Türk sanatında dört ana yön imgesi
The Image of four main directions in Turkish art
- Tez No: 137102
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAŞAR ÇORUHLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Dört Ana Yön, Türk Sanatı, Orta Asya, İmge
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 316
Özet
IV ÖZET (Türk Sanatında Dört Ana Yön İmgesi) İnançlara paralel olarak gelişen“Dört Ana Yön İmgesi”, Türk kültür ve sanatında gerek İslam öncesi dönemde ve gerekse İslam'ın kabulünden sonraki dönemde hem düşünce düzeyinde, hem de sanat üretiminde kendini hissettirmiştir. Asya Türk sanatı çerçevesinde Proto Türkler, Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar ile diğer Türk topluluklarında kabul gören evren tasavvuruna bağlı olarak gelişen dört ana yön -imgesi çevre kültürlerde kimi zaman etkileşime girerek gelişim göstermiştir. Taş -anıtlardaki ideogramlardan, yapı sanatına ve küçük sanat örneklerine dek nüfuz eden bu düşünce, Budizm'in kabulü ile özünü mandalada bulan düşünce sistemiyle örtüştürülmüştür. İslam'ın kabulünden sonra ise, hem Asya Türk sanatında hem de Anadolu Türk sanatında önemini korumuş, dört eyvanlı medreseler ile hanlar, camiler ve mezar yapılarında anlamsal ve biçimsel olarak varlığını sürdürmüştür. Küçük sanatların yanı sıra devlet ve yer isimlendirmeleri ile dilsel bağlamda kimi deyimlerde de dünya tasavvuruna bağlı olarak dört ana yön imgesinden yararlanılmıştır. İslam öncesi Asya sanatından kaynağını alan dört ana yön imgesi, sonradan edinilen inanç ve düşüncelerin içinde eritilerek varlığını bugüne dek sürdürmüştür.
Özet (Çeviri)
V SUMMARY (THE IMAGE OF FOUR MAIN DIRECTIONS IN TURKISH ART) "The image of four main directions''' which was alive in Turkish Culture and Art both in the Pre-Islamic period and after the acceptance of Islam by the Turks, had been developed in parallel with their beliefs. In the frame of Asian Turkish Art, the image of four main directions was accepted by Proto Turks, Huns, Gokturks and Uigurs as well as by other Turkish tribes. It was developed in relation vWth the cosmos imagination and by having touches with other environing cultures. This idea has penetrated into the ideograms, the architecture and the minor arts and also it has been in harmony with the thoughts-system of Budism which finds its essentials in mandala. After the acceptance of the Muslim religion by the Turks, this image has protected its importance in the Asian and Anatolian Turkish Art. At the madrasas with four ayvam, the khans, the mosques and the tombs it has survived with its symbolic meaning and its fornix The image of the four main directions had not only been used in the context of naming the states and the regions and in the minor arts, but also within the liguistic context, like idioms related to the world imagination. The image of four main directions which takes its source from the Pre-Islamic period of Asian art has lived among the beliefs of the Turks up until now. KEY WORDS: Four Main Directions, Turkish Art, Central Asia, Image.
Benzer Tezler
- Türk resim sanatındaki ekspresyonist yaklaşımların nedenselliği
The casuality of expressionist approaches in Turkish painting
İREM KONUKCU
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiIşık ÜniversitesiSanat Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM KARA SARIOĞLU
- Türk afiş sanatının gelişiminde İhap Hulusi Görey ve çağdaş Türk grafik sanatına etkisi
İhap Hulusi Görey on the development of Turkish posters art and his effects on the contemporaty Turkish graphic art
SERPİL KAZANCI YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarGiresun ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. OSMAN ALTINTAŞ
- 1923 - 1950 yılları arasında Türk resim sanatının günümüz resim sanatı eğitimine etkisi ve ortaöğretim kurumlarındaki resim derslerine yansıması
The essects of the Turkish art of painting between 1923 and 1950 on the current art education and its reflections on the painting lessons in the secondary edications institutions
SAKİNE DÜZCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL BULUT
- Ahmed Cevdet Paşa'nın Belagat-ı Osmaniyyesi transkripsiyonlu metin - indeks (s. 101 - 203)
Ahmed Cevdet Paşa's Belagat-ı Osmaniyye (s. 101 - 203) transcription text - index
FİLİZ KALYON
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. MUHSİN KALKIŞIM
- 1910-1940 yılları arasında dünyada ve Türkiye'de sanat'ın çehresi,sanat eğitimi,iktidar ve propaganda ilişkisi
Between the years of 1910 and 1940, the relation between the view of art, art education, power and propaganda in Turkey and the world
KÜBRA MÜJDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. MAHMUT ÖZTÜRK