Türk Hukukunda adli ve idari aramalar
Judicial and preventive search in Turkish Law
- Tez No: 141257
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ HAFIZOĞULLARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
ÖZET Adli arama; sanığın yakalanması, soruşturma için ispat vasıtası yani delil olabilecek nesnelerin ve müsadereye tabi eşyanın ele geçirilmesi amacıyla sanık, suç ortağı ve yataklık eden kimselerle, bunlar dışındaki diğer kimselerin üzerinde, evinde ve diğer mahallerde yapılan bir araştırma işlemidir. İdari (önleme) arama; milli güvenlik ve kamu düzeninin, genel sağlık ve genel ahlakın veya başkalarının hak ve hürriyetlerinin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, taşınması veya bulundurulması yasak olan her türlü silah, patlayıcı madde veya eşyanın tespiti amacıyla, kişilerin üstünde, aracında, özel kağıtlarında ve eşyasında yapılan araştırma işlemidir. Gerek adli gerekse idari arama hiçbir zaman başlı başına bir anlam ifade etmez. Arama geçici bir tedbirdir. Arama ile elde edilmek istenen amaçlara ulaşıldığında veya bunlara ulaşılamayacağı anlaşılınca sona ermeleri gerekir Arama koruma tedbiri konut dokunulmazlığı ve özel hayatın gizliliği haklarına müdahalede bulunmaktadır Adlî arama işlenmiş bir suça ilişkin şüphe üzerine başlamaktadır. İdari aramada kolluk belirli tip bir suçun veya suçların işlenebileceğine dair şüphe duymaktadır. Kolluk kısa veya uzun vadede suç işlenebileceğini tahmin etmekte fakat bu şüpheyi belli bir kişiye yöneltememektedir. Bu sebeple, suçun işlenebileceği yerlerde bulunan herkesi sistematik olarak aramaya tabi tutmaktadır. Gerek adli arama gerekse idari aramanın yapılabilmesi için birtakım şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar şüphe(idari arama bakımından sebep şartı) şarü, aramaya karar verme yetkisi şartı, arama zamanı, aranacak yerler ve aranacak kişi şartlandır. Adli aramaya kural olarak hakim karar vermekte, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise Cumhuriyet savcısı veya kolluk amirlerinin yazılı emriyle arama yapılabilmektedir. İdari aramaya kural olarak hakim karar vermekte, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise mahallin en büyük mülki amirinin yazılı 131emri ile arama yapılabilmektedir. Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu ve Polis Vazife Selahiyet Kanunu dışındaki diğer kanunlarda arama emri verecek kişiler ile ilgili farklı düzenlemeler bulunmaktadır. Aranacak kişiler yönünden adli arama ile idari arama arasında bazı farklar bulunmaktadır. Adli aramalarda bazı kişiler yönünden (hakim, avukat vs.) kısıtlamalar bulunmaktadır. Önleme amaçlı aramalarda ise kişiler yönünden herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Dolayısıyla hakim olsun, savcı olsun, avukat olsun herkes önleme aramasına tabi olacaktır. Hukuka uygun aramadan söz edebilmek için tüm bu şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Arama gerektiğinde zor kullanmayı gerektiren bir işlem olması sebebiyle kolluk tarafından yapılır. Ancak kolluk tarafından yapılan aramaya Cumhuriyet savcısı veya hakim de nezaret edebilir. Şartlar oluşmadan arama yapılması hukuk düzenimizde bazı sonuçlar doğurmaktadır. Bunlar:. Hukuka aykırı aramanın suç teşkil ettiği haller,. Hukuka aykırı aramanın delil yasağı teşkil ettiği haller,. Hukuka aykırı aramanın tazminat sorumluluğu doğurduğu hallerdir. Aranacak yerler yönünden adli arama ile idari arama arasında da bazı farklar bulunmaktadır. Adlî arama her yerde yapılabiliyor iken önleme aramaları konutta, yerleşim yerinde ve kamuya açık olmayan özel işyerlerinde ve eklentilerinde yapılamamaktadır. 132
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Judicial search is the kind of searching of suspects, accomplices, people who help them and people who are other than these and is searching of their homes and other districts for obtaining the objects that can be evidences of proof for interrogation and for the things to be confiscated. Administrative (preventing) search is the examination of people's themselves, their vehicles, their special documents and their belongings to maintain and to protect the national security and the public order, to protect the overall health and morals or freedom or rights of other people to prevent the crimes' commitment, to detect every kind of guns, explosive materials or objects which are forbidden to have and carry. Either judicial or administrative search does not make sense individually. Search is a temporary precaution, it should be given up when all the goals which are being tried to be obtained are reached or it is clear that it is impossible to reach these goals. Search precaution interferes to dwell immunity and secrecy of the private life. Judicial search starts because of a suspicion of a crime that had been committed. In preventive search, the law enforcement agency is having a suspicion for the commitment of a certain type of a crime or crimes. Law enforcement agency can estimate the commitment of the crimes which are long term or short term separately but cannot direct its' suspicion to a certain person. Because of this, they systematically search everyone who are present at the place where the crime can be committed. Certain conditions should be present to make either judicial or administrative search. These conditions are suspicion condition, condition of being authorized to decide on search, search time, places and people that are to be investigated. Judicial search decision is given by the judge and in case of at once searches, this can be done by the written order of the armament manager or the prosecutor. Preventive search is 133also decided by the judge and in case of at once searches; it can be done by the written order of the head of the public administration. There are different regulations about the people who will order search at the other laws except Criminal Trial Procedure Act and Act on Police Mission and Authorities. By means of people to be searched, there are some differences between judicial search and preventive search. In judicial searches, there are some restrictions because of people. Because of this, someone's being a judge, a prosecutor or a lawyer does not give the people the chance of not participating in preventive search. To talk about search that is compliant with the law, all these conditions should be maintained. Search is performed by the armament because of its' being a process that can be need straining. But it can also be done under the surveillance of the prosecutor or the judge. It may cause some conclusions if a search is performed unless the necessary conditions occur. These are:. Cases in which kind of searches that are not allowed by law take place,. Cases in which kind of searches that are not allowed by law may lead to prohibited proofs,. Cases in which kind of searches that are not allowed by law cause compensation responsibility. There are also some differences between judicial search and preventive search by means of places to be searched, judicial search can be performed everywhere; however preventive search cannot be performed at houses, at rural areas, at private offices closed to the public and at the premises. 134
Benzer Tezler
- Suçluların iadesi
Extradition
BAHRİ TUĞCAN KOLBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR MEMİŞ KARTAL
- Gümrük vergilerinde uzlaşma kurumunun vergilendirme süreci bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of customs duties reconciliation institution in the context of the taxation process
ÖMER BATUR
- Türk Hukukunda adli ve önleme amaçlı telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi
Interception of communication for forensic and preventivepurpose under Turkish Law
MERT GÜMÜŞAY