Granitoid kayaçlarda magma etkileşimleri için petrografik, mineralojik ve kimyasal bulgular: Dölek ve Sarıçiçek plütonları (Gümüşhane, KD-Türkiye)
Petrographical, mineralogical and chemical evidences for magma interactions in granitoid rocks: Dölek and Sarıçiçek plutons (Gümüşhane, NE-Turkey)
- Tez No: 127565
- Danışmanlar: DOÇ. DR. M. BURHAN SADIKLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Dölek ve Sarıçiçek Plutonian, Petrografi, Mineralog Etkileşimleri, Doğu Pontidler, Hibritleşme, Oksj| VII, Dolek and Saricicek Plutons, Petrograhy, Mineralogy, Magma Interactions, Eastern Pontides, Hybridization, Oxygen Fugacity. VIII
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
ÖZET Granitoyid kayaçlann, petrografik, mineralojik ve kimyasal özellikleri, bu kayaçların oluşum modellerini açıklayabilmek için yeterli deliller bulundururlar. Bütün bu özelliklerin belirlenebilmesine rağmen, plütonların oluşum modelleri ve petrografik, mineralojik ve kimyasal karakterleri ile oluştukları jeotektonik ilişkilendirilmeleri hakkında önemli görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Bu durum göz önüne alınarak, Doğu Pontidler'in Güney Zonu'nda yüzeylenmiş olan Dölek ve Sançiçek Plütonlannın oluşum modellerinin incelenmesine yönelik yapılan bu çalışma, plütonlardaki ana kayaç ve kayaç kapanım ilişkilerini ve kapanımlann kökenini petrografik, mineralojik ve kimyasal açıdan irdeleyerek, bu kayaçlann magmalarının evrimini açıklamaktan ibarettir. Geç Eosen sürecinde (42.7 ±2.2-44.1 ± 1.1 My) oluştukları belirlenen Dölek ve Sançiçek Plutonian petrografik, mineralojik ve kimyasal açıdan benzerlik sunarlar. Plütonlar modal olarak, granit, granodiyorit, kuvarslı monzonit ve kuvarslı monzodiyorit bileşimli ana kayaçların yanısıra, diyorit, kuvarslı diyorit, monzodiyorit ve kuvarslı monzodiyorit bileşimli kayaç kapanımları içermektedirler. Çoğunlukla plajiyoklas, kuvars, ortoklas, biyotit, amfibol, Fe-Ti oksit, piroksen, sfen, apatit ± klorit ve epidot mineral birlikteliğinden oluşan ana kayaç ve kayaç kapanımları bu bakımdan benzerlik sunarlar. Söz konusu kayaçlar, elde edilen verilere göre, I-tipi, yüksek potasik kalk-alkalin ve metalümin karakterli olup, daha çok volkanik yay granitlerine (VYG) benzemektedirler. Ana kayaç ve kayaç kapanımlarının kristallenmeleri esnasındaki oksijen fugasiteleri (/Ö2), katılaşma sıcaklıkları (T, °C) ve basınçlan (P, kbar) birbirine oldukça yakındır. Bu yakınlık, büyük bir olasılıkla, kabuksal karakterli asit bileşimli magma ve üst manto kökenli olduğu düşünülen bazik bileşimli, eş zamanlı iki ayrı magmanın etkileşimleri sonucu oluşmuştur. Bu şekilde bir benzerliğin ancak termal ve bileşimsel bakımdan dengeye ulaşmış, viskozite tezatlıkları azalmış eş zamanlı magmalar arasında gerçekleşebileceği anlaşılmıştır. Kayaç kapanımları, ana kayaçları ile eş yaşlı bir kristalizasyonun ürünü olarak ortaya çıkmışlardır. Ana, iz ve nadir toprak element (NTE) değişimleri, kayaçların oluşumu sırasısında kristallenmeyle farklılaşma (fraksiyonel kristallenme) ve kısmî ergimenin en önemli petrolojik olaylar olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Petrographical, Mineralogical and Chemical Evidences for Magma Interactions in Granitoid Rocks: Dolek and Saricicek Plutons (Gümüşhane, NE-Turkey) Petrographical, mineralogical and chemical properties of granitoid rocks contain enough evidences to explain their generation models. Although all of these characters can be determined, there are many different opinions about relations between generation models, petrographical, mineralogical, and chemical characters of the plutons and geological setting. From the point of this view, this study done for determining formation models of Dolek and Saricicek Plutons outcropping in southern zone of the Eastern Pontides aims to explain magma evolution of these rocks by discussing petrographically, mineralogically and chemically relationships between host rocks and their enclaves in the plutons. Late Eocene Aged [42.7 ± 2.2 - 44.1 ± 1.1 My.] Dolek and Saricicek Plutons are similiar petrographically, mineralogically and chemically. The plutons modally compose of granite granodiorite, quartz monzonite and quartz monzodiorite with host rocks and diorite, quartz diorite, monzodiorite and quartz monzodiorite with enclaves. The assemblage plagioclase, quartz, orthoclase, biotite, amphibole, Fe-Ti oxide, pyroxene, sphene apatite ± chlorite and epidote are same in host rocks and their enclaves. These rocks have I-type, high potassic calc-alkaline and metalumin character and resemble volcanic arc granitoid (VAG). Oxygen fiigacity (/Ö2), crystallization temperature (T, °C) and pressure (P, kbar) of host rocks and their enclaves during crystallization are mostly similiar. A great posibility, this similarity can be resulted from the interaction of crustal-derived felsic and upper mantle- derived mafic coeval magmas. It has been thought that this similarity can be occured in coeval magmas which thermally and compositionally reached equilibrium and have low viscosity contrasts. Enclaves occured with coeval crystallization to their host rocks. Major, trace and rare earth element (REE) changes have shown that fractional crystallization and partial melting are the most important penological process during evolutions of magmas of Dolek and Saricicek.
Benzer Tezler
- Uludağ (Bursa) çevresindeki eosen granitoyidleri ile ilişkili altın-tungsten-bakır-molibden (Au-W-Cu-Mo) cevherleşmelerinin jenezi ve tektono-metalojenik evrimi
Genesis and tectono-metallogenic evolution of gold-tungsten-copper-molybdenum (Au-W-Cu-Mo) mineralizations associated with eocene granitoids around uludağ (Bursa)
HÜSEYİN KOCATÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KUMRAL
- Sarıcakaya (Eskişehir) magmatik kompleksinin petrolojik incelenmesi
Petrological investigation of saricakaya (Eskisehir) magmatic complex
HACER BİLGİLİOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiAksaray ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHATTİN GÜLLÜ
- Demirköy (Kırklareli) intrüzif kayaçlarının jeolojisi ve petrolojisi
Geology and petrology of Demirköy (Kirklareli) intrusive rocks
EZGİ ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KAĞAN KADIOĞLU
- Pelitli (Bayburt) granitoyidinin petrografik, jeokimyasal ve petrolojik özeliklerinin incelenmesi
Petrographical, geochemical and petrological investigation of the Pelitli (Bayburt) granitoid
GÖKHAN ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Jeoloji MühendisliğiGümüşhane ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH KAYGUSUZ
- Kılıçkaya (Bayburt) granitoyidi'nin petrografik, jeokimyasal ve petrolojik özeliklerinin incelenmesi
Petrographical, geochemical and petrological investigation of the Kiliçkaya (Bayburt) granitoid
MÜRŞİD ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiGümüşhane ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH KAYGUSUZ