Retrogresyon ve yeniden yaşlandırma uygulanmış 2014 ve 7075 kalite aluminyum alaşımlarının mekanik ve korozyon özelliklerinin incelenmesi
Investigation of mechanical and corrosion properties of retrogressed and reaged 2014 and 7075 quality aluminium alloys
- Tez No: 143113
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÇİMENOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Malzeme Bilimi ve Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Bu tez çalışmasında T6 temper durumunda temin edilen 2014 ve 7075 kalite alüminyum saclara, RRA ısıl işlemi uygulanmış ve bu işlemin alaşımların mekanik ve korozyon özelliklerine etkisi incelenmiştir. Mekanik deneyler kapsamında, sertlik ve dayanım gibi temel mekanik özelliklerin yanı sıra, darbe direnci ve kuru ortam aşınma davranışı incelenmiştir. T6 ve RRA koşulundaki alaşımların korozyon özellikleri ise, 30g/l NaCl +10 ml/1 HC1 ortamında yapılan tanelerarası korozyon, gerilmeli korozyon çatlaması ve korozyonlu aşınma deneyleri ile incelenmiştir. Retrogresyon sıcaklığı, 2014 alüminyum alaşımları için 240, 300, 340 ve 380°C, 7075 alüminyum alaşımları için ise 170, 220, 240 ve 380°C olarak seçilmiş, her iki alaşıma da söz konusu sıcaklıklarda 15 saniye - 60 dakika arasında farklı sürelerde retrogresyon işlemi uygulanmıştır. Retrogresyon sonrası yapılan yeniden yaşlandırma işlemleri, ilgili alaşımın T6 temperi için önerilen koşullar göz önüne alınarak, 2014 alaşımları için 160°C'de 18 saat, 7075 alaşımları için 120°C'de 24 saat olarak uygulanmıştır. Mekanik ve korozyon deneyi sonuçları beraberce değerlendirildiğinde, 2014 alaşımlarında retrogresyon sıcaklık ve süresinin artmasıyla sertlik ve dayanım sürekli azalırken tokluk artmaktadır. Tanelerarası korozyon direnci, retrogresyon sıcaklığına bağlı olarak artmış, en yüksek tanelerarası korozyon direnci 380°C'de 180 saniye retrogresyon sonrası yemden yaşlandırmayla elde edilmiştir. Ancak bu RRA koşulunda, sertlik ve dayanım önemli oranda azalmıştır. 2014 alaşımında sertlik ve dayanımdan aşın fedakarlık yapılmadan korozyon direncinde önemli bir artış sağlanamadığından, RRA işleminin T6 temperine tercih edilmesi uygun görülmemiştir. 7075 alaşımlarında ise, RRA işlemiyle belirli retrogresyon sıcaklık ve sürelerinde T6 temper durumuna göre daha üstün özellikler elde edilmiştir. RRA uygulanan alaşımlar içerisinde en yüksek korozyon direnci, 220°C retrogresyon sıcaklığında 60 saniye retrogresyon uygulandıktan sonra yeniden yaşlandırılan alaşımda elde edilmiştir. Bu koşullarda yapılan RRA işlemi, T6 temperine nazaran sertlik, dayanım ve süneklikte önemli bir değişme olmaksızın, tanelerarası korozyon ve gerilmeli korozyon çatlaması dirençlerinde sırası ile % 100 ve % 65 oranlarında artış sağlamış, ancak korozif ortam aşınma direncini % 30 oranında azalmıştır. T6 temperine kıyasla söz konusu RRA koşullan, alaşımın darbe direncini % 100, kuru ortam aşınma direncini % 20 düzeyinde artırmıştır. 7075 alüminyum alaşımında en yüksek sertlik, 170°C'de 60 saniye retrogresyon sonrası yeniden yaşlandınlan numunelerde elde edilmiştir. Bu numunelerde, T6 temperine nazaran dayanımda önemli bir değişme olmaksızın, tanelerarası korozyon direncinde % 55, gerilmeli korozyon çatlaması direncinde ise % 85 oranında artış elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the effect of RRA treatment on mechanical and corrosion properties of 2014 and 7075 quality aluminium alloys has been investigated. 2014 and 7075 alloys which were received in T6 tempered condition were retrogressed at 240, 300, 340 and 380°C and 170, 220, 240 and 380°C, respectively, for different durations between 15 second and 60 minutes. Subsequent reageing was made at T6 ageing condition of the relevant alloy. Mechanical properties of the alloys were evaluated with hardness and tensile tests, as well as Charpy V-notch impact tests and dry sliding wear tests. Corrosion properties were examined with intergranular corrosion, stress corrosion cracking and corrosion wear tests in a corrosive solution containing 30g/lNaCl + 10ml/lHCl. Hardness and strength of RRA treated 2014 alloy progressively decreased, but toughness increased as the retrogression temperature and time increased. Highest hardness was obtained after retrogression at 240°C for 60 second prior to reaging, which significantly reduced the intergranular corrosion resistance. Intergranular corrosion susceptibility decreased in parallel to the retrogression temperature, and the best intergranular corrosion resistance was obtained upon retrogression at 380°C for 180 seconds. However, this RRA condition gave the alloys much lower hardness and strength values. Since improved corrosion resistance of RRA treated alloys were not accompanied with improvement of hardness and strength, it is finally concluded that RRA treatment is not a suitable alternative to T6 temper for 2014 alloy. RRA treated 7075 alloy exhibited better mechanical and/or corrosion properties than T6 temper in a wide range of retrogression temperature and time. Highest hardness was obtained after retrogression at 170°C for 60 seconds. RRA treatment improves the intergranular corrosion and stress corrosion cracking resistance of 7075 alloys about 55% and 85%, respectively, without any significant change in strength. On the other hand, among the RRA treated 7075 alloys, best intergranular corrosion and stress corrosion cracking resistance without any significant drop in hardness, strength and ductility has been obtained by retrogression at 220°C for 60 seconds prior to reageing. Improvement in corrosion resistance of that alloy was very impressive with respect to T6 temper condition. RRA condition, which achieved excellent corrosion resistance, increased the impact resistance and dry sliding wear resistance about 100% and 20%, respectively, but decreased corrosion wear resistance about 30%, as compared with T6 temper condition.
Benzer Tezler
- Effect of intermediate deformation on formability parameters of retrogression and reaged (RRA) 7075 alloy
Retrogresyon ve yeniden yaşlandırma (RRA) uygulanmış 7075 alaşımının şekillendirilebilirlik parametrelerine ara deformasyon işleminin etkisi
ARMIN RASHIDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT BAYDOĞAN
- Akışla şekillendirme uygulanmış AA7075 kalite alüminyum alaşımının mekanik ve korozyon özelliklerine retrogresyon ve yeniden yaşlandırma işleminin etkisi
The effect of retrogression and reaging heat treatment on the mechanical and corrosion properties of a flow formed AA7075 aluminum alloy
EDA URAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT BAYDOĞAN
- 8090 Al-Li alaşımında retrogresyon ardından yeniden yaşlandırma işleminin yorulma özelliklerine etkisi
Effects of retrogression and reaging on fatigue properties of 8090 Al-Li alloy
ALİ ÖZGÜR ILGAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET DEMİRKOL
- Aa7075 alüminyum alaşımında yaşlandırma ve yeniden çözeltiye alma sonrası yeniden yaşlandırma (RRA) işlemleri ile özellik değişimlerinin incelenmesi
Investigation of property changes with aging and retrogression and reaging (RRA) treatment in aa7075 alloy
GÖKHAN ÖZER
Doktora
Türkçe
2017
Metalurji MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARAASLAN
- 7075 alüminyum alaşımında basamaklı yaşlandırma ile özelliklerini kontrol imkanları
Possibilities of controlling the properties of 7075 aluminium alloy with step aging process
EMİR ERDAL YÜKSEL