Çatalca-İstanbul Bölgesi'nde yeraltısuyu araştırması ve hidrojeolojik yapısının jeofizik yöntemlerle araştırılması
Investigation of groundwater in Çatalca-İstanbul Region and investigation of hydrogeological structure with geophysical methods
- Tez No: 172129
- Danışmanlar: DOÇ.DR. GÜLÇİN ÖZÜRLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
ÇATALCA - İSTANBUL BÖLGESİ'NDE YERALTISUYU ARAŞTIRMASI VE HİDROJEOLOJİK YAPISININ JEOFİZİK YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI Günümüzde, sanayileşmenin, kentleşmenin ve buna bağlı olarak nüfûsun artmasıyla yeraltısuyu araştırmaları ve hidrojeolojik haritalamanın önemi açığa çıkmaktadır. Yeraltısuyuna duyulan İhtiyaç, en değerli doğal kaynağın insanlar tarafından bilinçsizce kullanılarak dış etmenlerle kirletilerek kalitesinin bozulmasına yolaçılmaktadır. Çatalca - İstanbul Bölgesi'nde su ihtiyacı bölgedeki yeraltısuyu kaynaklarından sağlanmaktadır. Ancak bölgede mevcut olan taşocaklarının kullandığı kimyasallarla kirletilmeye yüz tutmuştur. Tez çalışması kapsamında, Çatalca Muratbey Bölgesi'nde karstik kaynaklardaki suların sınırlarının ve kalitesinin araştırılması amacıyla bölgede hidrojeolojik amaçlı jeofizik yöntemlerden elektrik ve elektromanyetik yöntemler uygulanmıştır. Ayrıca Çakıltepe'de jeolojik bilgiler ışığında süreksizliklerin araştırılması amacıyla da lisans dersi kapsamında alman elektrik ve elektromanyetik verilerden de yararlanılarak sonuca gidilmiştir. Elektrik ve elektromanyetik yöntemler sığ jeolojik yapı araştırmalarında, yaygın olarak kullanılmaktadır. İki yöntemin ölçüm tekniklerinin birbirinden farklı olmasından dolayı yöntemlerin karşılıklı üstünlükleri ve tamamlayıcı özelliklerinden yararlanılmıştır. Elektromanyetik yöntemlerden, Geçici Elektromanyetik Yöntem (Transient Electromagnetic Method - TEM), Çok Alçak Frekanlı Elektromanyetik Yöntem (Very-Low Electromagnetic Method - VLF-EM) ve Doğru Akım Özdirenç Yöntemler ile (Direct Current Resistivity Method) Düşey Elektrik Sondaj (DES) ve Wenner kaydırma ölçümleri yapılmıştır. Elde edilen yerelektrik bilgiler doğrudan yer katmanlarının özdirenci ile ilişkilidir. Bu nedenle DES ve TEM yöntemlerinin ortak çözümü yapılarak bölgeye ait ilk defa yerelektrik bilgisi elde edilmiştir. Çatalca - Muratbey Bölgesi'nde 11 istasyonda DES (Düşey Elektrik Sondaj), 8 istasyonda TEM, Çatalca - Çakıltepe'de 1 profil boyunca VLF-Elektromanyetik ve 3 profil boyunca Wenner kaydırma verileri toplanmıştır. Toplanan DES ve TEM verilerinin bir boyutlu ters çözümü yapılarak çalışma alanının yerelektrik kesitleri hazırlanmıştır. Bölgenin doğusunda yapılan 3 istasyon DES ve 1 istasyon TEM ölçümlerinde sağlıklı sonuçlar alınamadığından dolayı hazırlanan kesitlerde kullanılmamıştır. Bununla birlikte yeraltı ile ilgili daha gerçekçi bir model elde edebilmek için DES verilerin iki boyutlu modellemesi bu çalışma kapsamında yapılmıştır. Ayrıca TEM ve DES verilerinin ortak ters çözümünden elde edilen yer modellerinin litoloji ile olan uyumu incelenmiştir. Bölgede bulunan kaynaktan daha önceden yapılmış olan analiz sonuçları (2001-2002) ile yalan zamanda (2004-2005) taşocağı içinde açılmış olan kuyudan ve kuyu açılımı sonrasında kaynaktan alınan suyun analizleri karşılaştırılmıştır. Buna göre kuyu açılımından sonra ölçülen nitrat (NC
Özet (Çeviri)
INVESTIGATION OF GROUNDWATER IN ÇATALCA - ISTANBUL REGION AND INVESTIGATION OF HYDROGEOLOGICAL STRUCTURE WITH GEOPHYSICAL METHODS The importance of groundwater researchs and hydrogeologic maping are increasing day by day due to the effect of industrialization, urbanization and augmentation of the populatin related to it. The need for ground water causes this most precious resource, to be used in insensible methods, and to be polluted by humans. The need of ground of water in Catalca-Istanbul Region is provided by the resources nearby. But it's getting polluted by the current mines, which uses unhealthy chemicals. Within the thesis study, the electric and electromagnetic methods are used for the research about the quality and limitations of ground water resources in Çatalca Muratbey Region. In addition, electrical and electromagnetics data that are measured by graduate students for investigation of the discontinuities according to geological data are used in Çakıltepe. The electric and electromagnetic methods are used often in shallow geologic structural researchs. Because the difference of measurement ways of these two methods, their advantages over each other and their complementary characteristics are used. Transient Electromagnetic Method(TEM), Very-Low Electromagnetic Method(VLF-EM), and Direct Current Resistivity (DC) methods with Vertical Electrical Sounding andWenner measurement are made as electromagnetic methods. The geoelectrical data obtained is directly related to the resistivity of ground layers. Therefore, The first geoelectrical data is obtained by making the collective resolvement of DES and TEM methods. The data, of DES at 1 1 stations, of TEM at 8 stations, of VLF-EM along 1 profile at Catalca-Cakiltepe, and of Wenner along 3 profiles are obtained in Catalca-Muratbey Region. By making one-dimensional joint inversion of TEM data, the geoelectrical section of working area is obtained. In addition, for having a more realistic model of underground, two-dimensional modelization of DES data are made. Furthermore, the congruity between ground models, which are obtained by the common joint inversions of TEM and DES datas, and lithology are examined. Sample analysis which were collected from the source between the years at 2001-2002 and data of well and source after than from drilling well in rriining site between the years at 2004-2005 are composed. According to this comparison, It's seen that nitrate and electrical cunductivity values are out of standarts after the openning of the pit. This result may be considered as the beginning of water pollution. Due to Wenner and VLF-EM datas, the location and slope of the discontinuity at Cakiltepe are determined. Furtherfore, current density - depth maps are obtained with filtering of VLF-EM data and its results are supported the results that are obtained with geoelectrical methods. By making measurements in different frequencies, a depth approach could be made for the discontinuity in this region. As a result, the hydrogeologic structure, fracture and discontinuities of the region is defined according to the geologic, hydrogeologic and hydrochemical researchs based on geophysical measurements. xii1. GİRİŞ Çatalca Bölgesi, Marmara Bölgesi'nin Trakya Alt Bölgesinde, İstanbul iline bağlı ve İstanbul belediye sınırlarına yeni dahil edilmiş, yüzölçümü 1593 km olarak İstanbul'un alan olarak en büyük ilçesidir. Muratbey Bölgesinde, İstanbul sınırlarına yeni katılmasıyla birlikte artan nüfusuyla birlikte su ihtiyacı ve yeraltısuyu kaynaklarının önemi her geçen gün artmaktadır. Kırklareli kireçtaşı formasyonunun hakim olduğu bölgede su ihtiyacı, formasyonun jeolojik özelliğinden kaynaklanarak oluşan karstik erime boşluklarında biriken sulardan oluşan karstik kaynaklardan yararlamlmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Çatalca Bölgesi'nde yeralan karstik bir kaynağın jeofizik yöntemlerle araştırılarak hidrojeolojik yapışırım elde edilmesidir. Araştırma alanında bulunan taşocağı ve onun dışında kalan ekili alanlarda ölçüm yapma zorluğu nedeniyle sınırlı sayıda ölçüm yapılmıştır. Hidrojeolojik haritalamalarda ana unsurlardan biri olan süreksizlik/kırık araştırması amacıyla yine aynı bölgede yaklaşık 3 km uzaklıktaki bir kırık ile ilgili değerlendirmeler bu çalışma kapsamına alınmıştır. Dolayısıyla, Çatalca Bölgesi'ndeki çalışmalar Muratbey Bölgesi ve Çakıltepe olmak üzere iki lokasyonda yürütülmüştür. Bu yüksek lisans tezi kapsamında Çatalca-Muratbey Bölgesi'nde 1 1 istasyon doğru akım elektrik yöntem ile düşey elektrik sondaj (DES) ve 8 istasyonda geçici elektromanyetik yöntem (TEM) ölçümleri yapılmıştır. Ülkemizde doğru akım elektrik yönteminin yeraltısuyu araştırmalarmdaki uygulamaları oldukça fazla olmasına karşın TEM yönteminin tarihi çok yenidir. TEM ölçümleri bölümümüzde bulunan Sirotem MklII cihazıyla bu çalışma yazan tarafından gerçekleştirilmiştir. DES verilerinin RES2DINV programı (Löke, 2000) ile iki boyutlu (2B) ve Türkoğlu (2003) tarafından yazılan TEM verilerinin ters çözümünü hesaplayan programı ile bir boyutlu (IB) değerlendirilmesiyle çalışma alanına ait özdirenç bilgilerini içeren yerelektrik kesitleri hazırlanmıştır. Ayrıca Çatalca-Çakıltepe'de önceden yapılan 1 profil boyunca VLF-Elektromanyetik ve 3 profil boyunca Wenner kaydırma verileri değerlendirmeye alınmıştır.
Benzer Tezler
- Yıldız (Istranca) dağları Güneydoğu aklanının hidrografyası
Hydrography of the southeastern basin of Yıldız (Istranca) mountains
SEHER KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATİLLA KARATAŞ
- İstanbul Çatalca bölgesi faylarının manyetotelürik yöntemle incelenmesi
Investigation of Istanbul Çatalca region faults by magnetotelluric method
GÖKHAN KARCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSAN GÜRER
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT TANK
- Yüzey kentsel ısı adası yoğunluğu ve kırılganlığının araştırılması: İstanbul metropoliten bölgesi için çok boyutlu bir yaklaşım
Investigating surface urban heat island intensity and vulnerability: a multidimensional approach for istanbul metropolitan area
YUSUF EMİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN MURAT ÇELİK
- Çatalca ilçesi'nin coğrafi potansiyeli ve sürdürülebilir arazi kullanımı
Sustainable land use and geographical potential of Çatalca district
EMRE DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİYE GARİPAĞAOĞLU