Türkiye kamu yatırım ihalelerinde indirim oranlarını etkileyen faktörler ve sistemin iyileştirilmesine yönelik yaklaşımlar
The Factors that affect bid reduction in Turkish public investment bids and approaches towards project management system improvement
- Tez No: 184483
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCÜMENT KÖKSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Planlama, ihale usulü, ihale indirim oranı, sözleşme usulü, müteahhitlik karnesi.xii
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Ülkemizde ekonominin lokomotif sektörü olan inşaat sektöründe en büyük işverenin kamuolduğu bilinen bir gerçektir. Kamu yatırım projeleri; yürürlükteki mevzuata (2886 sayılıDevlet İhale Yasası, yönetmelikler, şartnameler, genelgeler, vb) göre proje yönetimkapsamındaki temel süreçler olan planlama, örgütleme, yürütme ve denetimi yapan kamupersoneli ile yükleniciler tarafından gerçekleştirilmektedir.Gelişmekte olan ülkemizde son yıllarda kamu yatırım ihalelerinde ihale indirim oranlarıçok yüksek (%40 ve daha yüksek oranlar) olmaktadır.Başka bir deyişle, kamu yatırımprojelerinin yapımı, yükleniciler tarafından, maliyetin çok altında bir ihale bedeliyleüstlenilmektedir. Yüksek ihale indirim oranları ile ihale edilen kamu yatırım projeleriverilen sürede, ön görülen bütçe sınırları içinde kalınarak ve istenilen kalitedegerçekleşebiliyorsa, bu ihale bedeli, en ekonomik maliyettir ve proje yönetimi açısından daamaca ulaşılmış demektir Eğer yüksek ihale indirim oranları ile ihale edilen yatırımprojeleri verilen sürede, ön görülen bütçe sınırları içinde kalınarak istenilen kalitedegerçekleşemiyorsa, bu ihale bedeli en ekonomik maliyet değildir.291 adet yatırım projesinde yapılan incelemede, kamu yatırım projelerinin yüksek ihaleindirim oranları ile ihale edildikleri görülmüştür. Projelerin planlanmasından işletmeyeaçılmasına kadar olan süreç genellikle çok uzun olmakta ve maliyetlerde büyük sapmalarmeydana gelmektedir. İhale indirim oranı ile maliyet artışı arasında kuvvetli bir ilişkiolduğu saptanmıştır. Kamu yatırım projelerini gerçekleştiren 99 adet yüklenici ile yapılananket çalışmasının değerlendirilmesi sonucu, yüklenicilerin %25'inin taşeronlukla,%40'ının karne devir alarak yüklenici olmuş şirketler olduğu görülmüştür. İhale indirimoranları maliyet hesabı yapılarak değil, işi almak için gerekli indirim oranı tahmin edilerektespit edilmektedir. İhale indirim oranını tespit etme şekli ile müteahhitlik karnesine sahipolma şekli arasında kuvvetli bir ilişki olduğu saptanmıştır. Karne devir alan yükleniciler,devir aldıkları karnenin geçerlik süresi içinde, yüksek indirimle de olsa mutlaka en az bir işalmak, o işleri tamamlayıp, alacakları iş bitirme belgeleri ile yüklenici karnesi çıkarıpmüteahhit olmak istedikleri ortaya çıkmıştır. Ehil olmayan yükleniciler tarafından, işin,maliyetin altında bir ihale bedeli ile yapımının üstlenilmesi, kamu yatırımlarının kalitesizyapılmasına yol açmaktadır. Yüksek ihale indirim oranları ile ihale edilen kamu yatırımprojeleri verilen sürede, ön görülen bütçe sınırları içinde kalınarak ve istenilen kalitedegerçekleşmediğinden, bu ihale bedelinin, en ekonomik maliyet olmadığı ispatlanmıştır.Ülkemiz kıt kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması, yatırımlardan elde edilecek sosyalfaydanın topluma en kısa sürede sunulması için projelerin öngörülen süre, bütçe veistenilen kalitede gerçekleştirilmesi gerekir. Bu amaçla, araştırma sonucu elde edilenveriler kullanılarak, projelerin yatırım programına alınması (Cook & Seiford), planlanması,sözleşme usulü, ihale usulü, yüklenici olma koşulları ve yüklenici seçimi (AHP) vedenetim hizmetlerini en iyi gerçekleyen bir proje yönetim modeli sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The government is the primary employer in the Turkish construction sector which is thedriving force behind the economy. Public investment projects are carried out according tothe law in force (State Bidding Law 2886, regulations, contract terms, governmentcirculars etc.) by the contractor and the personnel who take part in the planning,organization, administration and inspection phases of project management.In recent years, price reduction percentages in public investment bids have typically beenvery high (%40 and above). In other words, these public investment projects have beenundertaken with high price reductions can be completed within the pre-specified timeframe and costs while satisfying the quality specs, that investment bid is the mosteconomical one and the project management goals are realized. If the project cannot becompleted within these constraints, that bid is not the most economical.In our examination of 291 public investment projects, we saw numerous cases of high bidreductions. Typically, the periods between the planning and completion phases of theprojects were extremely long and significant deviations from initial cost estimatesoccurred. From the data, we established a strong correlation between bid reduction andcost increase. In our survey of 99 contractors who have completed public investmentprojects, we saw that 25% of these companies became contractors by working assubcontractors and 40% acquired their licenses from other license holders. The bidreductions were not based on cost analysis, but were determined by guessing the requiredreduction to get the job. We discovered that the contractors, who acquired their licensesfrom others, aim to complete at least one project before the license?s expiration date, inorder to use the project completion certificate to obtain a license of their own and tobecome contractors. When incompetent contractors take on projects with high pricereductions significantly under the cost, the resulting public investments are of low quality.Since such projects with high bid reductions cannot be completed within the pre-specifiedtime, quality and cost constraints, we argue that the bid is not economical.In order to make efficient use of our country?s scarce resources and to promptly reap thesocial benefits of public investments, the projects must be completed within the specifiedtime, while satisfying the cost and quality demands. To achieve this goal, we present a newproject management model based on our research, which involves the selection of projectsinto the investment program (Cook & Seiford), planning, contract and bidding method,contractor qualifications, contractor selection (AHP) and proper inspection services.Keywords : Planning, bidding method, bid reduction, contract method, contractor license.
Benzer Tezler
- Uluslararası yapım işlerinde elektronik ihale sistemlerinin değerlendirilmesi ve Türkiye kamu sektörü için bir model önerisi
Evaluating electronic bidding systems in international construction projects and a model proposal for Turkish public sector
SERKAN AKSOY
Doktora
Türkçe
2011
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM MANİSALI
- Türkiye'de kamu inşaat ihalelerinde kullanılan yeterlik kriterleri
Adequacy criteria for public contracts in Turkey
İSMAİL NACİ KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Kültür Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF HATAY ÖNEN
- Türkiye için yapı bilgi modelleri hazırlık göstergesinin ölçülmesi: Mekansal verilerin rolü
Measuring building information modelling readiness index for Turkey: The role of spatial information
CEM KUMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDE DEMİREL
- Türkiye'de raylı sistem sektöründe yapı bilgi modellemesine geçiş süreçleri üzerine bir örnek olay incelemesi ve yönetimsel öneriler
A case study on building information modelling implementation processes of railway systems sector in Turkey and managerial suggestions
ELİF ARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN TEBERLER
- Belirsizlik olgusunun yatırımlar üzerindeki etkisi: Türkiye örneği
The Impact of uncertainty on investment: The case of Turkey
BÜLENT ULAŞAN