Seçilmiş haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarının melezlerinde verim ve bazı özelliklerde heterosis üzerine araştırmalar
Researches on heterosis on yield and some traits of the hybrids of selected poppy (Papaver somniferum L.) lines
- Tez No: 120976
- Danışmanlar: PROF. DR. NEŞET ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Poppy, Papaver somniferum, yield, yield components, heterosis, heterobeltiosis, general and special combining ability
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu araştırma 1999 ve 2000 yıllarında A.O. Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında yürütülmüştür. Çalışmada materyal olarak 7 adet anaç hat ve bunların resiprok melezleri (7x6= 42) kullanılmıştır. İlk yıl hatlar arasında melezleme yapılmış, ikinci yıl hatlar melezleriyle birlikte kısmen dengede latis deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak ekilmişlerdir. Denemede bitki boyu, bitki başına kapsül sayısı, kapsül genişliği, kapsül uzunluğu, kapsül indeksi, kapsülde tepecik sayısı, bitki basma kapsül verimi, bitki basma tohum verimi, dekara kapsül verimi, dekara tohum verimi, kapsül/tohum oranı, morfin oranı ve morfin verimi karakterleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda morfin oram %0.251 ile %0.739 arasında bulunmuştur. Heterosis ve heterobeltiosis değerleri bakımından önemli bazı karakterlerde elde edilen değerler şöyle bulunmuştur: Bitki başına tohum verimi bakımından heterosis % -13.42 ile % 45.70; heterobeltiosis % -22.48 ile % 39.11; dekara kapsül verimi bakımından heterosis % - 33.92 ile % 132.41, heterobeltiosis % -40.83 ile % 1 12.86; dekara tohum verimi bakımından heterosis % -32.05 ile % 94.17, heterobeltiosis % -38.34 ile % 88.76; morfin oram bakımından heterosis % -24.21 ile % 44.62; heterobeltiosis % -32.44 ile % 32.68; dekara morfin verimi bakımından heterosis % -37.63 ile % 100.39; heterobeltiosis % -54.68 ile % 95.21 arasında değişim göstermiştir. Tepecik sayısı, kapsül uzunluğu, dekara kapsül verimi ve dekara tohum verimi karakterlerinde hem genel ve hem de özel kombinasyon yetenekleri istatistiksel olarak önemli çıkmıştır. Diğer karakterlerde ise yalnızca özel kombinasyon yetenekleri açısından ortaya çıkan farklar istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Dekara kapsül ve tohum verimlerinde ayrıca resiprok etki de istatistiksel olarak önemli olmuştur. ANAHTAR KELİMELER: Haşhaş, Papaver somniferum, verim, verim öğeleri, heterosis, heterobeltiosis, genel ve özel kombinasyon yeteneği
Özet (Çeviri)
This research was carried out at experimentaal station of Ankara University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops in 1999 and 2000. In this research, seven parental lines and their reciprocal crosses (7x6= 42) have been used as material. In the first year of the research, all crosses were made and all parental lines and crosses were sown under partially balanced lattice experimental design with three replications in the second year. In this study, plant height, capsul number per plant, capsul width, capsul length, capsul index, stigma number per capsul, capsul yield per plant, seed yield per plant, capsul yield, seed yield, capsul/sccd rate, morphine content and morphine yield have been investigated. Morphine content changed between 0.25 1 % and 0.739%. Heterosis and heterobeltiosis values of some important traits of the material have been given below: for seed yield per plant changed between -13.42% to 45.70% and -22.48% to 39.1 1%; for capsul yield -33.92% to 132.41% and -40.63% to 112.86%; for seed yield -32.05% to 94. 1 7% and -38.34% to 88.76%; for morphine content -24.21% to 44.62% and -32.44% to 32.68%; for morphine yield -37.63% to 100.39% and -54.68% to 95.21% respectively. Both general and spesific combining ability have been found statistically significant for stigma number, capsul length, capsul yield and seed yield traits. In terms of other traits, only spesific combining ability has been found statistically significant. In addition to these, reciprocal effect has been found statistically significant for capsul and seed yield.
Benzer Tezler
- Seçilmiş yüksek morfinli haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarının bazı bitkisel ve tarımsal özellikleri üzerine araştırmalar
The researches on some botanical and agricultural characteristics of selected poppy (Papaver somniferum L.) lines with high morphine
GÖKHAN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞET ARSLAN
- Seçilmiş bazı haşhaş (Papaver somniferum L.) çeşit ve hatlarının verim öğelerinin karşılaştırılması
A comparison of yield components between selected varieties at lines in poppy
AHMET GÜMÜŞÇÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞET ARSLAN
- Haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarında fenolojik ve morfolojik karakterlerin morfin ve tohum verimleriyle ilişkileri
The morphine content and seed yields relationships with phenological and morphological characters in poppy (Papaver somniferum L.) lines
AHMET ERDURMUŞ
- Comparison of radical seavenging capacities of selected Mediterranean foods
Seçilmiş Akdeniz gıdalarında radikal yakalama kapasitelerinin karşılaştırılması
FUAT AKAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Gıda MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH YILDIZ