Bulanık mantık ve istatistiksel yöntemlerle heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi: Batı Karadeniz bölgesi (Kumluca güneyi-Yenice kuzeyi)
Production of landslide susceptibility maps using fuzzy logic and statistical methods: West Black Sea region (south of Kumluca-north of Yenice)
- Tez No: 131111
- Danışmanlar: PROF. DR. CANDAN GÖKÇEOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Batı Karadeniz Bölgesi, bulanık mantık, coğrafi bilgi sistemi (CBS), faktör analizi, FULLSA, heyelan, heyelan duyarlılık haritası, istatistiksel indeks, performans analizleri, Factor analysis, FULLSA, fuzzy logic, geographical information system (GIS), landslide, landslide susceptibility map, performance analyses, statistical index, West Black Sea Region
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
BULANIK MANTIK VE İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE HEYELAN DUYARLILIK HARİTALARININ ÜRETİLMESİ: BATI KARADENİZ BÖLGESİ (KUMLUCA GÜNEYİ-YENİCE KUZEYİ) Murat Ercanoğlu Hacettepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü ÖZ Heyelan zararlarının azaltılması çalışmalarının başlangıçtaki önemli aşamalarından biri, çalışılan bölgenin heyelan envanterini ve heyelan özelliklerini yansıtacak bir veri tabanının oluşturulmasıdır. Son yıllarda coğrafi bilgi sistemlerindeki ve bilgisayar teknolojisindeki gelişmelere koşut olarak, heyelan duyarlılık, tehlike ve risk haritalaması çalışmalarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Ancak, bu haritaların hazırlanması sırasında kullanılacak parametrelerin seçimi ve değerlendirme yöntemleri üzerinde araştırmacılar arasında bir görüş birliği oluşmamıştır. Bu çalışmada, Batı Karadeniz Bölgesi'nde seçilen bir alanın heyelan duyarlılık haritalarının hazırlanması ve bu haritalarda kullanılacak parametrelerin seçimine yönelik yöntemlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, çalışma alanında gözlenen 266 adet heyelanın envanteri çıkartılarak bir veri tabanı oluşturulmuştur. Çalışmada, renk kodu atamaları, heyelan özelliklerinin belirlenmesi, matris uygulamaları gibi işlemlerin yapılabilmesi için, FULLSA adı verilen bir bilgisayar programı üretilmiştir. Heyelan oluşumunu etkileyen faktörlerin önem derecelerinin belirlenebilmesi için, parametrelere ilişkin bulanık ilişki matrisleri oluşturulmuş; çalışma alanında yamaç eğimi, topoğrafik yükseklik, yamaç şekli, yamaç eğim yönü ve bitki örtüsü parametrelerinin heyelan oluşumunda daha etkin olduğu belirlenmiştir. Belirlenen parametreler esas alınarak, istatistiksel indeks (Wi), faktör analizi ve bulanık matematik yöntemleri kullanılarak, çalışma alanı için üç farklı heyelan duyarlılık haritası üretilmiştir. Bu yöntemlerin performanslarının denetlenebilmesi için, heyelanlı alanlarla, üretilen duyarlılık haritaları arasındaki ry (ilişki değeri), RMSE (karekök ortalama hata payı) katsayıları ile birikimli yüzde değerleri hesaplanmıştır. İstatistiksel indeks, faktör analizi ve bulanık matematik yöntemleri kullanılarak hazırlanan duyarlılık haritaları için, n, değerleri sırasıyla 0.71, 0.79 ve 0.86 olarak hesaplanmıştır. RMSE değerleri ise, istatistiksel indeks yöntemi kullanılarak hazırlanan duyarlılık haritası için 0.51 iken, faktör analizi kullanılarak oluşturulan duyarlılık haritası için 0.43 ve bulanık matematik kullanılarak oluşturulan heyelan duyarlılık haritası için de 0.28 olarak elde edilmiştir. Ayrıca, üretilen heyelan duyarlılık haritaları arasında, çok yüksek heyelan duyarlılığına sahip alanları, bulanık matematik kullanılarak oluşturulan heyelan duyarlılık haritası % 70 oranında yansıtmaktadır. Bu değerlendirmelere göre, bulanık matematik kullanılarak oluşturulan duyarlılık haritasının, diğer yöntemlerle üretilen haritalara göre daha iyi bir performans gösterdiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
11 PRODUCTION OF LANDSLIDE SUSCEPTIBILITY MAPS USING FUZZY LOGIC AND STATISTICAL METHODS: WEST BLACK SEA REGION (SOUTH OF KUMLUCA-NORTH OF YENİCE) Murat Ercanoğlu Hacettepe University, Faculty of Engineering, Geological Engineering Department ABSTRACT One of the initial important stages of the landslide hazard mitigation efforts is the preparation of the landslide inventory and a database portraying the properties of landslides in the study area. In recent years, depending on the developments in geographical information systems and computer technologies, important improvements were achieved in landslide susceptibility, hazard and risk mapping studies. However, at present, there seems to be no agreement among the researchers either on the methods for or even on the parameters to be employed in landslide susceptibility maps. In this study, preparation of the landslide susceptibility maps of a selected area in the West Black Sea Region of Turkey and assessment of the methods in the selection of the input parameters to be used in the maps are aimed. For this purpose, a landslide inventory study was performed on 266 landslides observed in the area and a database was prepared. A computer program, namely FULLSA, was written to perform the operations such as color code assignments, determination of the landslide properties, matrix calculations. In order to evaluate the weights of importance of the factors contributing the landslides, fuzzy relations were used; and slope angle, topographical elevation, shape of slope, slope aspect and land cover parameters were found as the more effective parameters on the landslide occurrence. Considering the selected parameters; statistical index (Wi), factor analysis and fuzzy mathematics approaches were used to produce three different landslide susceptibility maps of the study area. To assess the performances of these methods, r^ (relation value), RMSE (root mean square error) indices and cumulative percentages between the slided areas and produced susceptibility maps were calculated, ry values are calculated as 0.71, 0.79 and 0.86 for the landslide susceptibility maps produced by statistical index method, factor analysis and fuzzy mathematics, respectively. RMSE values of the produced landslide susceptibility maps were calculated as 0.51 for statistical index method, 0.43 for factor analysis and 0.28 for fuzzy mathematics. Furthermore, landslide susceptibility map based on fuzzy mathematics represents the 70 % areal extent of the actual landslides as very high landslide susceptibility. Based on these calculations, the landslide susceptibility map produced by fuzzy mathematics exhibited a superior performance to represent the actual landslides when compared to the other maps produced.
Benzer Tezler
- Kuzey Anadolu fayı üzerinde Niksar-Suşehri arasındaki alanın CBS tabanlı heyelan duyarlılık analizi
GIS based landslide susceptibility analysis of an area (Niksar-Suşehri) on North Anatolian fault zone
GÖKHAN DEMİR
Doktora
Türkçe
2011
İnşaat MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AYTEKİN
- Les approches analytiques appliques en deploiement de fonction de qualite
Kalite işlev konuşlandırma sürecinde analitik yöntemler
SADETTİN EMRE ALPTEKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2001
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiDOÇ. DR. ERTUĞRUL KARSAK
- Yüksek plastisiteli killerin şişme potansiyelinin direkt deneylerle belirlenmesi ve karşılaştırmalı analiz
Determination of swelling potential of high plasticity clays with direct tests and a comparative study
MURAT TÜRKÖZ
Doktora
Türkçe
2007
İnşaat MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASAN TOSUN
- Tornalama işlemlerinde yüzey pürüzlülüğünün istatistiksel ve yapay zeka yöntemleriyle tahmin edilmesi
Prediction of surface roughness in turning operations using artificial intelligence and statistical methods
HARUN AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Makine MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiMakine Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLHAN ASİLTÜRK
- Müşteri odaklı sistemler için yapay sinir ağı ve bulanık çıkarım tabanlı bir karar destek sistemi yaklaşımı
An artificial neural network and fuzzy inference based decision support system approach for customer orientated systems
TUĞBA EFENDİGİL
Doktora
Türkçe
2008
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SEMİH ÖNÜT