Hadîste derlemecilik devrinin başlaması ve Ûşi'nin Nisâb'ül-Ahbâr'ı
The beginning of hadith compilation stage and Ushi's Nisab al-Akhbar
- Tez No: 162068
- Danışmanlar: PROF.DR. ALİ YARDIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 511
Özet
ÖZET Araştırmamız, derlemecilik devri olarak nitelendirdiğimiz ve ilk örneklerine hicrî V. asrın başlarında rastladığımız metinli hadis mecmualarının; şekil, muhteva, tertîb, tasnif, eser ve târihî değer açısından yerinin tesbîtini konu edinmiştir. Hicrî beşinci asrın başlarında, metinli hadîs mecmuaları üzerinde yapılan çalışmalar, ilk asırdakilerden farklı bir mâhiyet kazanmıştır. Derlemecilik Devri eserleri'nin gayesi, rivayet sisteminin esâslarına uygun olarak, şahıslardan senedleriyle hadîsleri alıp, onları tasnîf etmek ve kitap haline getirmek değil, söz konusu malzemeyi işlemek, ona kullanım rahatlığı sağlamak, pratik değer kazandırmak ve ondan istifâdeyi en üst sınıra çıkarmak (vs. vs...) olmuştur. Bilindiği üzere, Hazret-i Peygamber döneminde hadis ve sünnet, bir bilgi kay nağı olarak, daha çok pratik değer ifâde etmiştir. Bu dönemde bilgi'ye, tabiatıyla sistematik bir değer sınırlaması veya sınıflaması getirilmemiştir. Bu anlamda hadis, dinî bilginin önemli bir parçasını teşkil eder olmuş, ferd ve toplum bazında ise, hayâta geçirilmesi gereken bir değer olarak telakki edilmiştir. Derle mecilik devri anlayışı, bu anlamda, ilk devrin hadis anlayışını canlandırma faali yeti şeklinde anlaşılabilir. Çalışmanın teorik sonuçlarını pratikte yakından izlemek için Sirâceddîn Ali b. Osman el-Uşî (ö. 575/1 179)'nin 100 konulu, her konunun alt başlığında 10'ar hadîs bulunan, 15 kaynaktan senedleri atılarak derlenip, her birine birer rumuz verilerek kaynakları gösterilen, 1000 hadîsten müteşekkil Nisâb'ül-Ahbâr li-Tezkiret'il- Ahyârhn edisyon kritiği ve ilâveten yöntem açısından kaynaklarının değerlendirilmesi yapılmıştır. Neticede, 'derleme türü eserler' hakkında tutarlı ve isabetli olmayan değerlendirmelere sevketmiş ve son derece zengin olan bu litaratürün, ne seyri sağlıklı bir şekilde takip edilebilmiş, ne de bu litaratürün teşekkülünü hazırlayan târihî zihniyetin tahlili yapılabilmiştir. Şüphesiz ki, bu çalışma, derlemecilik devrindeki metinli hadîs mecmualarını net bir şekilde anlamamızı sağlayacağından ehemmiyeti hâizdir. Çalışmanın, bu literatürün içinde vucûd bulduğu tarihsel bağlamı tahlil etmede yardımcı olacağını düşünüyoruz. VI
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Our research is aimed at discovering the place of textual hadith collections, which could be firstly seen in the beginnings of the compilation stage, in terms of their form, content, composition, classification, and historical value. In the beginnings of the fifth year of the Hegira, works on textual hadith collections had a different nature from those produced in the first century. The objective of the works produced in the compilation stage was not only to classify and compile them into a book by receiving the Prophetic traditions from transmit ters in accord with the principles of transmittion system, but also to work on them, give them practical accessibility and value, and attain the highest available level of profit from them. It is well known that hadith and tradition (Sunnah), as a source of knowl edge, had a practical value in the age of the Prophet. During that age, there has been no systematical value limitation or classification for knowledge. Within this context, hadith formed the important part of religious knowledge, and was consid ered of value that should be applied to the daily life, both for individuals and for society. In order to take into account the practical results of this study, we have ed ited and criticized Nisâb al-Akhbâr li-Tazkirat al-Akhyâr written by Siraj al-Din Ali b. Uthmân al-Ushl (d. 575/1 179), and in addition to this, we have also evaluated its sources from the methodical point of view. This work consists of 1000 hadiths; each had a symbolic name, compiled from 15 sources and were introduced under 100 subject-matters, consisting of 10 hadiths each. Needless to say that this work is one of great importance to give us a clear understanding of the textual hadith collections in which compilation stage. We can say that it will also help us to analyze the historical context in which this literature was produced. VII
Benzer Tezler
- Hadiste metin tenkidi prensibi olarak tarihevakıaya aykırılık
Disagreement principle to history-event from text criticism methods in hadith
ALİ ARSLAN
Doktora
Türkçe
2007
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN GÜNER
- Hadiste metin tenkidi ilkesi olarak pozitif bilimlere aykırılık
As the principle of text criticism at hadith (tradition) disagreement to positive sciences
OSMAN ORUÇHAN
Doktora
Türkçe
2005
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAYRİ KIRBAŞOĞLU
- Hadiste ref problemi (mevkuf ve maktu hadislerin Rasulullah'a izafesi)
The raf problem in the science of hadith (the problem of tracing back mavguf and maktu rivayets to Muhaammed)
YUSUF SUİÇMEZ
Doktora
Türkçe
2005
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ KIRBAŞIOĞLU
- البلاغة في الحديث بين الإعمال والإهمال
Hadiste imal ve ihmal arasındaki belâgat / Rhetoric in the conversation between implementation and neglect
FADI ALAHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REFAA YILDIRIM
- Hadiste vaaz, kıssacılık ve kussas
Başlık çevirisi yok
HASAN CİRİT
Doktora
Türkçe
1997
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. YAŞAR KANDEMİR