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik senaryoların değerlendirilmesini içermektedir. Beş kirletici parametre (kükürt dioksit, SO2; partikül madde, PM; azot oksitler, NOx; uçucu organik bileşikler, VOC ve karbon monoksit, CO) için uygun emisyon faktörlerini kullanarak detaylı bir emisyon envanteri hazırlamak ve hava kalitesinin tahmini için ISC ve CALPUFF modellerini kullanarak dispersiyon modellemesi yapmak bu çalışmanın temel amaçlandır. Sonuçlar, sanayinin çalışma alam içinde en kirletici sektör olduğunu ve toplam SO2 emisyonlarının %91' ini, toplam PM emisyonlarının %40' im, toplam NOx emisyonlarının %90' im, toplam VOC emisyonlarının %40' im ve toplam CO emisyonlarının %70' ini bu sektörün oluşturduğunu göstermektedir. Özellikle metropol alan dışında bulunan sanayi tesislerinin neden olduğu emisyonlar, kent içindeki sanayilerin neden olduğu toplam emisyonlardan çok daha fazladır, öyleki, sanayi sektöründen kaynaklanan toplam SO2 emisyonlarının %93 'ü, toplam PM emisyonlarının %59' u, toplam NOx emisyonlarının %80' i, toplam VOC emisyonlarının %73' ü ve toplam CO emisyonlarının %80' i bu bölgelerden gelmektedir. Ayrıca, büyük bir petrol rafinerisi olan TÜPRAŞ ve önemli bir petrokimya sanayi olan PETKİM çalışma alam içinde faaliyet gösteren en büyükVIII kirletici kaynaklardır ve ikisi birlikte toplam sanayi kökenli SO2 emisyonlarının %72' sini, tüm kirletici kaynaklardan gelen toplam SO2 emisyonlarının %66' sini oluşturmaktadır. Hava kalitesi tahminleri, İzmir metropol alam içinde yıllık ortalama kirletici konsantrasyonları dikkate alındığında en kirli bölgelerin Konak, Alsancak, Buca ve kısmen Çiğli civan olduğunu göstermektedir. Buca, Konak, Alsancak ve Karşıyaka bölgeleri de en kirli evsel bölgeler olarak bulunmuştur. Bununla birlikte, sanayi sektörünün kentsel hava kalitesine etkisinin az oranlarda olduğu bölgeler Buca, Güzelbahçe, Konak ve Alsancak olarak bulunmuştur. Yaz mevsimindeki (Nisan-Eylül) hakim rüzgar yönünden (NNW) dolayı kentin kuzeyindeki bölgeden (Aliağa ve Menemen) 50 ila 60 ug/m3 seviyelerindeki ortalama SO2 konsantrasyonları metropol alana gelmektedir. TÜPRAŞ ve PETKÎM, kentin hemen hemen tüm noktalarında daima sabit bir hava kalitesine neden olmaktadır, örneğin bu seviye yıllık ortalama SO2 için 5-10 ug/m3 civarındadır. Bu çalışma kapsamında geliştirilen karar verme sisteminin kullanımının, izmir kentinde karar verici konumundaki insanlar açısından pratikliğine işaret etmek amacıyla örnek senaryolar üretilmiştir. Geliştirilen bu sistem ile, hava kirliliğinde önemli değişikliklere neden olabilecek olayların sonuçlarım tahmin etmek makul bir süre içinde mümkün olmaktadır. Bu çok basit bir olay için de çok karmaşık bir olay için de geçerlidir. t&ssz*
Özet (Çeviri)
V ABSTRACT At present computer based decision support systems for urban air quality management are applied in major cities in the world. The application of decision support systems is an opportunity for improving air quality planning in the largest cities. It was mainly aimed to develop a specific decision support system for urban air quality management for the İzmir metropolitan area (50 km x 50 km) in this study. This system includes mainly the calculation of a comprehensive emission inventory, dispersion modeling to predict air quality, analysis of predictions and scenario evaluation for air pollution abatement in the decision making process. Preparation of a comprehensive emission inventory for five regulatory air pollutants; (sulfur dioxide, SO2; particulate matter, PM; nitrogen oxides, NOx; volatile organic compounds, VOC and carbon monoxide, CO) by using appropriate emission factors and dispersion modeling by ISC and CALPUFF models to predict urban air quality were the main objectives of this research. The results showed that industry is the most polluting sector in the study area contributing about 91% of total S02 emissions, 40% of total PM emissions, 90% of total NOx emissions, 40% of total VOC emissions and 70% of total CO emissions. Especially, emissions emitted from industries at the outside of the metropolitan area are much higher than emission emitted from the city. 93% of total industrial SO2 emissions, 59% of total industrial PM emissions, 80% of total industrial NOx emissions, 73% of total industrial VOC emissions and 80% of total industrial CO emissions are coming from the outside of the İzmir metropolitan area. In addition, TÜPRAŞ, a huge petroleum refinery and PETKİM, a petrochemical industry are the largest sources of air pollution in the study area, for instance, contributing together about 72% of total industrial SO2 emissions and 66% of overall SO2 emissions.VI Air quality predictions show that the most polluted areas are generally seen as Konak, Alsancak, Buca and partly Çiğli with respect to annual average concentrations in the İzmir metropolitan area. Buca, Konak, Alsancak and Karşıyaka were also found as the most polluted domestic areas. However, the effects of industries to urban air quality were found as the lowest ratios in Buca, Güzelbahçe, Konak and Alsancak. Due to the dominant wind direction (NNW) in summer season (April-September), SO2 concentration levels between 50 and 60 u.g/m3 come from the northern part of the city (Aliağa and Menemen) to the metropolitan area. TÜPRAŞ and PETKİM always cause a stable air quality level over almost all regions of the city, for instance annual average SO2 concentrations around 5-10 ug/m3. Scenarios were generated which can be examples for decision makers of the city of Izmir to indicate the usage of the decision support system developed in this study. The system developed enables to estimate the result of a case causing drastic changes on air pollution in a reasonable period. It is valid for both simple and complex scenario types.
Benzer Tezler
- Kırsal alanlarda hava kalitesi modellemesi üzerine araştırma (Çan-Bayramiç bölgesi örneği)
Research on air quality modeling for rural areas (Case study for Can-Bayramic zone)
NESİMİ ÖZKURT
Doktora
Türkçe
2011
Çevre MühendisliğiGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KARPUZCU
- Kullanıcı odaklı bina performans ölçeği geliştirilmesi
Developing a user centric building performance measurement scale
MURAT CAN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN ERGEN PEHLEVAN
YRD. DOÇ. DR. IŞILAY TEKÇE
- Sanayi kaynaklı hava kirliliğinde modellerin kullanımının karar verme sürecindeki rolü
The role of models in terms of decision making in industry based air pollution
EZGİ ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR ALP
- Novel spherical fuzzy aggregation operators and similarity & distance measures
Küresel bulanık yeni yığıştırma operatörleri ve benzerlik & mesafe ölçüleri
YASER DONYATALAB
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- İstanbul-Paşaköy-B.Bakkalköy arası enerji nakil hattı kamulaştırma bilgi sistemi pilot çalışması
Başlık çevirisi yok
NURAY BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA COŞKUN