Artvin ili yerel fasulye (Phaseolus vulgaris L. ) populasyonlarının toplanması, tanımlanması ve morfolojik varyabilitesinin belirlenmesi
Collecting and describing of local bean (Phaseolus vulgaris L. ) populations of Artvin province and determination of its morphologic variability
- Tez No: 185569
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. HATİCE BOZOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Artvin, yerel fasulye, tanımlama, cluster (küme analizi), Artvin, local bean, description, cluster
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 469
Özet
ARTVİN İLİ YEREL FASULYE (Phaseolus vulgaris L.)POPULASYONLARININ TOPLANMASI, TANIMLANMASI VEMORFOLOJİK VARYABİLİTESİNİN BELİRLENMESİÖZETTarımın gelişmesinde en önemli rolü oynayan bitki ıslahının esasını, genetikkaynaklardaki çeşitlilik oluşturmaktadır. Bir ülkenin sahip olduğu yabani bitki formlarıve yerel köy çeşitleri mevcut kültür bitkilerinin özelliklerinin iyileştirilmesinde veyayeni çeşitlerin geliştirilmesi için gerekli gen depolarıdır. Bitkisel üretimde devamlılıkancak bu materyallerin korunmasıyla mümkün olacaktır. Bu nedenle zengin birçeşitliliğe sahip olan ülkemizin bu kaynaklarını koruması sürdürülebilir tarım ve yaşamiçin mutlak bir gerekliliktir.Bu çalışma, bünyesinde 7 tane barajın yapılmasına karar verilen ve bunlardan birkısmının inşaatının tamamlandığı, Artvin ilinin su altında kalacak alanları başta olmaküzere ilin genelindeki mevcut yerel fasulye materyalinin toplanması ve bunlarıntanımlanmasını kapsamaktadır. Çalışmada kademeli örnekleme sistemine göre 74 köyseçilmiş ve buralardan toplam 279 örnek toplanmıştır. Bu toplanan materyaller tohumrenkleri ve şekilleri dikkate alınarak ayrılıp toplam 400 genotip oluşturulmuştur. Bugenotipler, bitkisel özelliklerinin belirlenmesi amacıyla Karadeniz Tarımsal AraştırmaEnstitüsünün deneme arazisinde bodurlar 50, sırık formlular 70 cm sıra aralığında 5 m.uzunluğundaki sıralara 50 adet tohum gelecek şekilde 16.05.2005 tarihinde ekilmiştir.Genotiplerin tanımlanması Uluslararası Bitki Gen Kaynakları Araştırma Merkezi(IBPGR) ve Avrupa Birliği Bitki Çeşitleri Ofisi (EU-CPVO)'un belirlediği morfolojiktanımlama kriterleri ve bazı önemli agonomik özellikler de ilave edilerek toplam 68gözlem yapılmıştır.Tanımlanması gerçekleştirilen 400 genotipten 108 tanesi tohum vermemiştir.Kalan 292 genotipin tanımlama verileri bu çalışma içerisinde verilmiştir. Tohum veren292 genotipin tanımlanması sonucunda 88 tanesinin bodur, 29 tanesinin yarı bodur ve175 tanesinin ise sırık formlu olduğu tespit edilmiştir. Yine tanımlama sonucunda 292genotipin 145 tanesinin beyaz renkli, 147 tanesinin ise renkli tohuma sahip olduğubelirlenmiştir. Genotiplerde bitki boyu 20-310 cm, bitkide bakla sayısı 1-163 adet, çiçekuzunluğu 4-25 mm, çiçek sapı uzunluğu 2-20 mm, bakla uzunluğu 4-22 cm, bakladatane sayısı 1-9 adet, baklada lokus sayısı 1-9 adet, 100 tane ağırlığı16.2-80.6 g arasındadeğiştiği tespitedilmiştir.Artvin ili yerel fasulye genotiplerinin morfolojik bakımından varyabilitelerininsaptanması amacıyla materyal beyaz ve renkli taneliler olmak üzere iki gruba ayrılıp,beyaz taneli toplam 143 fasulye genotipi ve renkli taneli toplam 145 fasulye genotipCluster analizine tabi tutulmuş ve dendogramlar oluşturulmuştur. Yapılan Clusteranalizi sonucunda beyaz taneli fasulye genotiplerinin 23 grup, renkli taneli fasulyegenotiplerinin ise 26 grup olarak kümelendikleri tespit edilmiştir.Bu çalışma sonucunda incelenen özelliklerde görülen varyasyon ve oluşan farklıgruplar materyalin kuru, taze ve her iki amaca yönelik çeşit geliştirme ve ıslahıçalışmalarında kullanılabilecek kadar zengin olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
COLLECTING AND DESCRIBING OF LOCAL BEAN (Phaseolus vulgaris L.)POPULATIONS OF ARTVIN PROVINCE AND DETERMINATION OFITS MORPHOLOGIC VARIABILITYABSTRACTVariation in genetic sources constitutes the base of plant breeding, playing themost important role in development of agriculture. Native plant forms and landracesvarieties of a country are essential genetic resources which are used for the developmentof new cultivars and improvement of existing culture cultivars. In the last century,environmental of problems encountered especially, soil erosion, growing cities andmodern technology have negative effect on improvement materials and so thesematerials have been decreasing recently. Sustainability in the plant production can onlybe provided with the preservation of these materials. Because of this reason preservationof these genetic sources in our country which has a rich genetic variability is a necessityfor sustainable agriculture and life.This study has been concerned the collection and describtion of bean landraces ofArtvin province where seven dams will be built, especially its inner parts flooded aftercompletion of dams and all over province. In this study, 74 villages were selected and atotal of 279 samples were taken from them according to the progressive samplingsystem. Regarding the seed size and color of the materials, 400 genotypes weregrouped. These genotypes were sown in experimental area of Black sea agriculturalresearch institute in 16.05.2005 to determine their plant characters in 5 m long rows,with 50 cm row space for dwarf forms and 70 cm row space for climbing forms.Description of the genotypes was performed according to morphologic descriptioncriteria developed by IBPGR and EU-CPVO. A total of 68 observations were performedby adding some important agronomic traits.108 of 400 described genotypes did not produce seed. Description data for the restgenotypes (292 genotypes) were mentioned in the text. Of all seed producing genotypes,it was determined that 88 genotypes were dwarf, 29s were semi-dwarf and 175s wereclimbing forms. In terms of seed color, 145 genotypes were white, 147 genotypes werecolored. It was also determined that plant height was 20-310 cm, pod per plant-1-163,flower height-4-25 mm, foliar height-2-20 mm, pod height-4-22 cm, seed per pod-1-9,locus per pod-1-9 and 100 seed weight-16.2-80.6. To determine the morphologicvariability of local bean varieties of Artvin province, the collected material was dividedinto two groups as ones with white and colored seeds. 143 white seeded and 145colored seeded genotypes were subjected to Cluster analysis and dendogrames wereformed. Results of this analyses revealed that white and colored seeded varieties couldbe classified into 23 and 26 groups, respectively.All the obtained data shows that this material has a rich variation and could beused for both new cultivars developing as dry and fresh consumption and differentbreeding purpose.
Benzer Tezler
- Kelkit Vadisi ve Artvin İli'nden toplanan yerel fasulye (Phaseolus vulgaris L.) populasyonlarından teksel seleksiyon metodu ile şeker tane tipinde çeşit geliştirilmesi üzerine bir araştırma
A research on improvement of elliptic seed shape variety through individual selection method from local bean (Phaseolus vulgaris L.) populations collected from Artvin Province and Kelkit Valley
ÖMER SÖZEN
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE BOZOĞLU
- İleri düzey kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin agro-morfolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of agro-morphological and quality properties in advanced dry bean genotypes
BURAK TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER SÖZEN
- Artvi̇n i̇li̇ Hati̇la Vadi̇si̇ ve çevresi̇ndeki̇ carabidae fami̇lyasi üzeri̇ne çalişmalar
Studies on the family carabidae at Hatila Valley and surrounding in artvin
ALİM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEMEL GÖKTÜRK
- Artvin ili Camili yöresi yerel elma çeşitlerinin pomolojik ve fenolojik özellikleri
The characteristics pomological and phenological of the local apple cultivars in Camili of Artvin
ONUR IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSNÜ DEMİRSOY