Sahne tasarımına göstergebilimsel yaklaşım ve bir uygulama
Semiotic approach to stage design and a practice
- Tez No: 122403
- Danışmanlar: DOÇ.DR. N. SELDA ÖNDÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tiyatro Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 621
Özet
Daha çok bir“inceleme”yöntemi olarak bilinen göstergebilimin, bir“oluşturma”yöntemi olarak da kullanılıp kullanılmayacağının sınandığı bu çalışmada; sembolist tiyatronun önemli örneklerinden biri olan Pelleas ve Melisande'ın göstergebilimsel yaklaşımla dramaturgi çalışması ve sahne tasarımı denemesi yapılmıştır. Çalışmanın akışı; göstergebilim ile sahne tasarımı arasındaki ilişkinin tespit edilmesi, sembolist tiyatronun estetik kodlamalarının araştırılması ve göstergebilimsel yöntemle Pelleas ve Melisande'ın dramaturgi ve sahne tasarımı çalışmasının yapılması şeklinde gerçekleşmiştir. Dramaturgi ve sahne tasarımı çalışmasında; göstergebilimin“gösterge dizgesi ve bu dizgeyi oluşturan ilişkiler ağı”anlayışından yararlanılmıştır. Göstergeler; metin içindeki, arketipsel ve sembolizmdeki izleri sürülerek çözümlenmiş; daha sonra, ulaşılan anlam katmanlarının yorumu yapılarak sahne tasarımı gerçekleştirilmiştir. Sahne tasarımında; tıpkı metin çözümlemesinde olduğu gibi gösterge dizgesi anlayışı ön planda tutulmuş, metindeki göstergelerin - dramaturgi- reji yorumu ve sembolist sahnenin estetik kodlamaları ışığında - sahnedeki karşılıkları bulunmaya çalışılmıştır. Sahne tasarımı çalışmasında göstergebilimsel yöntem kullanıldığında, metin çözümlemesinde izlenen yolun tersinden gidildiği görülmüştür: Metin çözümlemesinde, sembollerin tespitiyle metnin anlam katmanlarına ulaşma söz konusuyken; sahne tasarımında, bu anlam katmanlarının yorumuyla sembollerin sahnedeki karşılıklarını bulma söz konusu olmuştur. Gösterge türlerinin çeşitliliği ve birbiri içine geçmişliği nedeniyle, gösteri metinlerinin incelenmesi ya da yaratılmasının zor olduğu görülmüştür. Ancak göstergebilimsel yaklaşımla bu zorluğun hafiflediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu çalışmada; sahne tasarımının gösteri metninin önemli bileşenlerinden biri olduğu görüşü ve bir sahneleme çalışması sırasında tüm ekip üyelerinin, kendi alanlarında, metindeki dramatik aksiyonun yorumuna hizmet edecek gösterge dizgeleri oluşturmaları ve işbirliği içinde olmaları gerektiği bir kez daha kanıtlanmıştır. Dramaturg-yönetmen-tasarımcı üçlüsünün, temsilin ana tavrını belirleyen kişiler olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, where the question pertaining whether semiology which is mostly used as a method of“analysis”can be used as a method of“forming”as well; dramaturgy study and stage design were carried out on Pelleas and Melisande, an important example of symbolist theatre, by a semiological approach. The path of the study was followed by the determination of the relation between semiology and stage design, analysis of aesthetic coding of the symbolist theatre and study on dramaturgy and stage design of Pelleas and Melisande by a semiological approach. In the study of dramaturgy and stage design, the principle of semiology - system of signs and the network of relations that constitute this system - was used. Firstly, the signs were decoded by their traces in the text, in symbolism and in archtyps, and then the stage design was carried out following the interpretation of meaning layers. In the stage design, priority was given to the principle of sign system, as it is in the text analysis, and attempt was made to find the corresponding meanings of them on the stage, in the light of the dramaturgy-reji interpretation of the signs in the text and aesthetical coding of the symbolist stage. When the semiological method is used in the study of stage design, it was determined that the path followed is contrary to the one used in the text analysis: Layers of the meaning were reached by the determination of the symbols in the text analysis, corresponding meanings of the symbols on the stage were found by the interpretation of these layers of meaning. Due to the fact that types of signs are various and complexity, it was found that analysis or creation of performance texts is difficult. But it was determined that this difficulty was become less by a semiological approach. In addition, in this study the idea that stage design is a significant component of performance text and that during a production study all the team members should form systems of signs in their spaces and be in coordination in such a way that they may serve to the interpretation of the dramatic action in the text, was proven one more time. It was also found that the triple of dramaturg-director-designer are the persons who determine the main attitude of the play.
Benzer Tezler
- Göstergebilimsel yaklaşımla sinemasal mekân analizi: Otellerde geçen filmler üzerinden mekânsal ve anlamsal çözümlemeler
Semiotic analysis in cinematic interiors: Spatial and semantic readings of hotel plot movies
CANSU KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE GÖRGÜL
- Bir tür olarak bilim kurgu sineması ve Türk sinemasına yansımaları: Türk sinemasında bilim kurgu türü yapısal özellikleri çözümleme örneği
Science fiction cinema as a genre and reflections to the Turkish cinema: Structural characteristics analyse method in science fiction genre of Turkish cinema
İBRAHİM ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Kültür Üniversitesiİletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT BAHRİ KÜÇÜKERDOĞAN
- Algılama ve aktarmada niyet: Bir tiyatro oyununun iletişimsel yapısı
Objectives in transmitting and perception : Forms of communication in a theatrical play
ARZU TOĞUŞLU
Doktora
Türkçe
2004
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTanıtım ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METE ÇAMDERELİ
- Film afişlerinde imgeler: Saul Bass film afişlerinin göstergebilimsel incelemesi
Images on the film posters: The semiotic research of the Saul Bass movie posters
KAAN ALP ULUDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarYalova Üniversitesiİletişim Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ÖZTÜRK
- Görsel iletişim aracı olarak afiş tasarımı: 2009 yılı yerel seçimlerinde İzmir Büyükşehir Belediye başkan adayı afiş tasarımlarının göstergebilimsel çözümlemesi
Poster design as an element of visual communication: The semiological analysis of the poster designs for 2009 local elections of İzmir Metropolitian Municipality mayor candidates
DENİZ IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞEBNEM SOYGÜDER