Türkiye'de 1980 sonrası uygulanan para politikaları ve sonuçları
Applieng monetary policies after 1980 in Turkey and economic results
- Tez No: 188780
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. FUNDA ÇONDUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'de uygulanan para politikası stratejilerive bu stratejiler çerçevesinde kullanılan para politikası araçlarının tarihsel gelişiminive değişimini genel hatlarıyla açıklamaktır. Bu amaca uygun olarak, ilk önce klasik,keynesyen ve monetarist görüşlere göre para politikası denildiğinde neler anlaşılmasıgerektiği üzerinde durularak, para politikasının uygulanma amaçlarının neler olduğuanlatılmış ve bu amaçlara ulaşılabilmek için hangi araçların kullanıldığı ve buaraçların gelişen ekonomik sistemlerde nasıl bir değişim gösterdiği araştırılmış,doğrudan ve dolaylı para politikası araçlarının performansları karşılaştırılmıştır.Dolaylı para politikası araçlarından reeskont penceresi işlemleri, zorunlu karşılıklarve özellikle giderek artan önemi nedeniyle açık piyasa işlemleri üzerinde dahadetaylı açıklamalarda bulunulmuştur.Türkiye'de uygulanan para politikalarını ekonominin dışa kapalı olduğu 1980öncesi ile dışa açılma hamlelerinin başladığı 1980 sonrası şeklinde temelde ikiyeayırarak incelenmiştir. 24 Ocak 1980 tarihine kadar geçen birinci temel dönemiçerisinde Türkiye'de değişik dönemlerde farklı ekonomi politika uygulamalarıgerçekleştirilmiştir. Bu gerçekleşmeler, dönüm noktaları itibariyle dönemleştirilip,açıklanmaya çalışılmıştır. Bu dönemler; Planlı Devletçilik yılları, savaş ve savaşsonrası yıllar, enflasyonun hızlandığı yıllar, planlı ekonomi yılları, uluslararası veyurtiçi krizlerin yaşandığı yıllar ve TCMB Kanununun değiştirildiği 1970 yılı gibiçok temel politika değişikliklerinin yaşandığı yıllara göre belirlenmiştir. 24 Ocak1980 tarihinden sonra geçen ikinci temel dönem içerisinde ise Türkiye'de değişikdönemlerde farklı ekonomi politika uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Bu ikincidönem, dönüm noktaları itibariyle dönemleştirilip, açıklanmaya çalışılmıştır. Budönemler ise; 1980 ile 1987 arası dönem, 1988-1990 Dönemi, 1991-1995Dönemi, 1996-2000 Dönemi, 2001-2004 Dönemi ve nihayet 2005 dönemi olarakbelirlenmiştir. Bu dönemler, krizler ve istikrar programları gibi önemli detayları ilebirlikte incelenmiştir.Çalışmada, Merkez Bankası parasıyla ölçülen para politikasındakideğişmelerin, para politikasının uygulanma amaçları olan; tam istihdamınsağlanması, fiyat istikrarının sağlanması ve korunması, istikrarlı ve hızlı birekonomik büyümenin gerçekleşmesi, ödemeler dengesindeki istikrarın sağlanmasıgibi temel makro ekonomik hedeflerdeki değişmelerin nedeni olduğu savınıngeçerliliği araştırılmıştır. Bununla birlikte, makro ekonomik amaçların MerkezBankası parasıyla ölçülen parasal değişmelerden ne ölçüde etkilendiği 1992-2005dönemi, Türkiye ekonomisi için üç aylık verilerle ve ?VAR? tekniğiyle analizedilmiştir. Ulaşılan sonuçlar incelenen dönemde Türkiye'de Merkez Bankasıparasından, mevduat faizi ve ödemeler dengesine doğru tek taraflı ve güçlü bir ilişkiortaya koymuştur. Ayrıca, Merkez Bankası parasından işsizliğe ve işsizlikten MerkezBankası parasına doğru iki taraflı ve güçlü bir nedensellik ilişkisi göstermektedir.Nedensellik sınama sonuçları Merkez Bankası parası artışıyla, TÜFE ve GSY Harasında güçlü bir nedenselliğe işaret etmediği sonucu bulunmuştur.Sonuç olarak, çalışmada elde edilen bulgular ışığında para politikalarınınbaşarılı olabilmesi ve etkinliğinin arttırılmasını sağlamaya yönelik bazı önerilergeliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Monetary policies are being used frequently day by day in economy policies.In this respect, monetary policy is discussed by different approaches to explain theplace of economy policies in the monetary policies which have been used in Turkey.Beside this, monetary policy objectives, strategies and applied monetary policyinstruments? development and changes have been explained with its reasons to reachthose objectives and strategies and Turkish monetary policy?s effects on the macroeconomic variables have been analysed by vector autoregression method.Achieved results showed that; in examined period, there is a one sided andstrong relation through central bank money to deposit interests and balance ofpayment. In addition, there is a bilateral and strong causal relation from central bankmoney to unemployment and unemployment to central bank money. In the test ofcausality, there is not a strong causality determined between increase of central bankmoney and Gross Domestic Product (GDP) and Consumer Price Index (CPI).
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Türkiye ekonomisinde para politikası uygulamalarında dönüşüm: 1923-2013 Dönemi
The transformation in the monetary policy applications in the Turkish economy: 1923-2013 Period
SEVGİ KUMSARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
EkonomiÇankırı Karatekin Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEKAYİ KAYA
- Türkiye'de 1980 sonrası uygulanan ekonomi politikalarının seçmen davranışları üzerindeki etkisi
The effect of post-1980 economic policies on voter's behaviour in Turkey
FİLİZ KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CEYHUN HAYDAROĞLU
- Türkiye'de uygulanan teşvik politikaları ve Denizli örneği
Incentives politicies applied in Turkey and a case study of Denizli
İBRAHİM ORGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiPamukkale Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KARAALP
- İstikrar politikaları ve Türkiye ekonomisinin (1980-1990) dönemi dış ticaret yapısının genel bir değerlendirmesi
Başlık çevirisi yok
JALE YALINPALA