Peyzaj değerlerinin korunmasına yönelik kırsal kalkınma modeli üzerine bir araştırma: Seben ilçesi (Bolu) Alpağut Köyü örneği
A research on rural development model aimed at conserving the landscape values: Case of Alpağut Village, Seben district (Bolu)
- Tez No: 131405
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRAN ÇELEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Ziraat, Landscape Architecture, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 316
Özet
ÖZET Doktora Tezi PEYZAJ DEĞERLERİNİN KORUNMASINA YÖNELİK KIRSAL KALKINMA MODELİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: SEBEN İLÇESİ (BOLU) ALPAĞUT KÖYÜ ÖRNEĞİ Tülay CENGİZ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Hayran ÇELEM Doğal ve kültürel potansiyelin saptanarak ekolojik yapıya uygun alan kullanımı ile sürdürülebilir kırsal kalkınma başarılabilir. Sürdürülebilir kırsal kalkınma sürecinde alan kullanım planlaması, kırsal planlama ve kırsal kalkınma arasında köprü olmalıdır. Kırsal planlama, kırsal alanlardaki toplumun yapısı ile doğal potansiyeli arasında ilişki kurarak, oluşturulan gelişmeler için bir çeşit alan kullanım planlamasıdır. Bu çalışma sürdürülebilir kırsal kalkınma için alan kullanım planlarının önemini vurgulamaktadır. Araştırmada, Seben İlçesi (Bolu) Alpağut Köyü'nün kırsal kalkınma boyutunda, alan kullanım alternatiflerinin seçim ve değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Köyün özelliklerinin gerekli kıldığı öncelikli alan kullanımı saptanmış ve çalışma örnek köy modeli yaklaşımıyla irdelenmiştir. Bu amaçla köyün, doğal kaynaklan ve sosyo-kültürel özellikleri saptanmıştır. Belirlenen çevre faktörleri ve“Hızlı Kırsal Değerlendirme”(HKD) tekniği yardımıyla alan kullanım kararları oluşturulmuştur. Yapılan çalışmalardan ve uzman görüşlerinden yararlanarak her kullanım alternatifi için faktörler seçilmiş ve“Uygunluk Değerleri”(UD) belirlenmiştir. Daha sonra çalışmayı etkileyen faktörler“Analitik Hiyerarşi Süreci”(AHS) yöntemine göre; kültürel faktörler, doğal faktörler ve alan kullanım hedef ve politikaları olarak gruplandırılmıştır. Bu faktörlerin her birinin diğerine göre göreceli ağırlıkları (öz değerleri) uzmanların verdiği puanlamalarla hesaplanmıştır. Bu çalışmada öz değerler uygunluk katsayısı olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen uygunluk değerleri ve uygunluk katsayıları Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) aracılığıyla sorgulanarak her bir kullanım için uygunluk haritaları oluşturulmuştur. AHS yöntemi sonucunda Alpağut Köyü'nde kırsal kalkınma için en uygun alan kullanım alternatifi rekreasyon-turizm olarak saptanmıştır. İkinci uygun alan kullanımı tarla ve bahçe tarımı, üçüncü uygun alan kullanımı çayır-mera olarak bulunmuştur. 2003, 302 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Alpağut, kırsal kalkınma, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), kırsal kalkınma modeli.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT PhD. Thesis A RESEARCH ON RURAL DEVELOPMENT MODEL AIMED AT CONSERVING THE LANDSCAPE VALUES: THE CASE OF ALPA?UT VILLAGE, SEBEN DISTRICT (BOLU) TDIay CENGİZ University of Ankara Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Landscape Architecture Supervisor: Prof. Dr. Hayran ÇELEM Sustainable rural development can be achieved with a land-use planning, appropriate to ecological structure, made by determining the natural and cultural potential of an area. Land-use planning should act as a bridge between the rural planning and rural development in the process of sustainable rural development. Rural planning is a kind of land-use planning for settlements formed by making a connection between the structure of communities living rural areas and the natural potential of these areas. This study emphasizes the importance of land-use planning for the sustainable development. Through the research, land-use alternatives for Alpağut Village have been determined and evaluated in the context of its rural development. The prioritised land-use required by the characteristics of the village has been identified; and the 'example village model' approach were applied to Alpağut Village. With this purpose, the natural resources and socio-cultural characteristics of the village have been identified. With the help of determined environmental factors and the“Rapid Rural Evaluation”technique, land-use decisions have been made. Benefeting from the studies carried out through this thesis study and from the opinions of experts, the factors and“Appropriateness Values”have been determined for each land-use alternative. Then, using the“Analytical Hierarchy Process”method, factors affecting the study have been grouped into three as cultural factors, natural factors, and land-use goals and politics. The relative gravity (real values) of each one of those factors has been calculated with the points given by experts. In this study, real values have been considered as“Appropriateness Coefficient”. Evaluating the calculated appropriateness values and coefficents with the help of“Geographical Information Systems”(GIS), appropriateness maps were made for each use. At the end of the study made by using the 'Analytic Hiyerarchy Process' technique, the most appropriate land-use for the rural development of Alpağut Village has been determined as recreation-tourism, and others have been identified as field and garden agriculture and meadow- pasture respectively. 2003, 302 pages KEY WORDS: Alpağut, rural development, Analytical Hierarchy Process (AHS), rural development model
Benzer Tezler
- Kırsal yerleşim peyzaj kimlik özelliklerinin tespiti, korunması ve geliştirilmesine yönelik değerlendirme matrisi önerisi
An evaluation matrix proposal for identification, preservation and development of landscape characteristics of rural settlements
MELTEM ERDEM
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELİM VELİOĞLU
- Kırsal alanların korunmasında değer tabanlı bütünleşik peyzaj planlama modelinin geliştirilmesi; Malatya örneği
Development of a value-based integrated landscape planning model for the conservation of rural areas; The case of Malatya
GAYE TAŞKAN
Doktora
Türkçe
2024
Peyzaj Mimarlığıİnönü ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ GÖRMÜŞ CENGİZ
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Ankara ili Ayaş ilçesi'nin doğal ve kültürel özelliklerinin kırsal turizm açısından değerlendirilmesi
Evaluation of natural and cultural characteristics of Ayaş district of Ankara in terms of rural tourism
ASLI CESUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR BOLLUKCU
- Gökçeada'nın kültürel peyzaj değerlerinin belirlenmesi ve korunmasına yönelik ilkeler
Determination of cultural landscape values of Gokceada and principles for the conservation
AYŞE CEREN GÜLER
Doktora
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR