Sakarya ve ilçelerinde Türk dönemi sivil mimari eserler
Turk age civil architectural buildings in Sakarya and its provinces
- Tez No: 191193
- Danışmanlar: DOÇ.DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 625
Özet
VÖZETDOKTORA TEZSAKARYA VE LÇELER NDE TÜRK DÖNEM S V L M MAR ESERLERYusuf ÇET NDanışman: Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞ2006-Sayfa: 332Jüri: Doç. Dr. Hüseyin YURTTAŞProf. Dr. Hamza GÜNDOĞDUProf. Dr. Enver KONUKÇU..............................................................................................Sakarya ve çevresi sivil mimarû eserler konusunda zengin bir yöre olmasına rağmen buyörenin eserleri yeterince incelenmemiştir. Bu çalışmada amacımız, Sakarya ve ilçelerindekiTürk dönemi sivil mimarû eserlerini inceleyerek, günümüze ulaşmayanları tarihi kayıtlardantespit etmek, ulaşanları ise ayrıntılı olarak değerlendirmektir.Sakarya ve ilçelerinde yer alan mimarlık eserlerinden Türk dönemine ait dini mimarieserler daha önce tarafımızdan Yüksek Lisans tezi olarak hazırlanmıştı. Bu çalışma ile de geriyekalan sivil mimarlık eserleri değerlendirilmiş ve bölgenin tam bir envanteri çıkarılmıştır. BölgeOsmanlı Devleti'nin ilk kurulduğu topraklar olmasına rağmen, tüm dönem ve üsluplarıyansıtabilen çok sayıda yapıyı barındırdığı söylenemez. Eserlerin büyük bir çoğunluğuOsmanlı'nın son dönemine aittir.Yaptığımız bu çalışma kapsamında Osmanlı mimarisinin gelişimi açısından başlangıçbölgesi olan bu bölgedeki sivil mimarlık eserlerinin yapı sanatımızın tarihi akışı içerisindeönemli bir yeri olduğunu tespit ettik. Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan itibaren konumu veverimli toprakları sayesinde göç alan bölgede, çalışma konumuzun büyük bir bölümü olankonut mimarisi konusunda Türk mimarisinin yayıldığı bir çok coğrafyadan benzer özelliklerbelirledik.Sakarya ve çevresi 1. derecede deprem kuşağında bulunduğu için sık sık depremleryaşamaktadır. Bu depremler ve şehirleşme tarihi dokuya büyük zararlar vermiştir. Özellikle 17Ağustos 1999 tarihli son depremde sivil mimari büyük zarar görmüş, deprem fırsat bilinereksivil yapıların çoğu ortadan kaldırılmıştır. Sakarya ve ilçelerine ait XX. yy.ın başlarındaçekilmiş resimlerde sivil mimari konusunda ne kadar zengin bir bölge olduğu görülmektedir.Ancak günümüzde Taraklı ilçesi dışında bu eserlerin sayısı günden güne azalıp yok olmaktadır.ncelediğimiz yapıların içerisinde birkaç örnek dışında plan, malzeme inşa tekniği vemimari ifade bakımından büyük bir benzerlik olduğunu tespit ettik.Giriş bölümünde Sakarya bölgesinin tarihi ve coğrafi yapısı ile sosyal yapısıtanıtıldıktan sonra Türk sanatında çeşme, ev, hamam, han ve köprü mimarisinin gelişimikonularına değinilmiştir.Katalog bölümünde günümüze ulaşmayan yapılar tarihi kayıtlardan tespit edilmiştir.Günümüze ulaşan yapılar ise çizim ve resimlerle ayrıntılı olarak incelenmiştir.Değerlendirme ve karşılaştırma bölümünde ise yapılar benzer örneklerlekarşılaştırılarak değerlendirilmiştir.Bu çalışmanın sonucunda Sakarya ve çevresindeki sivil mimari eserlerden köprü,çeşme, han, çarşı ve dükkanların geleneksel mimari özellikler taşıdıkları, ev mimarisinde iseyaygın olarak karnı yarık plan da denilen ortada bir sofa ve sofaya açılan odalardan meydanagelen ?iç sofalı plan tipi? ve sofanın odalar, servis mekânları ve eyvanlar ile çevrili olduğu?orta sofalı plan tipi? nin benimsendiği görülmüştür. Bu bağlamda iç sofalı ve orta sofalı plantiplerinin bölgenin karakteristiği olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
VIABSTRACTPH. D. THESISTURK AGE CIVIL ARCHITECTURAL BUILDINGS IN SAKARYAAND ITS PROVINCESYusuf ÇET NSupervisor: Assoc. Prof. Dr. Hüseyin YURTTAŞ2006-Page: 332Jury: Assoc. Prof. Dr. Hüseyin YURTTAŞProf. Dr. Hamza GÜNDOĞDUProf. Dr. Enver KONUKÇU..............................................................................................Although Sakarya and its environment are very rich in terms of civil architecturalbuildings, these have not adequately been studied. In this study it is aimed to analyze Turk agecivil architectural buildings in Sakarya and its provinces, finding out those of not reached todayfrom historical documents and examining others in detail.It is found out that the civil architectural buildings in this province which was the firstplace for Ottoman architectural development have had a great importance during our historicaljourney of architecture. It is known that this province is on the 1st degree of earthquake zone.Frequent earthquakes and modern urbanization have caused great damages to historical texture.Taraklı is a district that protects its historical texture mostly. Taraklı, with its historical baths,shopping centers, fountains, sovereigns and houses, giving important data about Ottomanurbanization is a center that has more qualified buildings comparing to overall province.As a result of this study it has been seen that civil architectural buildings such as houses,bridges, fountains, shopping centers and stores have traditional architectural properties. Houseswere the largest building group analyzed in this study. Social values such as beliefs, culture andtradition are of initially effective building factors beside the natural conditions like in the otherprovinces of Anatolia. The province has had a strong tradition of Turk housing architecturesince early Ottoman ages. In spite of facing to immigration from a very large area involvingBalkans to Caucasia, the province has protected its traditional architectural housing structure.Therefore interior and middle hall types of housing plans have been common in Sakarya housesas in Anatolian houses.Continuing traditional architectural housing in terms of plan and function, Sakaryahouses particularly had been affected by aesthetic feeling of XIX. Century because of beingnear to stanbul. Baroque, Rococo and Empire-style elements had selectively applied to housesparallel to Ottoman westernization art trends. Reflecting the classical Turk house characters,they are very similar to houses of West Anatolia and West Black sea regions.
Benzer Tezler
- Büyükşehirlerde yangın risk değerlendirmesi: Sakarya ili örneği
Fire risk assesment in metropolitan cities: Sample of Sakarya province
YAVUZ BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik BilimleriSakarya ÜniversitesiYangın ve Yangın Güvenliği Anabilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ALTUNDAĞ
- Bolu yöresinde bulunan cami ve mescidlerin Osmanlı mimarisindeki yeri
The place of mosques and masjids in the Bolu region in Ottoman architecture
HÜSEYİN CAN
Doktora
Türkçe
2023
DinSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MEMİŞ
- Başbakanlık Osmanlı arşivi sadaret belgelerinde milli mücadele (ekim1918- nisan 1919)
Internationalisation process of Turkish '' born global'' companies
SEDA EL
- Karatay Medresesi süslemelerinin desen ve tasarım özellikleri
Pattern and design features of Karatay Madrasa decorations
ÖNDER DÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Türk ulus kimliğinin oluşum sürecinde dahil edilmeyen bir alt kimlik olarak Kürt kimliğinin tepkisel inşası
Reactive construction of Kurdish identity as a sub-identity not included in the formation process of Turkish nation identity
MEHMET VEYSEL KARATAŞ