Anadolu'da kadın portreleri
Women portraits in Anatolia
- Tez No: 159183
- Danışmanlar: PROF. HÜSAMETTİN KOÇAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
ÖZET Anadolu'da kadın yüzleri, çeşitli malzeme ve tekniklerle oluşturulmuş olan, kadının yüzleri ve ifadelerinden, onları algılamaya ve anlamaya çalışan, nasıl tanımlandığına ilişkin ipuçlarıyla çeşitli bulgulara ulaşabilmeyi deneyen bir incelemedir. İlk dönem kadına ilişkin yontulara baktığımızda, yüzün öğeleri yalnızca birer belirti olarak tanımlanmış görülmektedir. Bunun nedeni, kadının tümel algılanması ve bu tümelliğin doğurganlık özelliğine vurgusu olabilir. Bu tanımsızlık özellikle verilmiş ve tanrıya-tanrılara ya da kutsal olana ait gizemlilik korunmaya çalışılmış olabilir. Belki de ilk dönem insanının birçok şeyi ayrıntılardan uzak algılayışı ve yorumlayışı böyle bir sonuç çıkarmıştır. İlk insanların teknik bilgiden yoksun olmaları da bu nedenler arasındadır. Tek tanrılı dönemlere geçildiğinde, kadın betimlerinde karşımıza çıkan, birçok farklı Meryem yüzü görmekteyiz. Meryem farklı yüzlerle karşımıza çıkıyor olmasına rağmen bizi aynı masumiyete ve kutsallığa inandıran şey nedir? Bu noktada bizi simgenin değil öykünün neye inandırdığı önem taşımıyor mu? Yüzün aynı isimle farklı kullanımlarının Kibele'den başlayarak, Meryem'e uzanan yolculuğu, kutsallığın yüzden uzak olarak verilmesi yüz tasvirinin, buna bağlı olarakta kişinin değil, soyut olanın, varlığın yüceltilmesi sonucuna götürür bizi. Kadın yüzü uğur, bereket, ve tılsım simgesi de olmuştur. İlk dönemlerde karşımıza çıkan ve boyuna asıldığında uğur getirdiğine inanılan kadın başı, halk arasında varlığına inanılan, hikayelerde anlatılan Şahmaran, Medusa, Ahminelaşk birer sembol olarak kullanılmıştır. mOsmanlı'nın son dönemlerinde resmedilmiş sultan portrelerinde, kadın yüzünün statüyü de simgelediği görülüyor. O dönemlerde batıda egemen olan portre geleneğinin etkileri ile yapılmış olan bu portrelerde kadın, durağan, ciddi ve kendinden emin bir ruh haline sahip olduğunu düşündüren ifadesiyle karşımıza çıkar. Walter Benjamin:“Portre, üzerinden birkaç nesil geçtikten sonra, sadece ressamın sanatına tanıklık eden birşeydir. Portreler, yapıldığı dönemde portresi yapılan kişi üzerinden etki alanı oluşturur.”* diyor. Bu portreler de yapıldıkları dönemde bu etkiyi sağlamış olmalı. Osmanlı'nın son döneminde Batılı tarzda resim geleneği ile yetişmiş ressamlarımız farklı fikirlere açıktır. Gizlenmek istenen kadın yüzünü ressam açar. Saklanmadan, gerçekle yüzyüze gelme dönemi başlar. Kadım yakından görme ve gösterme dönemi başlar. Kadın günlük hayatın içinde olduğu gibi resmedilir. Kadın toplumsal değişimler içinde farklı tekniklerle karşımıza çıkıyor. Sosyal ve kültürel olaylarla etkileşim içinde gelişen sanat, bize her dönemde farklı tekniklerle kadım anlatıyor. Bazen kadını idolleştiriyor, bazen gizliyor, bazen gerçeğiyle karşımıza çıkarıyor. Bu durum ortaya koyuyor ki; kadın yüzü insanın kabulüne ilişkin bakış açısıyla şekilleniyor. IV
Özet (Çeviri)
SUMMARY This thesis is an investigation that attempts to perceive and understand women and tries to arrive a diagnosis based on the clues as to how they are identified through women's faces and expressions in various forms of art. When we look at figures of women from prehistoric period, the components of the women face are only vaguely defined. This might be because, women are perceived in their entirety and this entirety is characterized by women's fertility. Thus the above-mentioned vagueness is consciously given to provide a sense of mystery that could only belong to god/gods or the sacred. On the other hand, the vagueness might be because prehistoric people perceive and interpret things without details. Moreover, prehistoric people's deficiency in technical knowledge might as well contribute to the same end. In the monotheistic period, we encounter many different faces of Mary in women's descriptions. Yet what is it that makes us believe in the same innocence and sacredness that one comes across in each of these different faces of Mary? At this point, isn't what the story convinces us to believe more important than the symbol does? In relation to that, different uses of the face under the same title from Kybele to Mary and the representation of sacred regardless of representation of the face leads us to conclude that the depiction of face is not a description of an individual but indeed the reification of an abstract notion. Women face also symbolizes luck, fertility, and charm. Hence, figures of women's head from prehistoric period that are used as necklaces and the figures of women such as Sahmaran, Medusa, Ahminelask that are depicted in folk stories are all used as symbols. During the last period of Ottoman Empire, the portraits of the sultans illustrate women's faces as symbols of status. In those portraits which are painted with the effects of tradition of those times, women's expressions make us think that they look decent, serious, and have self-confident spirits. Walter Benjamin says“Portrait, after a couple of generations pass over, is just something which serves as the witness of the artists' art.Portraits possess an influence over the individual whose portrait is painted.”These portraits must have given that impression. Our artists who have been educated in the western art tradition are open to different to ideas. Artist opens the face of the woman who wants to hide it. A period starts where artists face the reality without hiding; they start seeing the woman from a closer proximity and paint through this close proximity. Woman is painted as she is in casual life. Woman appears through artist's different techniques within the context of social change. Art, changing with social and cultural events, illustrates woman in different techniques in different periods of time. It sometimes idolizes woman, sometimes hides, sometimes shows the woman within all her entirety. This situation implies that woman face is shaped by the perception of individuals. VI
Benzer Tezler
- Flaviuslar ve Traian dönemleri Anadolu portre sanatı
Flavians and Traianus periods Anatolia portrait art
YAŞAR ARLI
- Nuri İyem'in eserlerinde kadın portreleri
Portraits of women in Nuri İyem's works
ÇİĞDEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarGiresun ÜniversitesiResim ve Baskı Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. TOLGA AKALIN
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Artuklu sikkelerinde yazı ve süsleme kompozisyonu
Writing and decoration compozitions on Artuqid coins
RAMAZAN UYKUR
- Arykanda Antik Kenti'nin Hellenistik ve Roma dönemi plastik sanatı (1971-2018)
Hellenistic and Roman plastic art of the Ancient City of Arykanda (1971-2018)
UTKU ARINÇ