Artritli hastalarda kronik ağrıya ilişkin bireysel yönetimin hastaların yetersizlik düzeyi ve yaşam kalitesine etkisi
In patients with arthritis, the effect of chronic pain-related self-management on their level of disability and quality of life
- Tez No: 195311
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇİÇEK FADILOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Romatoloji, Nursing, Rheumatology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 272
Özet
Araştırma, gonartroz ve romatoid artrit (RA) tanısı olan hastalara uygulanan bireysel ağrı yönetimi eğitiminin; hastaların ağrı yönetim yöntemlerini kullanma ve yararlı bulma düzeyleri, fonksiyonel yetersizlik düzeyleri, ağrı şiddetleri ve yaşam kaliteleri üzerine olan etkisini incelemek amacı ile yarı deneysel (ön test-son test) bir çalışma olarak planlanmıştır.Araştırma; Eylül 2007-Haziran 2008 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Romatoloji polikliniğinde yürütülmüştür. Araştırma kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 30 gonartrozlu ve 30 RA'li hasta olmak üzere toplam 60 hasta çalışmaya alınmıştır.Toplanan sosyo-demografik verilere ek olarak, her hastanın hastalık özellikleri ve ağrı yönetimine ilişkin toplam 24 sorudan oluşan bir anket formunu, Ağrı Yönetim Envanteri ile daha önceden ülkemizde geçerlilik ve güvenirliği gösterilen Sağlık Değerlendirme Soru Anketini (Health Assessment Questionnaire, HAQ), Mc Gill Melzack Ağrı Soru Formunu ve SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeğini doldurması ve fibromiyalji sendromunda hassas noktaların dağılımı şekli üzerinde ağrıyan bölgelerini işaretlemesi istenmiştir. Toplanan verilerin değerlendirilmesinde SPSS (15.0) programı kullanılmıştır. Hastaların ölçüm zamanlarına göre yetersizlik puanları, ağrı şiddetleri ve yaşam kalitelerine yönelik puanlar arasındaki farklar ve ağrı yönetim yöntemlerinin karşılaştırılması, bir faktörü tekrarlı olan iki faktörlü varyans analizi ile; ağrı boyutlarına yönelik puanlar Student t testi ile ve ölçüm zamanlarına göre yetersizlik puan ortalamaları ve var olan ağrı şiddeti puan ortalamalarının bağımsız değişkenler arasındaki ilişkisi ise bir faktörü tekrarlı olan üç faktörlü varyans analizi ile değerlendirilmiştir.Çalışmaya alınan hastaların tamamı kadın olup; gonartroz ve RA gruplarının yaş ortalaması 54,03±10,12 yıl ve 52,46±11,45 yıldır. Gruplarda hastalık süreleri, sırasıyla 9,00±8,79 yıl ve 15,36±9,66 yıldır. Ağrı deneyim süreleri sırasıyla; 8,53±8,27 yıl ve 15,66±9,58 yıl olarak hesaplanmıştır. Hastaların tümünde artrite bağlı günlük yaşam aktivitelerinin etkilendiği/sınırlandığı ve en çok etkilenen aktivitenin gonartroz hastalarının %100'ünde ve RA hastalarının %90,0'ında hareket (yürüyüş, oturma-kalkma, merdiven inip-çıkma) olduğu görülmüştür. Gonartroz hastalarının %63,3 ve RA hastalarının %80,0'inin ağrıları azaltmak için, eğitim almadan ağrı giderme yöntemlerini uyguladıkları görülmüştür. Her iki grupta da en çok ağrıyan bölge diz eklemi (gonartroz: %100 ve RA: %80) olarak belirtilmiştir. Ağrıyı en etkin olarak azaltan faktörün dinlenme olduğu (gonartroz grubunda %76,6 ve RA grubunda %96,6); ağrıyı en çok artıran faktörün ise yorgunluk olduğu (gonartroz grubunda %86,6 ve RA grubunda %93,3) saptanmıştır.Gonartroz ve RA grubundaki hastaların ölçüm zamanlarına göre yetersizlik puanı yönünden gruplar arası fark anlamlı bulunmamıştır (F=0,121; p=0,729). Yetersizlik puanının dönem içerisindeki düşüşünün istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (F=98,394; p=0,05). Sadece sosyal fonksiyon puanının dönem içerisindeki değişiminin önemli olmadığı (p=0,319) görülmüştür.Hastaların en çok kullandıkları ağrı yönetim yöntemleri sıklık sırasına göre; dini inancından destek almak, olumlu telkinler kullanmak, dinlenmek, anlayabilen kişilerle konuşmak, dikkati başka yöne çekmek, fiziksel aktiviteden kaçınmak, hekim tarafından reçete edilen ağrı kesici ilaç almak, egzersiz yapmak, masaj yapmak olarak belirlenmiştir.Hastaların kullandıkları ağrı yönetim yöntemlerinden en yararlı buldukları yöntemler sıklık sırasına göre; dini inancından destek almak, dinlenmek, olumlu telkinler kullanmak, hekim tarafından reçete edilen ağrı kesici ilaç almak, ağrılı bölgelere sıcak uygulama yapmak, dikkati başka yöne çeken teknikler kullanmak, ağrılı bölgelere soğuk uygulama yapmak, egzersiz, stresi kontrol altına almaya yardımcı yöntemleri kullanmak ve ağrılı bölgelere masaj yapmak olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This research was planned semi-experimental (pretest-posttest) to investigate the effect of the training provided individual pain management education for patients diagnosed with knee osteoarthritis (OA) and rheumatoid arthritis (RA), on use of pain management methods and level of find useful of patients, functional disability levels, severity of pain and quality of life.Research was carried out in the Rheumatology Polyclinic of the Medical Faculty Research and Application Hospital, Ege University between September 2007 and June 2008. A total of 60 patients (30 with OA and 30 with RA) who accepted to participate in research and met the inclusion criteria were included.In addition to the socio-demographic data collected, patients were asked to complete a questionnaire consisted of 24 questions related to disease characteristics and pain management, a Pain Management Inventory and a Health Assessment Questionnaire (HAQ) which its validity and reliability was tested in our country previously, McGill Melzack Pain Questionnaire and SF-36 Quality of Life Scale; and they were also asked to show the painful sites on the illustration of ?the distribution of sensitive points in fibromyalgia syndrome?.In the evaluation of data collected the SPSS (15.0) program was used. The differences between patients? disability scores according to their measurement times, severity of pain and quality of life scores and the comparison of the pain management methods were evaluated by one factor repeated two-factor variance analysis; the pain-dimension scores assessed by a Student t test and the mean disability scores according to measurement times and the relationship between existing mean scores of pain-severity and independent variables were evaluated by one factor repeated three-factor variance analysis.All of the patients included in study were females; the mean age of OA and RA groups was 54.03 ± 10.12 years and 52.46 ± 11.45 years, respectively. In groups the duration of disease was 9.00 ± 6.79 years and 15.36 ± 9.66 years, respectively. Their length of pain sufferance was calculated as 8.53 ± 8.27 years and 15.66 ± 9.58 years, respectively. It was observed that in all of the patients the daily living activities associated with arthritis were influenced/limited and the mobility (walking, sitting/standing, and stairs climbing) was the most influenced activity in 100 % of the OA patients and in 90.0 % of the RA patients. It was determined that 63.3 % of OA patients and 80.0 % of RA patients used pain relieving methods to reduce their pains without receiving any training. In both groups the most painful site was the knee joint (100 % in OA and 80 % in RA). It was determined that the factor which relieves pain most effectively was rest (76.6 % in OA and 96.6 % in RA), whereas the factor which aggravates pain most was fatigue (86.6 % in OA and 93.3 % in RA).A significant difference was found between knee OA and RA patient-groups in terms of their disability scores according to measurement times (F=0.121; p=0.729). It was detected that the decrease in disability score within the period was statistically significant (F=98.394; p=0.05). Only the change in the social function score within period was not significant (p=0.139).The pain management methods used by patients most frequently were as follows (in order of frequency); to get support from religious faith, to use positive techniques, to rest, to talk with understanding people, to distract, to avoid from physical activities, to take analgesics described by physician, to exercise and to massage.Among the pain management methods used by patients the ones thought to be most useful were as follows (in order of frequency); to get support from religious faith, to rest, to use positive inculcations, to take analgesics described by physician, to apply heat to the painful sites, to use distracting techniques, to apply cold to the painful sites, to exercise, to use methods helpful in getting stress under control and to massage on painful regions.
Benzer Tezler
- Romatoid artritli hastalarda depresyon
Depression in rheumatoid arthritis patients
RABİYE KARASU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2000
Aile HekimliğiAnkara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN KUMBASAR
- Romatoid artritli hastalarda osteosarkopeninin kinezyofobi ve yaşam kalitesine etkisi
The effect of osteosarcopenia on kinesiophobia and quality of life in patients with rheumatoid arthritis
FATMA YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ COŞKUN ZATERİ
- Psöriatik artrit' li hastalarda kinezyofobi ve kas kuvveti, hastalık aktivitesi, fonksiyonellik ve fiziksel aktivite düzeyi ile ilişkisinin belirlenmesi
Determination of kinesiophobia and its relationship with muscle strength, disease activity, functionality and physical activity level in patients with psoriatic arthritis
AYTEN FEYZA ÇOBAN KIZILKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE AYAN
- Romatoid artritli hastalarda ağrı eşiği ve ilişkili olduğu faktörler
Pain threshold in rheumatoid arthritis and its relatedfactors
AYŞEGÜL ALTUN GÜVENİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonSağlık Bilimleri ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE BODUR
DR. ASLI ÇALIŞKAN UÇKUN